Ұлы географиялық ашылулар, Ұлы географиялық жаңалықтар — 15 ғ-дың соңы мен 17 ғ-дың ортасы аралығында еуропалық саяхатшылардың жаңа жерлерді, құрлықтар мен аралдарды, мұхиттар мен теңіздерді, аса маңызды теңіз жолдарын ашу кезеңі. Бұл кезең тарихқа Ұлы географиялық ашылулар заманы деген атпен енді. Жаңа жерлердің көптеп ашылуы Еуропадан Оңт. және Шығыс Азия елдеріне теңіз жолдарын іздеумен тікелей байланысты болды. Мұндай ізденістің басты себептері:
15 ғ-дың ортасына қарай Еуропа елдерінде өнеркәсіп пен сауданың мықтап өркендеуі, Еуропаны Шығыс Азияменбайланыстыратын құрлық жолын және кеме қатынасы өркендеген Жерорта теңізінің шығыс жағалауын түріктердің басып алуы, ашық мұхитқа шығып, алысқа жүзе алатын берік кемелердің жасалуы, ғылым мен техниканың жандануы бұған қолайлы жағдай туғызды. Араб саяхатшысы Әбу-Абдаллаї Мұхаммед ибн Баттута Еуропа саяхатшыларына дейін 30 жыл бойы саяхат жасап, Африканың солт. жағалауын бойлай жүзіп, Танжер қ-нан (Марокко) бастап Египет, Арабия, Кіші Азия түбегін, Қырым, Ресей, Орт. Азия, Иран, Ауғанстан, Үндістан, Қытай, Индонезия, Испанияда болған. Ұлы географиялық ашылуларды сол кезде күшті дамыған елдер — Португалия мен Испания бастады.
15 ғ-дың 2-жартысында Португалия ханзадасы, теңізші Генрих (Энрико) Африка жағалауына көптеген экспедициялар ұйымдастырып отырды. Португал теңізшілері құрлықтың батыс және оңт. жағалауын бойлай жүзді.
1488 ж. Б.Диаш Африканың оңт. шетіндегі Қайырлы Үміт мүйісіне жетті. Португалдардың бұл саяхаттары Ұ. г. а-дың бастамасы болды. Олармен бәсекелес испандықтар Шығыс Азияға апаратын теңіз жолын батыстан іздеуге тиіс болды. Орта ғасырларда ежелгі дүние ғалымдарының Жерді шар тәріздес деген ұмытылған пікірі қайта жандана бастаған еді. Осыған сәйкес бірқатар ғалымдар мен теңізшілер Испаниядан шығып үнемі батысқа қарай жүзе берсе Азия жағалауына жетуге болады деп есептеді. Неміс картографы М.Бехаймның глобусында (1492) және Италия космографы П.Тосканеллидің картасында (15 ғ-дың 2-жартысы) Еуропаның батыс жағалауы мен Азияның шығыс жағалауы арасында ешқандай құрлық жоқ, мұхиттың ені кішірейтіліп көрсетілген. Х.Колумбтың осы пікірге негізделіп ұйымдастырылған экспед.
1492 ж. Американы ашты. Оның 4 саяхатының (1492 — 1504) нәтижесінде Орт. Америкадағы Багам, Үлкен Антиль және Кіші Антиль аралдары, Оңт. Американың солт. жағалауы ашылды.
1497 — 99 ж. португал теңізшісі Гама (Васко-да-Гама) Африканы оңт-нен айналып өтіп, Үндістанға апаратын теңіз жолын ашты (экспед-ны Африка жағалауынан әрі қарай араб лоцманы Ахмет ибн Мәжит бастап барды).
1497 ж. ағылшын теңізшісі Джон Каботт Үндістан мен Қытайға Солт. теңіз жолын іздеу кезінде Нью-Фаундленд аралдарына және Лабрадорға жүзіп барып, Солт. Американы ашуды бастады. Х.Колумбтан кейін испан және португал теңіз саяхатшылары Оңт. А.Веспуччи құрлықтың жағалауларына бірнеше рет жүзіп барып, оны жаңа дүние ретінде сипаттап жазды. Бұдан әрі испан конкистадорлары Солт. және Оңт. Американың ішкі аудандарын жаулау кезінде бірқатар жаңа жерлер ашты (Э.Кортес, Х.Писарро).
1503 ж. В.Нуньес де Бальбоа Панама мойнағы арқылы Тынық мұхит жағалауына шықты. Бальбоаның жаңалығы Атлант мұхитынан “Жаңа Дүниені” айналып, “Оңтүстік теңізге” (мойнақтан қарағанда оңт-те көрінетіндіктен саяхатшылар солай деп атаған) асатын жолды іздеу туралы ой тудырды. Бұл идеяны Ф.Магеллан басқарған испан экспед. жүзеге асырды.Магеллан және оның серіктері Атлант мұхитынан жол тауып, Тынық мұхитқа өтті, онан әрі дүние жүзін айналып шықты (1519 — 1522).
16 ғ-дың ортасында Ұ. г. а. заманының бірінші кезеңі аяқталды.
16 ғ-дың 2-жартысынан 17 ғ-дың 2-жартысына дейін созылған екінші кезеңнің басында Шығыс Азия елдерінеЕуразияның және Солт. Американың солт. жағалауын айналып жүретін теңіз жолын (Солт.-шығыс және Солт.-батыс жолдарын) іздеуге байланысты геогр. ашылулар жасалды. Еуропадан Үндістан мен Қытайға баратын Оңт. теңіз жолдары Испаниямен Португалияның қолында қалғандықтан жаңадан өркендеп келе жатқан Англия мен Голландиятеңіз жолын басқа жақтан, солт-тен іздеуге мәжбүр болды. Солт.-батыс жолды іздеу барысында
М.Фробишер (1576 — 1578),
Д.Дэвис (1585 — 1587),
Г.Гудсон (1610),
В.Баффин (1612 — 1616) Американың арктик. бөлігінің аралдардан тұратынын анықтады.
Ағылшындар мен голландттардың Солт.-шығыс жолды іздеуі (Барроу 1556, Пит пен Джекмен 1580, Баренц 1594, Флеминг 1664 — 1668) нәтиже бермеді. Олар Баренцжәне Кара теңіздерінде жүзіп Ямал түбегіне дейін ғана жете алды. 16 ғ-дың соңы мен 17 ғ-дың 1-жартысында орыстар көптеген геогр. жаңалықтарға қол жеткізді. Орыс казактары бас-аяғы 50 жылдай уақытта Оралдан (1584) Тынық мұхитқа дейін (1639) жетті.
1639 ж. И.Москвитиннің отряды Охота т-нің жағалауына шықты.
1644 — 45 ж. В.Поярков Амурды бойлап, оның сағасына дейін барды. Көп ұзамай-ақ Е.Хабаров 1647 —51 ж. Амур өлкесіне бірнеше жорық жасады.
1648 ж. С.Дежнев пен Ф.Попов Азияның солт.-шығыс жағалауын бойлай жүзіп, Азияны Америкадан бөлетін бұғазды ашты. Осы ашылулармен бір уақытта француздар (С.Шамплен, Э.Брюле, т.б.) Солт. Американың ішкі бөлігіне өтіп, Аппалачтың солт-н, Ұлы көлдерді ашты.
Объяснение:
жауабы
Все живое, в том числе и человек, подвержены влиянию биологических ритмов. Мы не можем быть постоянно в тонусе, все процессы в нашем организме то замедляются, то активизируются, и все это проходит согласно нашим внутренним биологическим часам.
Изучением биоритмов занимается хронобиология («хронос» — время, «биос» — жизнь). Знания в этой области правильно распределять свое время, наладить правильный режим питания, сна, подобрать лучшие часы для умственной и трудовой деятельности.
Наш организм начинает просыпаться уже в 4 часа. К этому времени возбуждаются центры дыхания. К 5-6 часам «включается» обмен веществ, увеличивается артериальное давление. В 7-8 часов – время усиленного сердцебиения.
С 7 до 9 часов достигает максимальной активности желудочно-кишечный тракт. Это оптимальное время для завтрака, т.к. пища в этот промежуток времени хорошо усваивается и не откладывается в организме в виде жира.
В 9 часов «на высоте» оказывается кратковременная память, что интеллектуальной деятельности. В промежуток от 10 до 12 циркуляция крови по всему организму увеличивается, мозг снабжается кровью, и наступает время его максимальной работо
С 12 до 13 организм начинает испытывать чувство голода, происходит отток крови к желудку, и, умственная деятельность снижается. К 14 часам происходит спад, возникает сонливость, усталость, падает температура тела. В этот момент организм наименее чувствителен к боли. К 16 часам работо восстанавливается.
Промежуток между 17 и 18 часами считается идеальным для занятий спортом, так как именно тогда у человека идеальная координация движений и хорошая реакция. К 20 часам снижается артериальное давление и температура тела, замедляется обмен веществ.
С 21 часа организм начинает готовиться ко сну, постепенно повышается количество мелатонина, гормона сна и расслабления. С 22 до 4 часов обновляются клетки в организме, отдыхает нервная система. Поэтому недостаток сна в этот промежуток делает человека менее стрессоустойчивым¸ слабым.
Также ученые выяснили, что организм человека подчиняется 3 основным биоритмам: физическому, эмоциональному, интеллектуальному.
Физический биоритм влияет на выносливость, силу, координацию, скорость реакции, на общее физическое состояние, уровень иммунитета. Его период составляет 23 дня. Американские исследователи доказали, что он связан с деятельностью нервной системы. В первой половине цикла человек бодр и силен, во второй половине все его показатели снижены. Но, самыми опасными считаются первый и одиннадцатый день цикла. Именно тогда случаются аварии, различные падения, травмы, напоминают о себе болезни. Специалисты советуют избегать операций, прививок во второй половине цикла, т.к. восстановление организма будет протекать медленнее.
Эмоциональный цикл влияет на творчество, любовь, чувствительность. Его продолжительность составляет 28 дней. Первые 14 дней этого цикла человек бывает чаще всего весел и оптимистичен, хорошо удаются творческие работы, вторые 14 дней – менее дружелюбен и открыт, а во время смены этих периодов многие чувствуют раздражительность, становятся вспыльчивыми и агрессивными, теряют контроль над собой.
Интеллектуальный биоритм влияет на умственные человека, его период составляет 33 дня. Некоторые ученые считают, что этот биоритм связан с секрецией щитовидной железы. Как и в предыдущих биоритмах, в первые дни цикла идет подъем: информация легко воспринимается и усваивается, поставленные задачи решаются мгновенно, а в оставшиеся 16,5 дней логически мыслить уменьшается. В 1 и 17 дни цикла лучше не браться за решение серьезных задач, отложить важные вопросы на другое время. Чтобы знать время спада- подъема ваших биоритмов, их необходимо рассчитать, опираясь на дату рождения.
Человек живет, подчиняясь целому ряду биоритмов, и, прислушиваясь к своему организму, мы можем многого добиться и достичь. Минуты слабости также естественны, поэтому следует любить и беречь себя, а не изводить мыслями о лени и тунеядстве.
Мексика - Северная Америка
Бразилия - Южная Америка
США - Северная Америка
Турция-Евразия
Казахстан - Евразия