Үйленетін болдық. Үлкендер жағы отқа май құю, отпен аластау салтын жасаймыз деп айтты. Шариғат мұндай дәстүрлер туралы не дейді?
Келін босағадан аттап түскенде отқа май құйғызу – қазақтың тәңірлік сенімге иланған кезінен, бәлкім, одан да ертеректен келе жатқан ежелгі ғұрпы. Ритуалдық іс-әрекет ретінде жасалатын мұндай әдеттерді «дәстүр» деп емес, «ғұрып» деп атау қалыптасқан. Бұл жерде ескерілетін басты мәселе – тәңірлік сенімнен қалған ырым-тыйымдардың қазіргі күні ғұрыптық жағы ғана сақталып, сенімдік жағы, мазмұны мүлде өзгеріп кетті. Мұндай ырымдарды қазір ешкім ежелгі түсініктерге негіздеп ұстанбайды. Ақ босаға аттап, отқа май құйып жатқан қазіргі келіндер бұл ырымды от пен майға табынғандықтан емес, ата-баба дәстүрін құрметтегендіктен «бұрынғы-соңғының жолы» деп жасайды. Яғни қазақы танымда қалыптасқан «шырағым сөнбесін», «отым өшпесін» деген игі тілекпен отқа май құяды.
«Оттың өшпеуі», «шырақтың сөнбеуі» қазақ үшін азаматының, отбасының аман болуы, шаңырағының шайқалмауы, ел-жұрттың тыныштығы дегенді білдіреді. Сонымен қатар көшпенді қазақ елі үшін оттың өшпеуі тәжірибелік мәнге де ие болған. Үнемі оттық табыла бермейтін, шақпақ таспен от тұтата алмай қиналатын көшпенді бабаларымыз түнгі оттың қоламтасын күлге көміп, таң атқанша сөніп қалмауын қамдаған. Таңертең оты өшпеген үйдің жылуы кетпейді, от тұтата алмай қиналмайды, дәрет суы дайын тұрады, ас-суын да жылдам даярлайды, яғни әрбір ісінің берекесі болады. Сондықтан оттың өшпеуі сол үйдегі келіннің ширақтығын, ептілігін, іске икемділігін көрсетеді. Оты өшіп қалғандар әдетте таң атпай асығып-үсігіп, көрші үйлерді мазалап, қоламта сұрап жүреді. Қазақтың асығыс жүрген адамға «от ала келдің бе?» дейтіні осыдан шыққан. Осы тәжірибе мен тағылымның барлығы отқа май құю үрдісінде жинақталған. Бұл ғұрыптың астарында «отқа май құйғанда от қалай лауласа, өмірі де солай жайнай берсін» деген ырым да жатыр.
ЖАЛГАСЫ БАР
A(за 5 циклов) = 75 Дж
Объяснение:
дано:
Q2 = 60 Дж - количество теплоты, которое было передано в холодильник
КПД = 20 % = 20 % / 100% = 0,2
n = 5 - количество циклов
найти:
A(за 5 циклов)
КПД = Q1 - Q2 / Q1
Q1 - количество теплоты, которое было получено от нагревателя
КПД = Q1/Q1 - Q2/Q1
КПД - 1 = -Q2/Q1
Q2/Q1 = 1 - КПД
Q1 = Q2 / (1 - КПД)
A = Q1 - Q2
A(за n циклов) = A × n
общая формула:
A(за 5 циклов) = A × 5 = (Q1 - Q2) × 5 = ( (Q2 / (1 - КПД)) - Q2 ) × 5
подставим значения:
A(за 5 циклов) = ( (60 / (1-0,2)) - 60 ) × 5 = (75-60) × 5 = 15 × 5 = 75 Дж
Емкость С=10^-9 Ф (1е-9Ф)
Ток через емкость Ic=C*∆Uc/∆t, тогда
а) Ic=(50-(-75))*e-3*e-9/1e-3=125e-9A= 0.125 мкА
б) Ic=-(125/2)*e-9=-62.5e-9А= -0.0625мкА
в) Ic= [(-120-(-75))/10]*e-9=-4.5е-9А
(знак "-" означает направление тока)