Туловище обтекаемой формы. Передние конечности преобразованы в орган полета — крылья, задние конечности служат опорой туловищу и для передвижения. Кожа тонкая, сухая, лишенная желез. Единственная копчиковая железа расположена в хвостовом отделе. Кожа имеет роговые образования в виде перьев, создающих летательные поверхности и защищающих тело от потерь тепла. Кости скелета тонкие, прочные, в трубчатых костях имеются воздушные полости, облегчающие их массу. Череп образован полностью срощенными, без швов, костями. Все отделы позвоночника (кроме шейного) неподвижны. Грудина у летающих птиц с выступом впереди — килем, к которому прикрепляются мощные летательные мышцы. В скелете задних конечностей развита длинная цевка, увеличивающая длину шага птицы. Мышечная система сильно дифференцирована. Самые крупные мышцы — грудные, опускающие крыло. Хорошо развитыподключичные, межреберные, шейные, подкожные и мышцы ног. Движения птиц быстрые и разнообразные: ходьба, бег, прыжки, лазание, плавание. Виды полета —машущий и парящий. Птицы многих видов совершать дальние перелеты. Особенности строения пищеварительной системы связаны с необходимостью быстрого расщепления больших объемов пищи и облегчения массы пищеварительного тракта. Это достигается благодаря отсутствию зубов, участию клюва и языка в добывании пищи, размягчению ее в расширенной части пищевода —зобе, смешиванию пищи с пищеварительными соками железистого отдела желудка и перетиранию ее, как на жерновах, в мышечном отделе желудка, и укорочению задней кишки, заканчивающейся клоакой. Строение клюва и языка у птиц разнообразное и отражает их пищевую специализацию. Органы дыхания —легкие. У летящей птицы дыхание двойное: газообмен в легких осуществляется как при вдохе, так и при выдохе, когда атмосферный воздух из воздушных мешков поступает в легкие. Благодаря двойному дыханию птица во время полета не задыхается. Сердце четырехкамерное, все органы и ткани снабжаются чистой артериальной кровью. В результате интенсивного процесса жизнедеятельности вырабатывается много тепла, которое удерживается перьевым покровом. Поэтому все птицы — теплокровныеживотные с постоянной температурой тела.Птицы —высокоорганизованные теплокровные животные, при к полету. Благодаря большой численности и широкому распространению наЗемле они играют исключительно важную и многообразную роль в природе и хозяйственной деятельности человека. Известно свыше 9 тыс. современных видов птиц. В фауне Беларуси насчитывается 305 видов.Общими чертами организации птиц в связи с их при к полету являются следующие:
1. Антонимді жұпты көрсетіңіз.
A) Өнерлі, беделді.
B) Жабады, ашады.
C) Оқиды, жатады.
D) Сәулетті, қастерлі.
E) Көреді, жазады.
ответ: B) Жабады, ашады.
2. Тек қана жуан дауысты дыбысы бар сөздерді белгілеңіз.
A) Бүгін.
B) Сабақ.
C) Жаздыгүні.
D) Күндіз.
E) Ел.
ответ: B) Сабақ.
3. «Үнді» дауыссызының аудармасын табыңыз.
A) Глухой.
B) Согласный.
C) Звонкий.
D) Сонорный.
E) Гласный.
ответ: D) Сонорный.
4. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәмізін табыңыз.
A) Ұлт.
B) Орақ.
C) Елтаңба.
D) Қала.
E) Мөр.
ответ: C) Елтаңба.
5. Күз айларын белгілеңіз.
A) Сәуір, шілде, қаңтар.
B) Мамыр, маусым.
C) Қыркүйек, қазан, қараша.
D) Наурыз, желтоқсан.
E) Маусым, шілде, тамыз.
ответ: C) Қыркүйек, қазан, қараша.
6. Синонимдерді анықтаңыз.
A) Ерте - кеш.
B) Үлкен - кіші.
C) Жаман - нашар.
D) Биік - аласа.
E) Қайрат - мұрат.
ответ: C) Жаман - нашар.
7. Ұяң дауыссыздан басталған қосымшаны анықтаңыз.
A) Мұғалімдер.
B) Қуаныштымын.
C) Сыныпта.
D) Тұрамын.
E) Қаласында.
ответ: C) Сыныпта. та- қосымша
8. Сөйлемнен болымсыз етістікті табыңыз. Жаңбыр жауса, біз ешқайда бармаймыз.
A) Жаңбыр.
B) Бармаймыз.
C) Біз.
D) Ешқайда.
E) Жауса.
ответ: B) Бармаймыз.
9. Атырау қаласы орналасқан өңірді көрсетіңіз.
A) Батыс Қазақстан өңірі.
B) Шығыс Қазақстан өңірі.
C) Солтүстік Қазақстан өңірі.
D) Оңтүстік Қазақстан өңірі.
E) Оңтүстік-Шығыс өңірі.
ответ: A) Батыс Қазақстан өңірі.
10. Тек үнді дауыссыздан құралған сөзді көрсетіңіз. Мейрам кешке жақын келуі қажет.
A) Кешке.
B) Келуі.
C) Жақын.
D) Мейрам.
E) Қажет.
ответ: D) Мейрам.
11. Екі түбірден жасалған сөзді көрсетіңіз.
A) Қамқор.
B) Ықшамаудан.
C) Достарым.
D) Басшылар.
E) Мемлекет.
ответ: D) Басшылар.
12. Жіктік жалғаулы зат есімді көрсетіңіз.
A) Еңбегім.
B) Жерімнен.
C) Кісілер.
D) Оқушымын.
E) Ғылыммен.
ответ: D) Оқушымын.
13. Сын есімді анықтаңыз.
A) Құрмет.
B) Өзі.
C) Белгі.
D) Жаңа.
E) Атақ.
ответ: D) Жаңа.
14. Күрделі сан есімді анықтаныз.
A) Тоғыз жүз елу.
B) Мың.
C) Үшінші.
D) Алтау.
E) Жетілерде.
ответ: A) Тоғыз жүз елу.
15. Кімнің? сұрағына жауап беретін тұрлаусыз мүшені көрсетіңіз.
A) Баяндауыш.
B) Толықтауыш.
C) Пысықтауыш.
D) Анықтауыш.
E) Бастауыш.
ответ: D) Анықтауыш.
16. Сөздері тек бітеу буыннан тұратын сөйлемді табыңыз.
A) Серік түнімен кітап оқыды.
B) Жастар төр бөлмеге кірді.
C) Далада ауа-райы жақсы.
D) Жаздай жаңбыр жауған жоқ.
E) Ол үш күн бойы демалды.
ответ: D) Жаздай жаңбыр жауған жоқ.
17. Түбірлес сөздерді көрсетіңіз.
A) Жолдау, жариялау, жобалау.
B) Бағыт, бағдарлама, бағбан.
C) Тәуелсіздік, тіршілік, тазалық.
D) Жоспар, жолдама, жол.
E) Оқу, оқушы, оқулық.
ответ: E) Оқу, оқушы, оқулық.
18. Әбілхан Қастеев кім екенін анықтаңыз.
A) Ғалым.
B) Ақын.
C) Қоғам қайреткері.
D) Жазушы.
E) Суретші
ответ: E) Суретші
19. Бір жылда неше ай болатынын табыңыз.
A) Он.
B) Он бір.
C) Он төрт.
D) Он екі.
E) Жеті.
ответ: D) Он екі.
20.Тек үнді дауыссыз дыбыстардан құралған сөзді көрсетіңіз.
A) Танысу.
B) Ағалар.
C) Менің.
D) Үйде.
E) Оған.
ответ: C) Менің.
21. Жіктік жалғаулы сөзді табыңыз.
A) Сөздер.
B) Сөйлем.
C) Әріптің.
D) Дыбыспен.
E) Әншісің.
ответ: E) Әншісің.
22. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойыңыз. ... үлкен жануар, үстінде екі тауы бар.
A) Өзі.
B) Ешқашан.
C) Сенің.
D) Қашан.
E) Әрқашан.
ответ: A) Өзі.
Өзі үлкен жануар, үстінде екі тауы бар.
23. “Ү” дыбысына талдау жасаңыз.
A) Ашық, еріндік.
B) Қысаң, езулік.
C) Жуан, езулік.
D) Ашық, жіңішке.
E) Жіңішке, қысаң.
ответ: E) Жіңішке, қысаң.
24. Құрамында төрт дауыссыз дыбысы бар сөзді табыңыз.
A) Азан.
B) Тау.
C) Сахара.
D) Қарақат.
E) Қарт.
ответ: D) Қарақат.
25. Сабақтас құрмалас сөйлемнің қай түріне жататын анықтаңыз. Ол жақсы оқыса,
университетке түседі.
A) Шартты.
B) Мезгіл.
C) Себеп.
D) Мақсат.
E) Қарсылықты.
ответ: A) Шартты.