Барыс, ірбіс – мысық тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Дене тұрқы 125 – 135 см, биіктігі 60 см (шоқтығынан алғанда), құйрығы 90 – 100 см, салмағы отыз – қырық килограмдай. Түсі көк сұр, теңбіл шұбар, сақина тәрізді дөңгелек қара дақтары бар, жүні ұзын әрі қалың. Қазақстан мен Орталық Азияның биік тауларында (2000 м-ден астам) кездеседі. Оның ең көп жүретін жері – басын мәңгі қар басқан тасты тік беткейлер мен қиялар. Қыста қар қалың түскенде, барыс таудың орманды белдеуіне дейін төменге түседі. Барыс тұяқты жануарларды, әсіресе, арқарды, тау текені, тау ешкілерін, еліктерді, ал құстардан ұлар мен кекіліктерді ұстап жейді. Қорегін негізінен іңірде немесе түнде аулайды. Қазақстандағы барыстың саны жүз сексен – екі жүздей. Олар негізінен Ақсу-Жабағылы, Алматы, Марқакөл қорықтары мен Алматы, Лепсі, Тоқты қорықшаларында мекендейді. Аулауға тыйым салынған, санының азайып кетуіне байланысты халықаралық және ұлттық «Қызыл кітапқа» (1996) енгізілген. Қазақ ежелден барыстың тектілігін, батылдығын, айлалылығын пір тұтқан. Дәстүрлі жыл санауымыздың үшінші жылы Барыс жылы. Барыс Алматы, Астана қалаларының төлтаңбаларында бейнеленген
Буюмдун аракет мектепте класстын баяндоосу менен башталат. Бул жер мугалим дарактар көрүнбөгөн жемиштерди өстүрүү ысык аралында жөнүндө балдарын тирүү өзгөчө жаныбарлар менен канаттуулардын, жайдын аягы эч качан айткан суук жана үйлөрдө класс болмок. Бирок каармандар Sultanmurat ойлору жок эле. Анын атасы алдында эле, ал үй-бүлөнүн тун уулу болчу. бала атасы менен чогуу убакыт өткөргөн, ошондой эле эскерет. Убакыт өтөт, ал эми биринчи талаа айдалгандай айдалат келет. Балдар өздөрүнүн түн ичинде уктап жатканда белгисиз адамдар жарылып, аларды байлап. Алар жылкынын ууру болгон, алар төрт ат алды. балдар жипти чечип, эркиндигине качып башкаруу. Sultanmurat ат уурулардын артынан сая түшүп, жылгын өскөн, бирок, анын минип жүргөн атын мууздап.
