«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
І-нұска
Оқушының аты жөul
1-тапсырма
Орлым
Мәтінді мұқият оқып, томендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Кең байтақ қазақ жерінің бір бөлігі - Сарыарқа. Сарыарқа Қазақстанның ұлан-ғайыр
жерін алып жатыр. Аркадай кең көсіліп жатқан сары дала кајтшинбас тамылжыған
табиғатымен тамсандырады. Сарыарқанын тесінде соғатын самал жел есіп қоя бергенде,
өзінді тамаша күйде сезінесің. Сары дланың самал желі ғана емес, табуiн атының өзі
керемет. Мұнда тұңғиық көлдерді, асау өзендерді, аласа тауларды, сарғайған сары
шөптерді, жазық даланы көруге болады. Табиғат адам жанына жылулық, сұлулық, өміріне
мэн сыйлайды. Таңаім алубіганы көңіліне бір реніш түсірмейді. Сонау Сарыарқадії
сары даллдан олин жолудан-қорғаған, яғұртына картан болған батырларымыз да шықкан.
Сарыарканың асыл гумалары, сонау Абылай замынындағы Бұқар жырау, Қаз дауысты
Қазыбек, ақындар Шөже, Шашубай, Доскей, жазушы С.Сейфуллин және асы
КАманжолов, композиторлар Тәттімбет, Мəді, Ұлы Отан соғысының қаһарманы
НӘбдіров, галымдар А.Чижевский жэне Е. Бокетов, казактын тұнғыш гарышкері
Тәубәкіров сияқты атаулы адамдар Сарыарқаның атын шығарған. (127 сөз)
1. Кең байтақ қазақ жерінің бір бөлігі не?
10
2. Сарыарқа төрінен кімдер шыккан?
Перевод.
Уже неделю по аулу бродит дракон. Каждый день после обеда, съев (проглотив) овцу, ягненка, верблюжонка, жеребенка, он исчезает. Пущенная стрела не попадает в него. Пока не тронул человека. «Кто знает, что будет потом?» сказал молодой парень с луком. Мы уже теряем силы, не зная чего ждать… Ой… Вот … Опять явился… - продолжил он. Дракон появляется из высохшего колодца рядом с домом вдовы Кулян.
Жанкожа пошел в ту сторону с мечом в руках. Люди рядос с ним разбежались в разные стороны. Старец (аксакал) аула, глава вооруженного отряда и пять – шесть молодых людей в кольчугах и воинских шлемах поневоле пошли за ним. Дракон собирался вот – вот проглотить жеребенка, стоявшего сзади дома. Жанкожа быстро прочитал Коран и подбежал к нему, грозно крича. Быстро поднял меч.
Дракон, в миг потерявший грозный вид, грохнулся рядом с ним, а из глаз потекли слезы. Увидев его бес вид, Жанкожа опустил меч.
- Принесите молока! – сказал он, не отводя глаз от дракона.
Глава вооруженного отряда , побежал стремглав в простую юрту. Не оглядываясь Жанкожа протянул назад руки и все молоко, что было в чашке вылил на голову дракону. Дракон со слезами на глазах взглянул на Жанкожу и потихоньку пропал из виду. Люди очень сильно обрадовались, что избавились от грозной твари.