Міне, қабағын түйіп жаңбырлы күз келді. Күз – молшылықтың, байлықтың, берекенің айы. Қырман басы тазаланып, бау – бақша жиналып, құс базары тарқайтын кез. Інім екеуміз терезе алдында отырмыз. Сыртқа шыға алмаймыз. Апам рұқсат етпеген. Кешеден бері аспанды суық бұлт торлап алды. Түс мезгілі болса да, қала іші түнеріп тұр. «Бр-р...» Өн бойымыз әлденеге діріл қағып, жаурағандай сезіндік өзімізді. «Ух, қандай суық еді!..» Сәлден соң күн ашылды. Ауыр- ауыр бұлттар тарқап, қиғаштай құйылған нұрлы шуақтан айнала құлпырып, мамыражай күйге енді. Інім екеуміз сыртқа шықтық. Иілген қайың бұтағындағы жұқа, сары жапырақтар самалмен дірілдеп тұр. Біз бақ ішіне кірдік. Бақ іші сары бояуға малынып тұр, тып- тыныш. Жаздағыдай құстардың әсем үні естілмейді. Тек табан астындағы тапталған жапырақтардың судыр- судыр еткен дыбысы бақтың тыныштығын бұзғандай.Інім сары жапыраққа алақанын тосты. «Қап, тесіліп қапты!» деді. Аяп тұр. Кенет сусылдап, күнбатыстан суық жел соқты. Ағаш жапырақтары ұша жөнелді. Біз үлкендердің «үстеріңді лас қылмаңдар!» дегенін ұмытып, жұп- жұмсақ жапырақтардың үстінде аунап ойнадық. Қайың, үйеңкі жапырақтарынан гүл шоқтарын жасадық. Ауа зілдене түсті. Көгілдір аспанға шыға келген бұлттар бірте- бірте қоюланып, жаңбырдың лебі есті. Әуелі ірі- ірі тамшылар батылсыз тамды да, кейін үдеп кетті. Жаңбыр тамшылары есікті, терезені, қаңылтыр шатырды қақылай жөнелді. Көше іші суға толып, ойық жерлерде көлшік пайда болды. Адамдар оны «жаңбырлы күз», «суық күз», «қара күз» деп, айыптап жатады. Ал біз оны «алтын күз» дейміз. Біз алтындай сап-сары жапырақтардан гүл шоқтарын жасап алып, үйге қарай жүгірдік. Апам бізге ұрыспайды!
1. Тіл дыбыстарын зерттейтін тіл білімінің саласы қайсы?
С) Фонетика
2. –шы, -ші жұрнақтары ақылы қандай сөздері жасалатынын анықтаңыз
С) мамандық атаулары
3. Жалғаудың түрің көрсетіңіз.
С) 4
4. Жалпы зат есімді табыңыз.
А) Орындық
5. Кімді? Нені? – қай септіктің сұрақтары екенін белгілеңіз.
Д) Табыс
6. Сын есімді табыңыз.
Е) Көкшіл
7. Сан есімді сөз тіркесін табыңыз.
С) Екі мұғалім
8. Есімдік пен зат есімнен тіркескен сөз тіркесін табыңыз.
Д) Бұның кітабы
9. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерінің санын табыңыз.
А) 3
10. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерінің санын табыңыз.
А) 3
11. Ол 1894 жылы туды. 1894 жылы сөйлемнің қай мүшесі екенін көрсетіңіз.
Е) Пысықтауыш
12. Антоним сөздерді табыңыз.
В) Алыс, жақын.
13. Сөйлемнің дұрыс аудармасын табыңыз. Самат – ұқыпты оқушы.
С) Самат – аккуратный ученик.
14. Тек жіңішке дауысты дыбыстарды көрсетіңіз.
Д) ә, ө, і.
15. Түбір жуан сөздерді көрсетіңіз.
А) Аула, ағаш.
16. Үнді дауыссыз дыбыстарды атаңыз.
С) м, ң, л
17. Ұяң дауыссыз дыбыстан басталатын сөзді көрсетіңіз.
С) Ғарыш
18. Туынды зат есімді көрсетіңіз.
С) Егінші, бұрғы
19. Сан есімнің сұрағын табыңыз.
Д) неше? қанша?
20. Тиісті есімдікті табыңыз. Асқар, Абай, Айгүл - ... біздің үйге келді.
С) Бәрі