Морфологический разбор существительного начальная форма (в именительном падеже, единственном числе); собственное или нарицательное; одушевленное или неодушевленное; род; склонение число; падеж; роль в предложении. Существительное (образец разбора): Текст: Малыши любят пить молоко. Молоко – существительное, начальная форма – молоко, нарицательное, неодушевленное, среднего рода, 2-го склонения, в винительном падеже, единственном числе (множественного не имеет), прямое дополнение. План разбора прилагательного начальная форма – инфинитив (именительный падеж, единственное число); разряд (качественное, относительное или притяжательное); краткое или полное (только о качественном); степень сравнения (только о качественном); род (только о единственном числе); падеж; число; роль в предложении. Прилагательное (образец разбора): Текст: Полное лукошко грибов собрала Аленушка. Полное – имя прилагательное, начальная форма – полный; качественное: полное; в положительной (нулевой) степени сравнения, в среднем роде, винительном падеже, является дополнением.Источник: http://uchim.org/russkij-yazyk/morfologicheskij-razbor-slova
Сям'я Лявона Зябліка — тыповая вясковая сям'я таго часу. Зяблікі маюць сваю хату і не-вялікі надзел зямлі, які Лявон атрымаў у спад-чыну ад свайго бацькі. Ды вось бяда — малады паніч захацеў адабраць гэтую зямлю. Упэўне-ны ў тым, што праўда на яго баку, Лявон па-чынае судзіцца з панічом. На словы жонкі: «Ці з багатым беднаму судзіцца? Пакуль з багатага пух, то з беднага дух. Цэлыя вёскі такіх, як мы, з хат у поле вывозілі ад пасеваў, ад усяго дабра» — Лявон не звяртае ўвагі. Аднак, як і трэба было чакаць, суд заступіўся за памешчы-ка, а Лявону з сям'ёй было загадана ў кароткі тэрмін выселіцца з хаты. Для Лявона гэта было сапраўднай трагедыяй. «Сумленны жыхар, шчыры сявец», чалавек, які ўсё жыццё пра-рабіў на гэтай зямлі, з году ў год паліваў яе сваім потам, перацерусіў на ёй кожную грудач-ку, ён не мог уявіць свайго жыцця без гэтай зямлі. Даведаўшыся, што справа прайграна і зямлі яму ўжо не вярнуць, Лявон вырашае скон-чыць жыццё самагубствам. Зразумела, ён мог бы пайсці да паніча, пакланіцца яму, але быць парабкам Лявон не хацеў ды і занадта стаміўся ўжо абіваць парогі судовых устаноў.
Разам з Лявонам за зямлю змагаецца і яго старэйшы сын Сымон. У Сымона гэтакая ж самая прага да зямлі. Ён — моцны і адважны чалавек, натура гордая і свабодалюбівая. Зоська так гаворыць пра свайго брата: «Птушкаю-арлом быць бы табе і лётаць па паднябессі, як лётае вецер гэты вольны! Толькі ж бяда — крылле не дадзена табе, саколе ты мой зорка вокі».
Усёй душой Сымон ненавідзіць прыгняталь-нікаў, тых, хто не дае не толькі яго сям'і, а і ўсім сялянам вольна жыць. У адрозненне ад бацькі, які не бачыў выйсця са становішча, у якім апынуўся, Лявон добра ўсвядоміў — вый-сце ў барацьбе. I ён гатовы да гэтай барацьбы. Памірыцца з панічом — такой думкі няма ў галаве Сымона. Для яго гэта прыніжэнне ча-лавечай годнасці. На прапанову маці пайсці да паніча на службу хлопец гнеўна і рашуча ад-казвае: «...Не пайду туды, і вы ўсе не пойдзе-це. Аднаго кроку ў той бок не дам і адгэтуль не саступлю. Магіла татава стала векавечнай пе-рагародкай паміж імі і намі, і не зніштожыць яе сілай чалавечай! Гора таму, хто першы пера-ступіць гэты насып магільны над сваім родным, працягне рукі к ім і пойдзе з імі!..»
Калі ў вобразе Лявона Зябліка Я. Купала ха-цеў паказаць даведзеную да адчаю беззямел-лем частку сялянства, якая не бачыла выйсця са свайго гаротнага становішча і ўсё яшчэ спа-дзявалася знайсці праўду ў існуючым ладзе, то ў вобразе Сымона — перадавую, актыўную частку сялянства, гатовую выйсці на ўзброе-ную барацьбу з несправядлівым сацыяльным ладам.
Дзеці дружылі, бавіліся разам, гулялі, як браткі, слухалі Маланніны казкі і не хацелі спакідацца, калі прывязлі ў двор паважнага настаўніка, каб вучыў паніча пісьменству. (М.Гарэцкі "Дзве душы")
Кожны чалавек, кожны звер, кожная птушка і расліна маюць сваю асобную долю-нядолю, свой асобны, брыдкі ці добры лёс. (Ц.Гартны "Думкі беларуса")
Наводдаль за гарбатым пагоркам высіліся закапцелыя коміны, у неба з якіх няспынна плыў дым. (В.Быкаў "Вуціны статак")
Галілей натрапіў у жыцці сваім на вялікую і цікавую праблему. (М.Зарэцкі "Вязьмо")
Ён выйшаў з ліфтавога пад’езда, перайшоў у адсек, дзе пачыналіся лесвічныя маршы, і няўцямна спыніўся. (В.Быкаў "Глухі час начы")
