шкала термометра разделена всего на 5 - 6 с с делениями в 0 01 с, что позволяет проводить измерения с точностью до 0 002 с. в верхней части термометра ( рис. 93) находится резервуар с запасом ртути. в нижней части также имеется резервуар для ртути. оба резервуара соединены капилляром, что дает возможность изменять объем ртути в рабочем ( нижнем) резервуаре. изменяя объем ртути в рабочем резервуаре, можно настроить термометр так, чтобы его показания отвечали требуемому интервалу температур. если температура в процессе эксперимента понижается, то термометр настраивают так, чтобы в начале измерения мениск ртути находился в верхней градуированной части капилляра. при измерении повышения температуры мениск ртути устанавливают в нижней части капилляра. [4]
шкала термометра получается равномерной, что является его преимуществом. на точность измерения манометрическим термометром влияет температура окружающей среды. [5]
шкала термометров также должна соответствовать температуре теплоносителя. [6]
шкала термометра справедлива, когда глубина его погружения равна высоте столбика измерительной жидкости. при этом жидкость, находящаяся в резервуаре и капилляре, имеет температуру измеряемой среды. если столбик жидкости выступает над уровнем погружения термометра, то температура выступающей части будет отличаться от температуры измеряемой среды. следовательно, выступающий столбик дополнительно удлиняется или укорачивается в зависимости от температуры окружающей среды. [7]
шкала термометра получается равномерной, что является его преимуществом. [8]
Сәламәтлек өчен тавыш бирәм-
Бу hәркемнең изге теләге.
Сәламәтлек – җирдә яшәү көче,
Сәламәтлек - илнең терәге.
Сәламәтлек өчен тавыш бирәм-
Җирдә бәхет, шатлык хакына
Мин мәңгегә тыныч тормыш телим,
Сәламәтлек телим халыкка.
Әйе, чыннан да сәламәтлек - ул кешедә булган иң зур байлык. Аны акчага да сатып алып булмый, туган көнгә бүләк итеп тә булмый. Шуның өчен озак hәм бәхетле яшисең килсә, булган сәламәтлекне ныгыту, саклау турында кайгыртырга ,үзең өстендә бик күп эшләргә кирәк. Без яши торган дәвердә бу бигрәк тә актуаль булып тора. Ни өченме? Чөнки йогышлы авырулар, зарарлы гадәтләр хәзерге көндә бик киң таралган, алар синең янда гына йөри. Аз гына да юлдан тайпылсаң, сине үзенең зәhәр кочагына алырга көтеп тора. Телевизордан көндә күрсәтелә торган спиртлы эчемлекләр, тәмәке рекламасы шул юлга басуга бер этәргеч булып тора дип уйлыйм. Шулай ук яшьләр арасында үзен зуррак, текәрәк итеп күрсәтер өчен, буш вакытын ни белән шөгыльләнергә белмәгән яки начар дусларга ияреп тәмәке тартып, исерткеч эчемлекләр, наркотиклар кулланучылар бар. Ә бит наркомания, токсикомания, алкоглизм – тормыштан ваз кичү ул. Аңа бирелгән кеше шәхес булудан туктый .Ул әхлаксыз, бернинди тормыш кыйммәтен белмәгән, табигый hәм иҗтимагый нормаларны, кануннарны бозучы булып кына кала . Шулай ук ул башка кешеләргә куркыныч тудыра.
Яшүсмерләрнең ни белән шөгыльләник соң,тормышның кызыгы юк бит, шуңа күрә тәмәке тартабыз, аракы эчәбез, дигәннәрен ишетсәм, ачуым килә? Ә спорт? Спорт белән дуслашу өчен махсус клуб яисә зал да, күпләгән җиhазлар да кирәкми бит. Иртәләрен саф hавада йөгер, зарядка яса, яшьтәшләрең белән туп тибешле уйна, чанада, чаңгыда шу... Тәмәке, пивога сарыф ителәчәк акчаңны берәр спорт түгәрәгенә язылырга тотарга мөмкин бит. Спорт-ул кешенең сәламәтлеге, тормышта бик кирәк булган түземлелек, сабырлык, батырлык, ихтыяр көче тәрбияләүче.
Спорт белән шөгыльләнгән кеше, минемчә, беркайчан да аракы да эчмәс, тәмәке дә тартмас, ә наркотик куллану турында сүз дә булырга мөмкин түгел. Чөнки спорт белән дус кеше гел шат күңелле, күтәренке кәефтә була. Аның hәрвакыт ярдәмгә килергә әзер торучы яхшы дуслары барлыкка килә. Ул үзе алдына максатлар куя hәм аларга ирешергә тырыша. Матур хыяллар белән яши. Ул тормышның ямен, гүзәллеген күрә белә, аннан ләззәт ала. Аның инде начар эшләр эшләргә, начар гадәтләргә вакыты да ихтыяҗы да калмый. Борынгы Грециядә бер таш кыяга: ”Көчле буласың килсә - йөгер, сәламәт буласың килсә – йөгер! ”, – дип язып куелган. Әлеге сүзләрнең мәгънәсе бүген дә үзгәрмәгән. Халык та юкка гына: ”Хәрәкәттә-бәрәкәт”, - дип әйтмәгән. Чыннан да спорт- начар гадәтләргә каршы бик көчле корал булып тора.
Безнең илебездә хәзер спортны үстерүгә зур әhәмият бирелә:спорт сарайлары, спорт мәйданчыклары, балаларга уен мәйданчыклары, хоккей кортлары салына, төзекләндерелә.Мәктәпләрдә физкультура дәресләре күбәйде, күп төрле ярышлар, кызыктыру чаралары уздырыла. Алкоголь, тәмәке hәм наркотикларның организмга тәэсире турында сыйныф сәгатьләрендә аңлату эшләре алып барыла. Телевидение, газета-журналларда сәламәт яшәү рәвешен хуплаучы тапшырулар, мәкаләләр күп. Алар безне сәламәт тормыш сайларга өнди!
2013 нче елда безнең башкалабыз - Казанда Универсиада үткәреләчәк. 2014 нче алда Сочида кышкы Олимпия уеннары булачак. Әлбәттә, бу чаралар безнең илебездә үткәрелүе, спортны яшьләр күзендә тагын бер ничә баскычка югары күтәрә. Бу минем яшьтәшләремә сәламәт яшәүне сайларга тагын бер этәргеч, тагын бер омтылу ноктасы булып то