у апавяданни в. быкау паказвае маці , як старую жанчыну, якая 16 год з неаслабнай надзеяй чакае з вайны свайго сына, усё яе жыццё пасля вайны запаланіла гора. аўтар яе так апісвае «гэта старая, з пасівелымі валасамі, заўседы пячальнымі вачыма, згорбленая часам». гора яе «прыбіла ўсякі інтарэс да жыцця, зламала характар, спарахніла душу - нічога няміла цяпер старой адзінокай жанчыне» . яна не адна якіх пакалечыла вайна. вось і яна як сапраўдная маці чакае сына з вайны нягледзячы ні на што. яе душэўная рана на працягу доўгага часу не можа зацягнуцца, таму что яе любімы сын загінуў на вайне. гэтую маці ў гэтым свеце нічога не трымае, у яе нічога няма, яна нікому нічога не павінна. яе жыццё праходзіць у чаканні паштальёна, які зноў будзе злым, таму што менавіта злосцю ён ратуе сваю душу ад нямога пытання, на які не можа адказаць.
аутар гаворыць « сон не прыносіць тэклі адпачынку і збавення ад пакут. сны - працяг таго, пра што думае яна кожную хвіліну. ноччу яна бачыць васілька. але ён сніцца то пакалечаным, то цяжка параненым. сны ператвараюцца ў нясцерпны жах. усяму спрабуе знайсці яна тлумачэнне. i ўсё ўбачанае разам перарастае ва ўпэўненасць, што сын вернецца. упэўненасць настолькі моцная, што не дае чакаць у бяздзейнасці, і тэкля ідзе ўслед убачанай адзінокай постаці».
за вёскай ёсць помнік абаронцам радзімы і ахвярам вайны, за якімі яна даглядае, думаючы пра і пра сваіх родных.
апісваючы вобраз старой тэклі, васіль быкаў выкарыстоўвае азначэнні, якія характарызуюць яе душэўны стан.
Ішоў дзед лесам, а за ім бегла собачка. Ішоў дзед, ішоў, ды і першы раз кінуў рукавічкамі. Вось бяжыць мышка, улезла ў гэтую рукавічкамі і кажа:
- Тут я буду жыць.
А ў гэты час жаба - прыг-прыг! - пытаецца:
- Хто, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка. А ты хто?
- А я жаба - попрыгушка. Пусці і мяне!
- Ідзі.
Вось іх ужо двое. Бяжыць зайчык. Падбег да рукавічкі, пытаецца:
- Хто, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка. А ты хто?
- А я зайчык - побегайчик. Пусціце і мяне!
- Ідзі.
Вось іх ужо трое. Бяжыць лісічка:
- Хто, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка ды зайчык - побегайчик. А ты хто?
-А я лісічка-сястрычка. Пусціце і мяне!
Вось іх ужо чацвёра сядзіць. Зірк, бяжыць ваўчок - і таксама да рукавічкі, ды і пытаецца:
- Хто, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик ды лісічка-сястрычка. А ты хто?
- А я ваўчок - шэры бачок. Пусціце і мяне!
- Ну ідзі!
Улез і гэты. Ужо стала іх пяцёра. Адкуль ні вазьміся, брыдзе кабан:
- Хро-хро-хро, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик, лісічка-сястрычка ды ваўчок - шэры бачок. А ты хто?
- А я кабан - клыкан. Пусціце і мяне!
Вось бяда, усім у рукавічкамі паляванне.
- Табе і ня ўлезьці!
- Як-небудзь ўлез, пусціце!
- Ну, што ж з табой зробіш, лезь!
Улез і гэты. Ужо іх шасцёра. І так ім цесна, што не павярнуцца! А тут затрашчала сучча: вылазіць мядзведзь і таксама да рукавічкі падыходзіць, раве:
- Хто, хто ў рукавічкамі жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик, лісічка-сястрычка, ваўчок - шэры бачок ды кабан - клыкан. А ты хто?
- Гу-гу-гу, вас тут зашмат! А я медведюшка - бацюшка. Пусціце і мяне!
- Як жа мы цябе пусцім? Бо і так цесна.
- Ды як-небудзь!
- Ну ўжо ідзі, толькі з краёчку!
Улез і гэты. Сямёра стала, ды так цесна, што рукавічкамі таго і глядзі, разарвецца.
А тым часам дзед хапіць - няма рукавічкі. Ён тады вярнуўся шукаць яе. А сабачка наперад пабегла. Бегла, бегла, глядзіць - ляжыць рукавічкамі і варушыцца. Собачка тады:
- Гаў-гаў-гаў!
Звяры спалохаліся, з рукавічкі вырваліся - ды ўрассыпную па лесе. А дзед прыйшоў і забраў рукавічкамі.