Бір атаның балалары
Уа, халайық! Мені тыңдаңыздар! Біздің Бұлғыртау ауданында 9 колхоз бар. Үкімет сол 9 колхозға берді. Мен мына алып келдім, таныс болыңыздар, - деді Басқарма. – Стройдың басында тұрған Ертай мен Нартай – ағайындылар, ұлты – қазақ, Нартай 7 жаста, Ертай 6 жаста. Одан кейін тұрған бала – Рашид, жеті жаста. Ұлты – татар. Рашидтен кейін тұрған қыз – Оля алты жаста, ұлты – дүнген немесе қалмақ. Олядан кейін тұрған бала – Яков тоғыз жаста, ұлты – орыс. Яков сөйлей алмайды, мылқау. Яковтан кейін тұрған бала Зигфрид жеті жаста. Ұлты – неміс. Ахмет шал барлық баланың басынан сипады да, неміс балаға келіп:
Мен осы баланы аламын. - деп, қолынан ұстады.
1-тапсырма. Үзіндіні қайта оқып, кестені толтыр. Жалқы есімдерге жалғауларды дұрыс жалғап, кесте бойынша айт: -дың / дің // -ның / -нің // -тың / -тің (По тексту заполни таблицу, и к именам детей правильно добавьте окончание ілік септік) -
Ертай+ Нартай+ Яков+ Оля+ Зигфрид+ Рашид+
Ұлты
(национальность)
Жасы (возраст)
2-тапсырма. Тест. Сұрақтарына жауап бер.(ответь на во .
1.Бір атаның балалары авторы кім? А) М.Мағауин Б) А.Құнанбев В) Ы.Алтынсарин 2.Қазақ тілінде неше жалғау бар? А) 2 Б) 3 В) 4 3.Болымсыз етістіктің жұрнағын белгіле А)-ды,-ді Б)-ма,-ме,-ба,-бе,-па,-пе В)-шы,-ші,-лы,-лі,қы,-кі 4).-ның,-нің,-дың,-дің,-тың,-тің. Қай септіктің жалғауы? А) – Атау с. Б) – Барыс с. В) –Ілік с.
Домбыра - халық даналығы. Ол халқымыздың өмір тәжірибесі мен табиғат, адам, әлем туралы білімдерін, ескі діни наным-сенімдері мен философиялық көзқарасын бейнелеп, оларды атадан-балаға, ұрпақтан-ұрпаққа жалғастырып отырды. Домбыра - көшпелі елдің көнекөз шежіресі, көпті көрген қарияның көкірек күйі. Ол халықтың тарихи тағдырымен тамырлас. Тарихтың хатқа түспеген талай беттерін паш етіп, халқымыздың тарихнамасына айналады. Ғалымдар осыдан кемінде 2 мың жыл бұрынғы бейнелердегі қос шекті аспаптың қазақ домбырасыме ұқсастығын айта келіп, оның Қазақстан жеріндегі байырғы көшпелілер арасында ең көп тараған аспапты бірі болғандығын дәлелдейді. Домбыра дәстүрінің дамуы ХІХ ғасырда шарықтау шыңына жетті. Мәдениетіміздің дәстүрінде көптеген кәсіби күйші-композиторлар қалыптасып, күйшілік дәстүр көптеген мектептерге бөлінді. Бұл күйші-композиторлар өзіндік стильдік ерекшелігімен, қағыс техникасымен, музыкалық тілімен, орындау шеберлігімен оқшауланып, өнерімізде жарқын із қалдырды. Домбыра - әр дәуірде мәдениетімізде дарынды тұлғалардың дүниеге келуіне мүмкүндік туғызды. Сондықтан, домбыра да қазақтың жеті кереметі қатарында.