Адабият таануу - көркөм адабияттын маңызын, анын өзгөчөлүгүн, пайда болушун, коомдук милдетин жана тарыхый-адабий процесстин мыйзамченемдерин изилдөөчү илим. Үч бөлүктөн турат: адабият теориясы, б. а. рухий жана көркөм ишмердиктин бөтөнчө формасы болгон адабияттын өзгөчөлүгүн, көркөм тексттин структурасын, адабий процесс менен чыгармачылык методдун факторлорун изилдейт; адабият тарыхы дүйнөлүк адабияттын, улуттук адабияттардын өнүгүп-өсүү процессин (анын ичинен метод, стиль, доор, багыттардын алмашуусун), айрым жазуучулардын чыгармачылыгын иликтейт; адабий сын көбүнчө учурдагы чыгармаларды талдайт жана баа берет, адабияттын коомдук турмуштагы эстетикалык маанисин жана ролун аныктайт. Азыркы адабият таануу эстетика, философия, тил илими, тарых, социология, психология менен ажырагыс тыгыз байланышта. Адабият таануунун башатында антикалык доордун философтору жана акындары, Чыгышта байыркы жана орто кылымдагы кытай, инди жана араб ойчулдары турушат. Адабият таануу өз алдынча илим катары 19-кылымда калыптанып, ар түрдүү илимий методдор пайда болгон. Өзүнүн тарыхый өнүгүшүндө элдин рухий жаңылануусун кенен жана терең чагылдыруу менен көп кырдуу, көп боёктуу турмушту таанып-билүүнүн эң таасирдүү формасына айланган. Кыргыз адабияты дүйнөлүк көркөм турмуштун, акыл-ойдун катарына ишенимдүү кошулган дешке толук негиз бар. Кыргыз адабият таануу илими элдин адабий, эстетикалык жактан өсүп-өнүгүшүнүн мыйзамченемдери, улуттук адабияттын калыптануу процессинин өзгөчөлүктөрү, фольклордук салттар менен реалисттик тажрыйбанын кандайча айкалышып жаткандыгы, кыргыздын көркөм чыгармачылыгында жашап келген түрлөрдөгү жана жанрлардагы жаңы сапаттык өзгөрүүлөр, мурда болбогон түрлөр менен жанрлардын өсүп-өнүгүшүн шарттаган коомдук-эстетикалык факторлор, социалдык шарттардын, искусствонун милдеттеринин өзгөрүшү менен бирге адабияттын тематикасындагы адабий өзгөрүүлөр, анын турмушун көркөм түрдө көрсөтүү жолдорунун, каражаттарынын байышы ж. у. с. маселелерди кароого жана чечүүгө аракет кылып келе жатат. Кыргыз элинин көркөм сөз чыгармачылыгын, айрыкча фольклорун изилдөөдө М. 0. Ауэзов, В. В. Жирмунский, М. И. Богданова ж. б. окумуштуулар эмгектеништи. Кыргыз адабиятчыларынын бир тобу (К. Асаналиев, А. Садыков, К. Артыкбаев, С. Жигитов, А. Акматалиев ж. б.) илимдин бул тармагында активдүү иштешти.
астрономия - наука, изучающая движение и природу солнца, луны, планет, звезд, галактик и других небесных тел. астрономия всесторонне изучает небесные объекты, включая их положение, движение и общие характеристики.
астрономия - одна из старейших наук. есть доказательства, что еще люди знали об основных явлениях, связанных с и солнца, луны и некоторых звезд. среди древнейших письменных источников встречаются описания астрономических явлений, а также примитивные расчетные схемы для предсказания сезонных моментов восхода и захода ярчайших светил и методы счета времени и ведения календаря. теории, которые на основе развитой арифметики и объясняли и предсказывали движение солнца, луны и ярких планет, были созданы в странах средиземноморья в последние века дохристианской эры и вместе с простыми, но эффективными глазомерными приборами служили практическим целям вплоть до эпохи возрождения. почти во всех этих теориях земля располагалась в центре вселенной, а вокруг нее обращались луна, солнце, планеты и звездная сфера. но в xvi-xvii вв. в просвещенных странах европы утвердилась новая концепция, согласно которой в центре вселенной расположено солнце, а земля и другие планеты движутся вокруг него. изобретенному в те же годы телескопу астрономы узнали, что звезды - это такие же солнца, но удаленные на гигантские расстояния.
появление в xviii-xix вв. крупных телескопов и выполнение систематических наблюдательных программ к открытию того, что солнце входит в огромную систему из многих миллиардов звезд. в начале xx в. астрономы обнаружили, что эта система является одной из миллионов подобных ей галактик, и что все они разлетаются друг от друга как будто бы от сильного толчка в далеком прошлом. развитая в те же годы квантовая позволила астрономам начать исследование ядерных процессов как источника энергии солнца и звезд, что к разгадке их жизненного цикла. во второй половине xx в. новые средства наблюдения - радиотелескопы и космические обсерватории - обнаружили множество необычных типов звезд и галактик, совершенно не похожих на наше солнце и нашу галактику. у астрономов и других ученых, изучающих планеты, утвердилось понимание основных этапов формирования и эволюции нашей планетной системы из газопылевой туманности, оставшейся после формирования солнца.
ответ к заданию по физике
