Желі топологиясына жалпы анықтама • Желі топологиясының түрлері Жұлдыз топологиясы • Сақина топологиясы • Шина топологиясы • Топологиялардың атқаратын қызметі • Артықшылықтары мен кемшіліктері • Желіні құру әдістері Желі топологиясы (ағылш. network topology) — есептеу желісіндегі машиналардың физикалық конфигурациясы, яғни қандай түйіндерЖелі топологиясы (ағылш. network topology) — есептеу желісіндегі машиналардың физикалық конфигурациясы, яғни қандай түйіндер жұбы өзара байланыса алатынын көрсететін физикалық жалғастыруды (немесе түйіндер арасындағы логикалық байланысты) бейнелеу; желілер жолдары мен тораптарын, олардың жол үзындығы, тораптар қуаты тәрізді сипаттамаларын ескермей, жалғастыру құрылымын зерттейтін қолданбалы ғылым. Желі топологиясының түрлері: • Жұлдызша • Сақина • Шина Желі топологиясының түрлері: • Жұлдызша • Сақина • Шина “Жұлдыз“Жұлдыз" тәрізді топология — барлық тораптары орталық бір тораппен жалғас- қан желі топологиясы. “Сақина “Сақина " тәрізді топология — әр торап басқа екі тораппен қосылған жәнбарлық тораптар бірге сақина құрайтын желі топологиясы. "Шина" тәрізді топология — барлық тораптары жалпы бір сызықтық ақпараттық арнаға қосылған компьютер желісінің архитектурасы. «Жұлдызды» түрінің топологиясына негізделген желіде әрбір жұмыс станциясы кабелі (бұралған жұп) хаб немесе«Жұлдызды» түрінің топологиясына негізделген желіде әрбір жұмыс станциясы кабелі (бұралған жұп) хаб немесе хабқа қосылады. Концентратор ДК-мен параллель қосылуды қамтамасыз етеді және осылайша желіге қосылған барлық компьютерлер бір-бірімен байланыса алады. Желі трансляция станциясының деректері барлық компьютерлерге барлық байланыс желілері бойынша хаб арқылы жіберіледі. Ақпарат барлық жұмыс станцияларына келіп түседі, бірақ ол тек қана жоспарланған станциялармен қабылданады. Физикалық жұлдыздың топологиясы бойынша сигнал беру эфирге беріледі, яғни ДК сигналдары бір мезгілде барлық бағыттарға таралады, сол кезде жергілікті желі логикалық топологиясы логикалық автобус болып табылады. Жұлдыздар топологиясының артықшылықтары: • жаңа компьютерді қосу оңай; • орталықтандырылған басқару мүмкіндігі бар; •Жұлдыздар топологиясының артықшылықтары: • жаңа компьютерді қосу оңай; • орталықтандырылған басқару мүмкіндігі бар; • Желі жеке компьютерлердің ақауларына және жеке компьютерлердің ажыратылуына төзімді. Жұлдызды топология желілерінің кемшіліктері: • Хабтың сәтсіздігі бүкіл желінің жұмысына әсер етеді; • Жоғары кабельді тұтыну.Сақиналы топологиясы бар желіде барлық түйіндер байланыс арналары арқылы деректердің тасымалданатын үзіліссіз сақинасына (міндеттіСақиналы топологиясы бар желіде барлық түйіндер байланыс арналары арқылы деректердің тасымалданатын үзіліссіз сақинасына (міндетті емес, шеңбер) қосылады. Бір компьютердің шығысы басқа компьютердің кірісіне қосылған. Қозғалысты бір нүктеден бастаған соң, деректер біртіндеп басталады. Рингтегі деректер әрқашан бір бағытта қозғалады. Алушы жұмыс станциясы тек оған жіберілген хабарламаны таниды және алады. Физикалық сақина түріндегі топологиясы бар желіде токенді қол жеткізу пайдаланылады, ол станцияны белгілі бір тәртіпте сақинаны пайдалану құқығын береді. Бұл желінің логикалық топологиясы логикалық сақина болып табылады. Сақина топологиясының желілерінің кемшіліктері: Бір жерде байланыс желісіне зақым келтіру немесе компьютердің жұмыс істемеуіСақина топологиясының желілерінің кемшіліктері: Бір жерде байланыс желісіне зақым келтіру немесе компьютердің жұмыс істемеуі бүкіл желінің жұмыс істемеуіне әкеледі. Бұл түрдегі топология барлық жұмыс станциялары қосылған жалпы кабель (шина немесе магистраль деп аталады).Бұл түрдегі топология барлық жұмыс станциялары қосылған жалпы кабель (шина немесе магистраль деп аталады). Кабельдің соңында сигналды көрсетуге кедергі келтіретін терминаторлар болады.
const
W = 600;
H = 600;
function F(x: real): real;
begin
F := sqr(x);
end;
var
x0, y0, x, y, xLeft, yLeft, xRight, yRight: integer;
a, b, fmin, fmax, x1, y1, mx, my: real;
begin
window.Init(0, 0, 800, 500, clwhite);
window.IsFixedSize := true;
xRight := 590;
yRight := 590;
a := -15;
b := 6;
fmin := -10;
fmax := 20;
mx := (xRight - xLeft) / (b - a);
my := (yRight - yLeft) / (fmax - fmin);
x0 := 380;
y0 := 490;
x1 := a;
while x1 <= b do
begin
y1 := F(x1);
x := x0 + round(x1 * mx);
y := y0 - round(y1 * my);
if (y >= 10) and (y <= 590) then SetPixel(x, y, clblack);
x1 := x1 + 0.001 ;
end;
end.