Қазақ тілі мен әдебиеті пәні 8 «г» сынып
IV тоқсан
Күні: 23.04.2020ж.
Сабақтың тақырыбы: Майталмандар.
Мақсаты:
8.2.1.1 тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданып, жазбаша мәтін құрау.
Жаңа сөздер
• Майталман – мастер
• Ділмар – красноречивый; оратор
• Төрелік – судья
• Ой түйеді – делает выводы
• Кемшіліктер – недостатки
1 – тапсырма Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап бер. /ауызша/
Қазіргі айтыстардың тақырыптары алуан түрлі. Сондықтан ақын айтысқа түсу үшін көп іздененеді. Материал жинайды. Сол уақыттың жақсы-жаман жаңалықтарын меңгереді, ой түйеді. Айтыскер ақын өз жа елінің, туған жерінің тарихын, географиялық және этнографиялық ерекшеліктерін, атақты адамдарын, салт-дәстүрін білуі тиіс. Өзімен айтысатын ақынның кемшіліктерін, ұнамсыз мінезін білгені тиімді болады. Оны қарсыласына қарсы қолданған. Майталман айтыскерге қойылатын талап бұрынғыдан күшеймесе, азайған жоқ. Себебі ақындардың сөзі қашан да халықтың сөзі болған. Ринат Зайытов, Дәулеткерей Кәпұлы, Айбек Қалиев сынды ақындар әлеуметтік мәселелерді көтеріп, көрермендердің ықылас-ілтипатына бөленіп жүр. Қазіргі кезде қазақтың айтыс өнері өте жақсы дамыған. Елімізде жақсы айтыс мектебі бар. Оның дәлелі ретінде айтыс мектебінің өкілдері - Аманжол Әлтаев, Айнұр Тұрсынбаева, Рүстем Қайыртайұлы, ы, Сара Тоқтамысқызы, Балғынбек Имашев, Бекарыс Шойбеков және т. б. өнерлі, ділмар айтыскер ақындарды атауға болады. Қазіргі кезде ақындар айтысы, қыз бен жігіт айтысы жиі болады.
1. Айтыскер ақын болу үшін қандай болу керек?
2. Айтысқа түсетін ақын қалай дайындалады?
3. Қандай айтыскер ақындарды білесің?
2 – тапсырма. Жаңа сөздерді пайдаланып, «Майталман айтыскер» тақырыбына шағын мәтінді құрастырып жазу.
Егер бы мені сұрады, қандай мезгілді мен үлкен барлықсүйемін, мен ответил бы: "әрине, көктемді. Көктем, по-моему, ең тамаша мезгіл!
Көктеммен барлық жерде жаңа өмірге деген оятады. Қаржібиді, жас шөп бітеді, тал-шыбықтарда жас парақшаларыдырайды. Возвращаются көктемімен бізге перелетныеқұстар және, дайында- пәтерлерді келешекбалапандардың ұялау бастайды.
Мен соң көктемнің табиғатының қарау сүйемін. Көресің,как барлық маңай жаңаланады; естисің, сияқтыжылғалар сылдырлайды, құстар ән айтады, өсімдіктіңхош иісті иісін сезесің, қарамастан және жанда жеңілтекжәне қуанышты болады. Болу қала- құспен, самғау чтобыжоғары вверх және оттуда тіріл- табиғатқа деген қара-.
Көктем - табиғатта сол жаңала-, тап үшін мен сүйемін сол