Оқулық материалдарын негізге ала отырып, Шыңғысхан басқыншылыктан
рының саяси және экономикалық, себептерін аныктанлар.
2. Шыңғысханның жеңістері мен монғолдардын жаулап алған жерлерде
ұзақ уақыт үстемдік етуіне ықпал еткен себептерді анықтайлар,
3. Сендердің пікірлерінше, Шыңғысхан біртұтас биліктің, жатасы бола оты -
рып, неліктен өз мемлекетін ұлыстарға бөлді? Қай жерде қандай ұлыстар
құрылды?
4. «Әмір Темір өз иелігінің шаруашылығын дамытумен бірге барлык корни
елдердің экономикасын күйзелтуі, түркі элемін, оның ішінде Осман импе-
риясын күйретті» деген пікірге көзқарасынды білдір,
омір Поладшы Тоғылық Темірдің Шынгысхан ұрпағы ретінде жоғары би
құқығына, яғни оның маңына жекелеген тайпаларды ғана емес, бүкіл
біріктіре алуға болатындығына сенді. Өмір Поладшынын жан
нғысхан ұрпағын отырғызғанын дұрыс деп ойлайсыңдар ма?
аяның негізгі билеушілерін атаңдар, олардың сыртқы саясатынын
бағыттарын сипаттаңдар.
ордасының, бөлектенуіне ықпал еткен және кедергі жасаған сайт
аймақты біріктіре алуғ
тағына Шыңғысхан ұрпағы
6. Моғолстанның, негіз
1. Ноғай Ордасы
S
тарды атаңдар,
6, Алтын Орданың мем
Қағанатынан ерекше
ың мемлекеттік құрылымына сипаттама берілер, түрік
аң ерекшеліктері мен өзгешеліктерін түсіндіріңдер,
у
145
19
Государство строилось по военному принципу, было разделено на левое, центральное и правое крылья. Китайцы называли правителя гуннов шаньюй.
Вторыми лицами государства после шаньюя были «туменбасы» - темники. Туменбасы являлись сыновьями правителя или его близкими родственниками. Туменбасы возглавляли 24 рода. Все 24 темника подчинялись лично шаньюю. У каждого темника имелось по 10 000 всадников. Темник назначал тысячников, сотников, десятников. Каждому из них определял территорию с кочующим населением. Каждый мужчина должен был иметь при себе оружие - лук со стрелами, саблю и копье.
Три раза в год все вожди, военачальники собирались у шаньюя для «принесения жертв предкам, Небу, Земле, духам людей и небесным духам».