Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров (27 шілде 1946 жыл, Қарқаралы ауданы, Қарағанды облысы, Қазақстан) — қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер, ұшқыш, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы (1995), техника ғылымының докторы (1998), профессор (1997), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрметті профессоры
Птицы – существа летающие, поэтому ловко прячутся от людских глаз в кронах деревьев, под крышами домов и во всевозможных секретных местечках. Наше внимание к птицам не всегда безобидно. Сколько раз приходилось видеть, как озорные мальчишки стреляют по птицам из рогатки или бросают камешки. Раненая птица не может выжить в окружающем мире. На земле ее подстерегают бесчисленные враги и опасности. Даже дворовые коты охотятся на птицу, разгуливающую по лужайке. И обязательно поймают, если она ранена или больна.
Иногда нам кажется, что вполне можно обойтись без птиц. Правда, как только мы начинаем учить природоведение и зоологию, то с удивлением понимаем важное значение птиц в природе.
Самое главное качество пернатых – это уничтожать вредных насекомых. Посевы полей и урожаи садов напрямую зависят от птиц, обитающих в данной местности. Поэтому, когда мы хрустим сочным яблоком или корочкой свежей булочки, нужно с благодарностью вспоминать неутомимых санитаров природы.
Улетая в теплые края, птицы всегда возвращаются в родные места. На своих крыльях они приносят людям тепло весны и рождение новой жизни. Все жаркое лето и промозглую осень птицы хозяйничают на родных просторах, чтобы, улетая на зимовку, оставить нас с богатым урожаем.
Есть птицы-патриоты, которые никогда не покидают свой родной край. Они стойко переживают зимние холода, прячась в старых дуплах или гнездах. Мы должны таким птицам выжить. Хорошей поддержкой станут кормушки, развешанные по стволам деревьев в городских дворах и парках. Любой прохожий сможет пополнить птичью столовую горстью крупы или семечек.
И не забывайте, друзья, что без пения птиц наша жизнь стала бы намного грустнее и обыденнее. Ничто так не радует слух человека, как заливистая трель звонкой птички.
Перевод на Казахский;
Құстар ұшатын тіршілік иелері, сондықтан олар ағаштардың тәжінде, үйлердің төбесінде және барлық құпия жерлерде адам көзінен жасырады. Біздің құстарға деген назарымыз әрдайым зиянсыз емес. Қанша рет жаман балалардың құстарды атып немесе тас лақтырғанын көруге тура келді. Жараланған құс қоршаған әлемде өмір сүре алмайды. Жер бетінде оны сансыз жаулар мен қауіптер күтіп тұр. Тіпті аула мысықтары көгалдарды аралап жүрген құстарды аулайды. Егер ол жарақат алса немесе ауырса, міндетті түрде ұстаңыз.
Кейде бізге құстарсыз жасауға болатын сияқты. Рас, біз табиғаттану мен зоологияны үйрете бастағанда, біз құстардың табиғаттағы маңыздылығын таңқаларлық түрде түсінеміз.
Құстардың ең маңызды сапасы-зиянды жәндіктерді жою. Егістік дақылдары мен бақша дақылдары осы аймақта тұратын құстарға тікелей байланысты. Сондықтан, біз шырынды алма немесе жаңа піскен шелпек қытырлақ болған кезде, табиғаттың қажымас тәртібін ризашылықпен еске алу керек.
Жылы жерге ұшу.
токтар онгарбайулы аубакиров 27 шилде 1946 жылы каркаралы ауданы караганды облысы