Вялікая айчынная вайна - гэта велізарная душэўная рана ў чалавечых сэрцах. пачалася гэтая страшная трагедыя дваццаць другога чэрвеня тысяча дзевяцьсот сорак першага года, а скончылася толькі праз чатыры гады, праз чатыры цяжкіх года - дзявятага мая тысяча дзевяцьсот сорак пятага года. гэта была самая найвялікшая вайна за ўсю гісторыю чалавецтва. велізарная колькасць людзей загінула ў гэтай вайне. страшна падумаць, што ў гэтай трагедыі прымалі ўдзел нашы аднагодкі - дзеці трынаццаці-чатырнаццаці гадоў. людзі аддавалі свае жыцці за лёс сваёй радзімы, за сваіх таварышаў. нават гарадах, якія выстаялі ўвесь напор гітлераўскай арміі, прысвоілі званне герояў.
Сенька ніколі не любіў вучыцца. Вучоба, вядома ж, не мёд, таму хлопец на занятках кляваў носам, аніякае рады на яго не было. Настаўнікі толькі ўздыхалі і прадказвалі, што калі-небудзь Сеня на сваё нарвецца. Сеня ж толькі рагатаў у адказ. Але на яго ліха прыйшоў час экзаменаў. Толькі пачало на дзень займацца, а Сеня ўжо стаяў пад кабінетам ні жывы, ні мёртвы і не сваім голасам прасіў у аднакласнікаў шпаргалкі. Але выкарыстаць іх яму не давялося. Экзаменатары не спускалі вачэй з гультая, бо на свае вочы бачылі, на свае вушы чулі, як Сеня ўвесь час вучыўся. Нарэшце выклікалі Сеню адказваць. Пайшоў ён, не сабраўшы розуму. Адказ на языку круціцца, а сфармуляваць аніяк не ўдаецца. Навёрз Сеня сем карабоў, што на думку прыйшло. Здаецца, нішто сабе атрымалася. Але экзаменатары вырашылі інакш: адправілі хлопца на перасдачу. Вось і знайшоў лодар прыгоду на сваю галаву.
На розные галасы залiваюцца птушкi.