Жұрнақ – жалғанған сөзінен жаңа сөз тудыратын немесе сөзді түрлендіретін қосымша. Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы-шы”, “біл-ім”, “жасы-қ”, “таға-ла”;сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г)-ірек”, “сары-лау”, “сары-рақ”, “жаз-ып”, “жаз-ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет-ретімен жалғанады.Жалғау —сез бен сөзді байланыстыратын, сөз аралығындағы қатынастардың көрсеткіші болып табылатын, сөзге грамматикалық мағына үстейтін қосымшалар. Жалғаудың төрт түрі бар: көптік, тәуелдік, септік, жіктік. Жалғаулар бірінен соң бірі жалғана береді. Мұндай жағдайда көбінесе алдымен көптік, онан соң тәуелдік, сөз соңында септік жалғаулары жалғанады, жіктік жалғауы да сөз соңында жалғанады: оқушы-лар-ымыз-ға, бала-мыз, келе-сіз.
Мен 11-ши сыныпта окимын. 4 айдан кейин менде УБТ болады. Танертеннен бастап мен катан кун тартибин сактаймын. Мектептен келемин, киимиди ауыстырып, жуынып жане туски асымды ишемин. Содан сон 30-40 минут демаламын. Сейсенби, жума, сенби жане жексенби кундери орыс тилинен жане математикадан сабак уйрететин мугалимге косымшага барамын. Бос уакытымда биология, тарих, казак тили сабагынан тест окимын, сонымен катар келеси сабактарга дайындаламын. Менин уакытым минут бойынша есептелген. Галамторга сабак бойынша киремин. Коп окимын. Жеке уакытым жок десем болады. Катты шаршаймын. Бирак УБТ тапсыру ушин оку керек. Менде бари ойдагыдай болады деп умытенемин.
