Question

Якімі прыёмамі і сродкамі ствараюцца смешныя, камічныя сцэны, вобразы герояў? Прывядзіце прыклады - Купала. Паўлінка

Answer 1

Асноўны выяўленчы сродак у драматычным творы – самавыяўленне героя праз дзеянне. Мова драматычнага твора насычана падтэкстам. У п ’есе сустракаемся з самымі разнастайнымі відамі ці адценнямі смеху: гумарам і сарказмам, жартам і шаржам, іроніяй і каламбурам. Камічнымі вобразамі ў «Паўлінцы» з’яўляюцца Адольф Быкоўскі, Крыніцкія і Пустарэвічы.

У п ’есе сустракаюцца параўнанні (параўнальныя звароты), якія выражаюць камічны эфект свежай вобразнасцю: “Паўлінка Перш-наперш будзе, ці я люблю, пасля - ці вельмі моцна, а пасля - ці гатоваўсё чысценька зрабіць, што чарнабрывы Якім захоча, а там, а там... і паехала, я к на непадмазаных калёсах... ;”

“Агата: Кінь ты ўжо, тудэма-сюдэма, плявузгаць, як латак у млыне! Гуляюць - няхай гуляюць;

Адольф: А панна Паўлінкаўсё жартуе. (Адвітваецца. Выходзячы, убок.) Вот так на ўсе бакі дзеўка! Адным словам, як сторублёвая кабыла.” Так, у апошнім прыкладзе з дапамогай параўнання выяўляецца сапраўднае (іранічна-з’едлівае) стаўленне Быкоўскага да Паўлінкі. Камічны эфект узрастае, калі ў адной рэпліцы выкарыстоўваецца некалькі параўнанняў якія трапна характарызуюць стан персанажа:

“Паўлінка: Што ж гэта, пан Адольф, надуўся, я к м ы ш на крупы абояк апошняе ў печ усыпаўшы?”

Гіпербала. Камічны эфект выражаюць гіпербалізаваныя выразы, у якіх выяўляецца супярэчнасць і поўная або частковая неадпаведнасць зместу фак- там рэчаіснасці, якія моцна перабольшваюцца: “Паўлінка: (Да музыкаў.) Зай- грайце, калі ласка, польку, але такую, як ведаеце... каб аж свет хадыром пай- шоў!” Выраз свет хадыром пайшоў у пэўнай ступені сінанімічны фразеалагізму свет перавярнуўся (разм. ‘адбылося такое, чаго ніколі не было’).

Фразеалагізмы. Сцяпан Крыніцкі жаліцца сваяку Пранцісю Пустарэвічу: “...дачушкамая сакатушка сплуталася з гэтым... з гэт ым бязбожнікам (Якімам Сарокам), і хоць ты ёй вар на галаву лі. Вось якую «мудрую» параду дае Пранцісь: Маладзенькая, собственно, вось-цо-да(пра Паўлінку). Бярозавай кашы не шкодзіла б, пане дабрудзею. Вылучаны гутарковы фразеалагізм (‘розгі або дубец, рэмень і пад.’) выражае камічны эфект .

Іншамоўныя словы. У п ’есе ўжываюцца іншамоўныя словы, у той або іншай ступені асвоеныя беларускай мовай. Гэта можа быць іншамоўнае слова, якое часткова або поўнасцю захоўвае свае фанетычныя асаблівасці і перадаецца сродкамі беларускай графікі. Напрыклад з польскай мовы, якія ўводзяцца ў маўленне асобных персанажаў як у натуральнай форме, так і ў дастасаванай да фанетычнага ладу беларускай мовы. Гэта выкарыстоўваецца, каб паказаць сваю прыналежнасць да шляхетнага, а не мужыцкага роду пан Быкоўскі: “Адольф (самадавольна): Хе-хе-хе! Старую трэба пшыдусіць, а маладую пшымусіць; Проша, проша, панічка! Польск. пшыдусіць - бел. прыдушыць; таксама: пшымусіць - прымусіць, проша - калі ласка.