Жайылма сүйлөм
Баш жана айкындооч мүчөлөрдүн катышуусу аркылуу түзүлгөн сүйлөм жайылма сүйлөм деп аталат. Жайылма сүйлөм үч түрлүү түзүлөт.
А)Ээ, баяндооч жана айкындооч мүчөнүн катышуусу аркылуу: Осмонбек комузун колуна алды.(К.Б.) Дубалга сааттын чынжыры токсон катар тартылды.
Б)Ээ көмүскөдө калып, айкындооч мүчө менен баяндоочтун катышуусу аркылуу түзүлөт: Кызуу иштеп жаткан элек. (М.Э.) Бир далай бастык.
В)Илик жөндөмөсүндө турган айкындооч мүчө көмүскөдө калып, ээ менен баяндоочтун катышуусунун натыйжасында: Жолдошу келди. Мунуңар жарабайт.
Этиштик жана атоочтук баяндооч
Этиш сөздөн болгон баяндооч этиштик, ал эми атооч сөздөрдөн болгон баяндооч атоочтук баяндооч деп аталат.
Мисалы: Ички бөлмө Самтырдын көңүлүн көтөрүп койду. (Т.С.) Бардыгын тең анан өзүнө төкпөй-чачпай айтып беремин. (Н. А.) Ак калпак, кызыл чепкен кийип, кула жоргону минип, теңселип келе жаткан - Түлкүбек. (К.Ж.) Көмкөрөсүнөн түшүп, корулдап уктап жаткан - Балакурман. (М.Э.)
"Композиция", "сюжет" - әдеби терминдердің ең көп қолданылатыны және сонымен бірге олардың мазмұны бойынша ең аз анықталғандардың бірі. Әр түрлі сыни, әдеби және әдістемелік еңбектердің авторлары кейде әртүрлі мазмұнға ие болады және, әрине, бұл теориялық шатасушылық мектепте әдебиетті оқытуды қиындатады. Ереже бойынша, композиция сұрақтары бойынша жазушылардың барлығы "композиция" деп шығарманың "құрылысы" деп түсіну керек, бірақ осы және басқа тұжырымдамаға қандай мазмұн салу керек-бұл сұраққа біздің әдебиеттануымыз әлі толық жауап берген жоқ.Сонымен, "композиция" және "сюжет"сияқты ұғымдардың арақатынасы туралы ғылым үшін әлі де қажетті түсінік жоқ.
Объяснение: