В период XIII-XVII вв культурная жизнь на Руси во многом зависела от православной церкви. Живопись воспроизводила религиозные мотивы, воплощалась в росписях на стенах храмов, изображением святых, писанием икон. Архитекторы возводили дома божьи или усыпальни монахов и царских семей. Музыка ограничивалась лишь церковным пением и народным фольклором.
Основным достижением культуры XV века стало появление регулярных летописей. Общерусский и Московский летописные своды описывали все главные политические события на Руси, а труды Пахомия Логофета увековечили имена многих священнослужителей. В произведении «Хождение за три моря» Афанасий Никитин подробно описал жизнь и быт Индии, в которой он побывал. Работы иконописцев Андрея Рублева, Дионисия и его сына Феодосия являются фундаментальными в истории жанра. Успенский собор – главный шедевр архитектуры периода.
XVI век ознаменован появлением литературных произведений митрополита Макария, изданием первой датированной книги «Апостол» и первой книги русской грамотности «Часословец» Ивана Федорова и Петра Мстиславца.
Шатровый стиль стал новым словом в зодчестве и получил широкое распространение на Руси. Покровский собор есть яркое его воплощение.
Повседневная жизнь и быт населения тоже сводились к православным праздникам.
Таким образом, указанное время было своеобразной данью искусства духовности и сформировало отношение народа к этой важной составляющей человеческой натуры.
Объяснение:
В XIV в. в русских городах развернулось каменное строительство. Большим своеобразием отличалась архитектура Новгорода Великого. В XV в. новгородцы, предчувствуя скорое падение независимости, обращали взоры к старине и возводили храмы по образцу древних построек.
Крупнейшим центром архитектуры к середине XIV в. стала Москва. При Иване Калите были возведены самые большие на тот период каменные храмы (не сохранившиеся до нашего времени), а при Дмитрии Донском — первые в Северо- Восточной Руси стены из белого камня, добытого в подмосковных каменоломнях.
Объяснение:
Первым памятником художественной литературы после нашествия можно считать «Слово о погибели Русской земли». До нас дошло только начало этого произведения, воспевающего красоту и величие домонгольской Руси. Призыв к самопожертвованию в борьбе со страшным врагом содержится в таких произведениях, как «Повесть о разорении Рязани Батыем», «Повесть о Меркурии Смоленском», и др. Как наказание за грехи оценивал нашествие видный писатель владимирский епископ Серапион. В его посланиях выражалась вера: если русские люди сумеют преодолеть свои грехи, то неминуемо и освобождение от ига.
Лишь после победы на Куликовом поле в литературе появились иные настроения. Первым откликом на битву стала поэма «Задонщина», написанная под влиянием «Слова о полку Игореве». Это говорит о преемственности в развитии литературы и сохранении традиций древнерусской культуры. Скорбя о погибших, автор «Задонщины» Софоний Рязанец воспевает их подвиг во имя Руси.
В начале XV в. было создано «Сказание о Мамаевом побоище». Оно стало наиболее популярным произведением о Куликовской битве. Восхищаясь подвигом воинов, «Сказание» преподносит победу в битве как торжество православия над его врагами.
В XV в. были написаны многие известные жития русских святых — Сергия Радонежского, Стефана Пермского и др.
Қазақстан ба зінің дамуыӨңдеу
Ресейде болған әлеуметтік өзгерістердің қазақтар тарапынан қабыл алынып, өздерінен күшті солтүстік көршілеріне деген бағыныштылығының арта түскендігі байқалады. Ресейдегі бұл әлеуметтік өзгерістің жемісті болғандығы сондай, олар енді қазақтардың тұрмысы мен салт-саналары туралы, оларды зерттеп білу қажеттілігі жайлы жиі айта бастады. Мұның негізінде әкелік «қамқорлық» (бірінші жағынан) және «ризашылық» (екінші жағынан) қатынастары жатқан болатын. Мәселен, Спиранскийдің 1822 «Сібір қазақтары» туралы жарғысындағы қоғам өміріндегі өзгерістерге көп жол беріледі. Жарғы қазақтарға тән ғасырлар бойы қалыптасқан басқару жүйесін жоққа шығарып, оның орнына әлеуметтік бөлудің «Еуропалық тәсілдерін» танытты. Осының нәтижесінде патша әкімшілгі орта жүздегі хандық билікті жойып, оның орнына округтер мен приказдар құрды. Осы жарғыны негізінде кіші жүз Орынбор шекаралық комиссиясына бағынатын болды. Мұның барлығы ақыр аяғында қазақтардың оған қарсылық көрсетіп, көтеріліске шығуына жол ашты 50,б.198. Халық көтерілістері, қазақтардың өздерін сыртқы жаулардан қорғау әрекеті (әсіресе, Хиуа, Бұқара, Қоқан, Қытай елдерінің оның ішінде Ресейге де қарсылық көрсетулері) отарлық басқару тұсында ерекше орын алды. Ал, орыстар қазақтарды өз діндеріне бағындыру мақсатында басқарудың еуропалық үлгісін оларға күштеп таңды. Осының барлығы ұлттық сананың дамуына ұзақ жылдар бойы қасақана құрылған тор болып келді. Ал, жергілікті байлардың қанау тәсілдерімен патша әкімшілігінің ауыр алым-салықтары, қазақтардың күш көрсетуі-қазақ халқын қайыршылыққа әкеп тіреді. Мәселен, ХІХ ғасырдың жетпісінші жылдарында Ұя, Орал, Ешім, Ор және Қаратал, Лепсі, Ақсу, Іле тағы басқа өзендерді бойлай орналасқан ұшан теңіз алқапты қазақтар иемденді. ІХ ғасырдың соңында олардың саны жүз мың адамнан асып кетті. Патша үкіметі оларға қазақтардың кесерлерінен жер беріп, көптеген жеңілдіктер жасап, ал қазақтарды Сахарада пайдаланатын ұрда қолшоқпарына айналдырды. Қазақ жерін отарға айналдыру саясатының тиімді түрі миграция тәсілі болды. Егер Қазақстанға Ресейдің орталығы мен оңтүстігінен 1986 жылға дейін 294 мыңнан астам адам көшіріліп әкелінсе, 1906-1910 жылдары олардың саны 770 мыңға артты. Ел билеуші жергілікті бай - манаптардың халық санасына үнемі «Ресей мемлекеті бізге бар жақсылық жасауда» деген, қоғамдық пікір тудыруға тырысып баққаны байқалады. Олар басқаларға қазақ халқы орыстарға бағынғанға дейін негізінен көшпенді өмір сүрді. Сөйтіп Еуропалық елдерден «артта қалған» жартылай жабайы халық болды деген жел сөз таратып, қазақтарды отырықшылыққа үйретудің қажеттігі туралы екі ұшты жоспарлар құра бастады 1,б.3. Өткен ғасырдағы патшалы Ресейдің осындай саясаты кешегі кеңес үкіметіне де мұра болып қалғандай. Себебі, соңғы кезеңге дейінгі қазақтар туралы сөз қозғалса, «Олар тек дала көшпенділері болған, оларда шаруашылықтың егіншілік түрі мүлдем болмаған еді» деп еске алып келді. Алайда, қазіргі қолда бар көптеген архив және сол кезеңде шығып тұрған демократиялық бағыттағы басылымдардың материалдарына сүйене отырып, біздер қазақ жерінде Ресей Қазақстанды жаулап алған кезеңге дейін де мақта, астық шаруашылығы, көкеніс, бау-бақша, жеміс-жидек, алма бақтары болғандығын, сол тарихи кезеңде Қазақстанда суландыру құрылыстарының кең жүйесі жасалғандығын, қазақтардың ерте заманда да суландырылған алқаптарда жұмыс істегендігін, оларға малға жем, шөп дайындау ісінің де ертеден таныс болғандығын, қазақтардың ХІХ ғасырдың басынан-ақ отырықшы және көшпелі өмір сүріп, ол кезде де қазіргі малшылардың да өміріне ұқсас шаруашылық түрлерінің болғандығын мақтанышпен айта аламыз. «XIX ғасырда Қазақстан ауыл шаруашылығы өнімдерін шығаратын (әсіресе ет, май) ірі отар елге айналды. Қазақтардың өміріне бойлап енген сауда, тауар айырбасы және жәрмеңке оларды Еуропа мәдениетіне жақындастырып, ерекше роль атқарды». Алайда, сауданың келуіне байланысты қазақ даласында жергілікті халықтың орыс заңдары мен нарықтық құнын жете білмегендіктерінен алдау, тонау, күш көрсету дегендер көбейіп кетті. Сол кезеңдегі «Отечественные записки» сияқты кейбір жанашыр басылым қағаздардың жер бетінен толық жойылып кету қауіпі төнді, -деп дабыл қағуы да тегін емес. Екіншіден, мұның барлығының себебі өзінің шет аймақтарында; әсіресе, аз ұлттардың арасында патшалық Ресейдің саясатына байланысты еді. Өйткені, Ресей Қазақстанды жаулап алғаннан соң, оның жерін шикізат қоймасы мен арзан жұмыс күшіне айналдыруды көздеді. Өлкенің өнеркәсібін игеру көп экономикалық шығынды қажет етті. Сондықтан, Ресей пайдалы қазбалары мен мал шаруашылығының өнімдерін қанағат тұтты. Ресейге Қазақстанда астық шаруашылығын дамыту ол кезде пайдасыз болды. Оған көп шығын жұмсау керек еді.