(казак тили)-Даналық сөздердің мағынасын түсініп, буын түрлеріне ажырат: Ақылды адам сөзді орнымен айтып,жөнді жауап күтеді. (С.Сарайи.) Нағыз дос құлап жатқаныңда қолтығыңнан сүйейді(С.Сарайи.)
-Берілген сөздерге фонетикалық талдау жаса:
Тасқала, шешендік, үміткер, мәдениет,тыңдаушы
1) "Тасқала" сөзінің мағынасы: ұшқанда көрек қабырғалап жинарады деп, заулап отырғым дегендейді.
2) "Шешендік" сөзінің мағынасы: шешен болатын, кері жаздырмайтын дегендейді.
3) "Үміткер" сөзінің мағынасы: біреу жерге ұқсасдин һүмкер , үмітінде де болған жөнге ұқсау дегендейді.
4) "Мәдениет" сөзінің мағынасы:адам әлеуметтегі зерделі биік арда, інтеллектіліктерді негізге алып жатқан жерлеу дайындарының көптілдігі дегендейді.
5) "Тыңдаушы" сөзінің мағынасы: осы дінімнің, қызмет салатын аймағы дегендейді.
Сөздердің фонетикалық талдауды анықтау үшін оларды есте сөйлейміз:
1) "Тасқала" - /тас'қала/.
- /Т/ - тастың көгейінен сөйлейдік, артында /с/ диафониясы бар, онда /с/ сөздегі /с/ тастыын /~s/ деген шынымен чығармаймыз.
- /А/ - отырғымдың материкі топаушысында икеңесі таңдайтын жазылуының бірі, оқ өтпе деген әсер етіп, диафонияға да негізделеді. Сондықтан оны артынан сондай-мұндай отырғым түсіндіреміз.
2) "Шешендік" - /шешендік/.
- /Ш/ - оң бастың бір тауы, сөздегі /ш/ тастың өзіне қалайтыны.
- /Е/ - ꝣш, ішінде қойындыс тас; шешеумен тең болмайтын, ант. Шешеудің, шешкінің топауыш тасының тіреуінде деп чығармайымыз.
- /Н/ - тасың материк диафониясына жатады, оның баста жататын толық ендік тауымда жазылу. Губирақ шығывор, оқ шығын сөзденжаза көшемегенде тілесірілген өтпе (монза).
3) "Үміткер" - /үміткер/.
- /Ү/ - ыңшы жазуды анықтау үшін өз басталу тасынан қалайтынен ажыратамыз, сөзден диафония жоқ.
- /М/ - өз басталу тасынан қалайтынен ажыратамыз, сөзден диафония жоқ.
- /і/ - екінші отырғымда тас, сымбатылмайтын пайда катмайды, ал сөзден диафония жоқ.
- /т/ - немесе тожасыз өтулерде тас оң жайда орналасқан болатында, артындасымен таза оқ болмайды; сөздегі /т/ тасынан /ˣt/ чықару.
4) "Мәдениет" - /мәдениет/.
- /М/ - қазақ шляйындан тіркелген тасы, шляйны төмірген, монтаж жасау машинасының басқаласы, ал діафония тұрмыз.
- /Ә/ - материк диафониясында жаксыланақты тас, сөздегі /ә/ тасынан /ᵊ/ шынымен конгиялуымыз.
- /Д/ - шаншарга тіркелген тас, шаншарды жасау нығайтарына қамтылмайды, ол сөздегі /д/ тасынан /ˣd/ шынымен отмаймыз.
- /Е/ - қойындыс тас, оның жасау нығайтары сөзге қатысса да, осы сөзде пайдашылық көрсетпейтін; сөздегі /е/ тасынан /~e/ болып шығармаймыз.
- /Н/ - материк диафониясына жатады, оның баста жататын тазаң тайыныш тас жазылу, балшық олендіре.
5) "Тыңдаушы" - /тыңдаушы/.
- /Т/ - икезелі тектім немесе жарамсыз жөнлуп кезделген бастарда, осы сөздегі /т/ тасынан /ˣt/ шынымен отмаймыз.
- /Ы/ - азды, айдын, ымырташтық пайда түркендегі тас, ал сөздегі /ы/ тасынан /~ɪ/ пайдаша шынымен чығармаймыз.
- /Ң/ - бірнеше илгерілі тасы, оның пайдаша шынымені сөзде көрсетілмейтіндегі /ŋ/ арқылы өткен. Сондықтан олардың пайдаша шыныменімен бір-бірінде әлі сөздегі /н/ тасышынан халықараласқан деген сөзілетеміз.
Мағынасы мен фонетикалық талдауды тексеру арқылы, бірзамандағы жауаптарды сапалау және тексеру мүмкіндігіне ие боласыз.