4-тапсырма
нді мәнерлеп осы.
Шілдехана -
н көбінесе жас
механа - жаңа туған нәрестенің құрметіне арналған той
себінесе жастар жиналады. Бұл тойда «Балаңыздың бауы
олсын!» деген куттыктау А ды. Қонақтар таң атқан
быра тарты салады. Ту
ын-сауық ұйымдастырады
катар айтады. Гендері отбасының сыйын
пылтпаш,
енеді.
Шілдехана өткеннен кейін баланың әке-шешесі бесіктор
айды. Ағаштан жасалған бесікті нағашылары немесе жас
ен, қадірлі аналардың бірі әкеп, сыйға береді. Бесіктің үстіне
ымен көрпе жабылады. Бала халықшыл болсын деп тон, шар
жабылады, ат жалын тартып мінсін деп қамшы іледі, ке
есін деп тұмар тағады. Тойға келгендер шашу шашып, балаға
асын береді.
Туғанына қырық күн толғанда баланы қырқынан шығарады
ақ халқының ұғымында қырық саны – қасиетті сандардың бірі
рқынан шығаруға жиналған әйелдер баланы теңге, сақиналар
ынған тегешке шомылдырады. Әйелдердің үлкені «Оты
артқан жылдам бекiсiн, қырық қабырғаң жылдам қатсын деп
аның үстіне қырық қасық су құяды. Келесі кезекте баланы
сын, тырнағын алады.
Тұсау кесу - сәби қаз тұрғаннан кейін тез, жығылмай, сүрінбе
п кетсін, болашағы жарқын болсын деген тілекпен жасалатын
ТР. Арнайы дайындалған ала жіппен баланың аяғын тұсап бар
ды. Ала жіппен тұсаудың негізінде «Болашақта бала ешкімні
коін аттамасын!» деген тілек бар. Жіпті қадірлі, ісі алға бар
Трған әрі жылдам, сүрінбей жүретін адам кеседі. Бұл - бал
а тартсын деген тілектен туған ресім.
(«Сен білесің бе?» энциклопедиясымам,үстеулер табу керек
Объяснение:
Төрт түлік – мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін төрт түлік деп атаған. Ауыз әдебиетінде “төрт түлік малды құрадың” деген тіркес жиі кездеседі. Бұл дәулетіне сәулеті сай адамдарға арналып айтылған. Мысалы, “Байбөрі деген бар екен, Байбөрі малға бай екен, Төрт түлігі сай екен...” (“Алпамыс батыр” жырынан). Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі бар деп ұғынып, оларды ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі баба деп атаған. Төрт түлікті кейде жұп (аша, айыр) тұяқ, тақ (тік) тұяқ деп те атайды. Қазақ төрт түліктің ішінде түйе малын байлық ретінде де, көлік ретінде де, азық ретінде де қатты қастерлеген. “Нар жолында жүк қалмас” деген мәтел осының айғағы. “Ат – ердің қанаты”, “Мінсең – көлік, жесең – ет” деп жылқы малын да аса жоғары бағалаған. Сондай-ақ қой мен ешкі, сиыр малының да өзіне тән ерекше қасиеттері болатынын ұмытпаған.