объяснение:
когда свирепствует ветер ибэ, никакой обход границы невозможен – ветер валит с ног… на всём протяжении джунгарских ворот ни на китайской, ни на стороне нет населённых пунктов кроме пограничных пикетов, нет ни посевов, ни даже огородов, потому что ветер слишком силён
джунгарские ворота известны местному населению тем, что по ним в холодное время года дуют страшной силы ветры, называемые "ибэ"… "ибэ" дует периодически день-два, иногда неделю, а потом на некоторое время затихает. из-за этого ветра в джунгарских воротах нет ни одной зимовки кочевников, а пограничные посты вдоль -китайской границы, которая идёт вдоль ворот, прячутся от ветра в горных долинах той и другой сторон… сила ветра, по словам киргиз, действительно такова, что идти против него даже навьюченный, т.е. тяжёлый верблюд совершенно не может".
Крест жорықтары деп Еуропа феодалдарының XI ғасырдың аяғынан XIII ғасырдың соңына дейін Таяу Шығысқа — Сирия, Палестина, Мысыр, Балқан түбегі, Кипр аралы, Кіші Азияға жасаған әскери жаулаушылық жорықтарын айтамыз. Бұл жорықтар 1096-1270 жылдар аралығын қамтыды.
Шіркеу — шығысқа жорықты ұйымдастырушы. Католиктік шіркеудің өз мақсаты болды. Шығысқа жорық арқылы ол бытыраңқы Еуропадағы саяси билікті өз қолына алғысы келді. Өзінен бөлінген шығыс шіркеуін қайтаруды ойлады.
Ислам әлеміне қарсы жорыққа аттануды 77 Урбан папа бастады. Ол 1095 жылы Клермон қаласында (Франция) шіркеу жиынында мыңдаған дінбасылар мен халықтың алдында сөз сөйледі. Халықты Византияның түрік-салжұқтарына қарсы күресіне көмектесуге, Иса пайғамбар жерленген Иерусалимді мұсылмандардан азат етуге шақырды. Папа бұл жорыққа қатысқандардың барлық күнәсі кешіріледі, шайқаста қаза тапқандар о дүниеде пейішке барып, рақатқа бөленеді деп жариялады. Папа киелі жердің байлығы мен құнарлығы туралы да айтты.