Қыстың желтоқсан жұлдызы. Қар көптен жауып, нағыз қыс болды. Күн әбден қысқарған. Күннің көзі көрінсе де жылынбайды. Өзенді, көлді мұз қаптап, жұрт үстімен жүре бастады. Қалың қардан шөптің басы көрінбейді. Қыс күні аяз күшті болып, үскірік борандар да аз емес. Орман қарайған, ішінде қүстарды көре алмайсың, қоян күндіз жасырынып, түнде ғана жүгіріп жас ағаштарды кеміріп жүр. Иелері жылы қораға шөп салып бағып-қақса да, қысты күні үй хайуандарына да бапсыз. Адамның өзі де суықтан қорғанып үй салып, жылы киім киіп, үйлеріне от жағып, дәйім жұмыстарынан қала алмайды. Қыстыгүні жылқышыларға бек қиын: қандай суық борандарда күні-түні далада жүргені, қасқырдан бір қорқып, бораннан екі қорқып, бейшараларда тіпті рақат жоқ. Жалтаң аяз көбінің беттерін қарыған. Шилі бет байғұстар желге де қарсы қарай алмайды. Сабаққа мезгілімен жүретін баланың да ертеңгі аяз есінен көпке дейін шығатын емес.
Қыс малыңды бақ, жаз жерінді шап. Зимою пасти скот, летом землю полоть. Жер қөңді сүйеді, ат жемді сүйеді. Конь любит овес, а земля — навоз. Су аққан жерінен ағады, шөп шыққан жеріне шығады. Вода течет, где всегда текла, трава растет, где всегда росла. Жақсы туса — елдің ырысы, жаңбыр жауса — жердің ырысы. Дождь с небес проливается — счастье на землю спускается, хороший человек рождается — счастье народу является. Бұлақ болмаса, өзен болмас еді. Если б не источник, засохла бы река. Жері қатты болса, малы сүтті болады. Если благодатная земля, у коровы будет много молока. Тоқтатсаң жерге қалың қар, дей бер жақсы өнім бар. Землю снег питает, а земля урожай рождает. Бір ағаш кессең, орнына он ағаш отырғыз. Если дерево срубил одно, десять посади вместо него. Жердің көркі тал болар, елдің көркі мал болар. Земля деревьями богата, скотом богат народ. Жер — семіз, от — арық. Земля одаряет, огонь все пожирает. Тамшыдан тама берсе, дария болар. Капля за каплей собирается, река появляется. Күріш арқасында күрмек су ішеді. Когда рис поливают - сорняк тоже воду пьет.
