Бірде Сары-Арқа бірнеше көшпелі тайпалардың даласында өмір сүрген. Барлығы олар бақытты болды, жеткілікті болды. Және олар болды бәрі, осы ерлер мен айтқаннан бері: «Тұтастай алғанда біз, біз тек бір біз барлық жеткілікті. Бізді қорғай алатын батыр, біздің әл-ауқатын және біздің байлық жоқ. « Ал сол отбасында бала басына алтын жотадан дүниеге. Мен, осы ерекше ұл көрген барлық адамдар жиналады және оның батырдың туған орай үлкен той басталды жатырмын.бала ашытқы өсті және жақын арада нақты кейіпкері болды. Толағай - Оның туыстары, оны сглазить ретінде емес, сондықтан ол өзінің аты болған жоқ, және ойлап белгілі болды. Атауы оған Сондықтан және бекітеді.Бір жылы жаңбыр аялдамалары, жылу жерге кептірілген етті. адам таң, және бізге Tolagaya ойлаймын құрады апат. Ал содан кейін ол Дана атымен ақсақалға кеңес алу үшін айналды.Аға Дэн оған былай деді: бізге бұлттарын тоқтатты еді, оның айналасында ешқандай таулары бар келесі «Құрметті Толағай, біз ашық аймағында өмір сүреді. Сондықтан, біз жаңбыр жоқ. «Бұл Толағай туралы былай деді: «Ата, сен мені мүмкіндік береді, егер Мен барып, қайтып осы таудың алып келеді. Сіз бұл істеуге болады? Менің көз жарық «Сонда қария, деп атап өтті», Толағай, сіз олар үшін уайымдаған туған жер, өз халқының, деп ойлаймын! Ол тауға қайтаруға оңай емес. Ал, оңтүстікте үлкен Алатау таулары бар, және онда олар ескі кісіні бар. , Go оның рұқсат сұра! «Ал Дана Tolagaya жарылқанған және оған Bon Voyage тіледі.Толағай Алатауының тауларында барып, ол Ұлы таулар жетті және оларды қарсы алды: «! Үйіңе бейбітшілік» Ал содан кейін ол өз таулар өтінішін қойды. Ежелгі Алатау таулары, жас таудың иығына салып, оның өтінішін түсіну және орындау, оған құрмет берді, оған тауларында әлі баланы тыңдады.Және тау асыратын, Толағай барып, алдымен оңай болды, бірақ, ал тау ауырлығын әсер етеді бастады кейін, Толағай әлсіретті. Батыр мұқият иығына жас тауға асыратын, оның үйіне баяу жүріп дейін көп уақыт алды. Өте шаршаған Толағай әрең туған жер шетін жетті, ол ұйықтап қалды, және ол иығына асырылады тау, және оған түйреледі.Мұнда, олар Толағай тау астында ұйықтап айта күннен бастап. Енді сыйдыра алады. Толағай - осы жылдар ішінде есейіп, батыр әкелді, сондықтан ол деп аталады шағын тау-бала.
Міне, қыркүйек туды, күз келді. Күн қысқарып, түн ұзарды. Аспаннан бұлттар қаптап, сіркіреп жаңбыр да жауып тұр. Күн сирек көрініп, аз жылытады. Анда-санда таңертең салқын болып қояды. Өткір суық жел арық малды, жұқа киімдіні тоңдыра бастады. Жұрт күземін алған, киізін де басып алды. Маса, шыбын, құрт-құмырсқа жоқ болып кетіпті, құстар да жылы жаққа ұша бастады. Қарлығаштар көптен көрінбейді. Аспанда тырналар да тізіліп ұшып барады. Ағаштардың жапырақтары сарғайып түсіп шөптер де қурап қалған. Егіншілер астығын жинап алып, шашындыда әр жерде ғана жаңбырға сарғайған шошақтар тұр, оларды де иелері тасып алуға шана жолын күтіп отыр. Ел тегіс биесін ағытып, пысық қатындар желі-ноқтасын кептіріп алды. Жаз күні көп байлағаны есіне түсіп, қымызшыл шалдар арық құлынын жаңа аяп отыр. Ер азамат қыстауды түзеп, кемпір мен шал, борбай балалар от басында отыр. Жаз рақат болса да, киіз үйдің күзді күні суығы-ай! Әне-міне дегенше күз де келді. Оны мен күнтізбеден ғана емес, ауа-райынан байқадым. Күн лезде суытты, ертең тіпті қар жауады деген болжам да бар. Көрерміз... Ауа райының өзгеруі адамдардың көңіл-күйіне қаншалықты әсер етеді екен. Бәлкім терісі қалың, тоңмойын адам суықты да, жапырақтардың сарғайып құлап түсіп жатқанын да елемеуі де мүмкін. Бұл рухани тұрпайылық па, әлде күштілік пе? Бұл туралы өте көп ойлар айтуға болады. Дегенмен де өз басым соңғы кезде ғана ауа-райының өзгерістеріне, тек ауа райы ғана емес, жалпы дүниедегі, өмірдегі өзгерістерге назар аудара бастадым. Адам қандай болсын бірібір кез-келген адамның ойларында қазір күздің сарыны байқалады. Сөйтіп табиғат адамға осылай да әсер етеді екен-ау.
