Бұғы солтүстігінде тұрады. Бұғының отаны тундрамен аталады. Тундрада шөптер, бұталар және сұр бұғы мүктері өседі. Бұғы мүкі - бұғы үшін тамақ.
Бұғы табындарда жүреді. Табында әр түрлі жастағы бұғы. Ескі бұғы мен балалары - бұғы бар. Ересек бұғы сәбилерді қасқырдан қорғайды.
Қасқырлар табынға шабуыл жасайды. Содан кейін бұғы маралды қоршап алып, мүйіздерін алға қарай итереді. Олардың мүйіздері өткір. Қасқыр бұғы мүйізінен қорқады.
Табында көшбасшы бар. Бұл ең күшті бұғы. Барлық бұғы оған бағынады. Жетекші табынды күзетеді. Табын демалған кезде, басшы биік тасты табады. Ол тасқа тұрып, барлық жағынан қарайды. Ол қауіпті көріп, қан кетеді. Бұғы орнынан тұрып, қиындықтан кетеді
Объяснение:
Перевод:Олени живут на Севере. Родина оленей называется тундра. В тундре растёт трава, кустарники и седой олений мох. Олений мох – пища для оленей.
Олени ходят стадами. В стаде олени разного возраста. Есть старые олени и малыши – оленята. Взрослые олени защищают малышей от волков.
Бывает, волки нападают на стадо. Тогда олени окружают оленят и выставляют вперёд рога. Рога у них острые. Волки опасаются оленьих рогов.
В стаде есть вожак. Это самый сильный олень. Все олени ему подчиняются. Вожак охраняет стадо. Когда стадо отдыхает, вожак находит высокий камень. Он стоит на камне и смотрит во все стороны. Увидит опасность и затрубит. Олени встанут и уйдут подальше от беды.
сын есім деп заттың сапасын, сипатын, қасиетін, көлемін, салмағын, түсін (түр-реңін), дәмін және басқа сол сияқты сыр-сипаттарын білдіретін лексика-грамматикалық сөз табын айтамыз.
морфологиялық сипаттарысын есімнің табиғи қызметі зат есімге анықтауыш мүше болу. ол зат есімге тіркесіп анықтауыш қызметін атқарғанда ешқандай өзгеріске үшырамайды: анықталатын зат есім көптік, септік, тәуелдік формаларының қайсысында қолданылса да, сын есім . еш уақытта да тәуелденбейді, көптелмейді және септелмейді.
сонымен бірге, бір алуан сын есімдер зат есімді анықтауларымен қатар, етістікті де анықтап, үстеу сөздердің қызметтерін атқарады. мысалы: семіз сөйлеп, арық шыққанша, арық сөйлеп, семіз шық (мақал).
синтаксистік қызметісын есім, өзінің табиғи жаратылысына сәйкес, сөйлемде көбінесе анықтауыш мүше болып қызмет атқарады. мысалы: үш-ақ нәрсе - ң қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек (абай).
сын есім баяндауыш та бола алады және баяндауыштың құрамына да ене береді. мысалы: төрт бөлмелі тас үй салқын да жайлы (ғабит махмұтұлы мүсірепов).
сын есімдер сөйлем ішінде етістіктерден болған мүшелердің алдында (бұрын) тұрса, әрқашан пысықтауыш мүше болады. мысалы: жақсы студент жақсы оқиды.
сын есімге күшейту үстеулері (өте, аса, тым, тіпті, керемет, орасан, ересен т.б.) тіркесе алады. мысалы: өте жақсы, аса биік, тым ащы, тіпті жалқау, керемет жүйрік, орасан зор.
егер екі я онан да көп жалаң сапалық сын есімдер бір-бірімен қабаттасатындай болса, олар бірін-бірі анықтамайды да, біріне-бірі бағынбайды да, әрқайсысы өз тұстарынан тікелей зат есімге қатысты болады. мысалы: ермeк оқтай түзу, ұзын, биік, кеңжолмен келеді (ғабиден мұстафин).
семантикалық топтарысын есімдер семантикалық мағыналары мен грамматикалық ерекшеліктеріне қарай, сапалық (негізгі) сын және қатыстық(туынды) сын деп аталатын екі салаға бөлінеді. бұл сындардың қай-қайсысы болса да қандай? қай? (қалай? ) деген сұрауларға жауап береді.
сапалық сын есімдер"сапалық сын есімдер" деп мағынасы жағынан заттың әр алуан сыр-сипатын, атап айтқанда, түрі мен түсін (ақ, қара, сұр т. сыры мен сапасын (жақсы, жаман, тәуір, нашар т. көлемі мен аумағын (үлкен, кіші, ауыр, жеңіл т. дәмі мен иісін (ащы, тәтті, күлімсі т.б.) білдіретін және заттың басқа да қасиет-белгілерін білдіретін сөздерді айтамыз.[1]
қатыстық сын есімдерқатыстық сын есімдер деп бір заттың белгісін басқа бір заттың я іс-амалдың қатысы арқылы білдіретін сөздерді атаймыз.
осы ерекшелігіне қарай, қатысты сын есімдер тиісті жұрнақтар арқылы басқа есімдер мен етістіктерден жасалады да, заттың сыртқы түрі мен түсіне, кескіні мен келбетіне, сыры мен сынына, ішкі қасиеті мен сипатына, мекен мен мезгілге және басқа да сол сияқты белгілеріне қатысты сындық ұғымдарды білдіреді. мысалы: үй базар, үй мазар (мақал); өткір пышақ қол кесер (мақал); бұл - жазғы жайлы қоныс (мұхтар омарханұлы әуезов).[2]