Көшпелі халықтардың таным-түсінігінде қыран бүркіт – батылдықтың, батырлықтың, мықтылық-тың, қайсарлықтың, еркі-
ндіктің символы. Қазақ-стан Республикасының Туында бүркіт азаттықтың айбыны ретінде бейнеленген. Қазақтар бүркітті пір тұтатындықтан, оның
атын қастерлеп, бүркіт-тей қыран, өжет, қайсар болсын деп жаңа туған балаларына да оған қатысты аттарды қойған. Олар: Бүркіт, Бүркітбай, Бүркітхан, Бүркітбек тәрі-зді есімдер. Тастүлек, Тірнек, Тірнекбай, Балапан сияқты есімдер де бүркітшілердің ырымдап қойған аттары. Қазақ халқы тіпті, бүркіт мекен ететін тауларды: «Бүркіт тау», «Бүркіт шың» деп, бүркіт ұя салатын жерлерді «Бүркіт ұя», «Бүркіт тас» деп те атаған. Және өздері-
нің ұлттық ою-өрнек, әшекейлерінде «құс тұм-сық», «бүркіт тұмсық», «бүркіт аяқ» деген де кескіндерді бейнелеп, «Бүркіт биін» билеген.
Бұрындары қазақ хал-қы бүркітті киелі құс санап, оларға «Дала сер-мендесі», «Көк тәңірі», «Аспан еркесі», «Құс патшасы», «Қанаттылар ханы», «Құдайдың қазаққа
еншілес берген құсы», - деп те мақтау мен мада-қтау айтқан. Моңғолдар да бүркітті қастерлеп, оның атауын «бургэд» деген. Осыдан-ақ байқалып отырған шығар, бүркіттің түркі тектес халықтарда «ортақ атауға» ие екені. Жалпы, моңғол жұрты бүркітті «Құс патшасы» деп қастерлейді, түркі тектес Тыба сүйектілер бүркіт ұстаған аңды айырып алып, оны сояды да, «бақыт әкеледі», - дептерісін үйлеріне іліп қоя-ды, ауылға бір құсбегі келсе, білдірмей бүркітінен бір қауырсынды үзіп алып үйіне іліп, оны қасиетті зат санайды.
1. Антонимдік қатар.
E) Жоғары-төмен.
2. Мезгілді білдіретін антонимдік қатар.
C) Ерте-кеш.
3. Ұяң дауыссыздан басталған қосымша.
D) Қағаздар. (Ұяң дауыссыздар:б,в,г,ғ,д,ж,з,һ)
4. Жұрнақсыз сөз.
C) Сары, сегіз.
5. Ілік септігіндегі есімдік.
B) Ешкімнің.
6. Қатыстық сын есім.
C) Таулы. ( Қатыстық сын - есім сын есімнен басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім.Тау+лы.)
7. Заттың, құбылыстың, мезгілдің аты ғана аталып көрсетілетін жай сөйлемнің түрі.
E) Атаулы сөйлем.
8. Тұрлаулы сөйлем мүшелері.
C) Бастауыш, баяндауыш.
9. «Мақтау» сөзінің синонимі.
A) Төбеге көтеру.
10. Дұрыс жазылған сөздер қатары.
A) Халқы, орны.
11. Сөйлемдегі дыбыс және әріп саны сәйкес келмейтін сөздер.
Сен мына оюыңды сатасың ба?
E) Оюыңды. ( ю әріпі йу қосарлы дыбыстарынан тұрады.Бұл сөзде 6 әріп,7 дыбыс.)
12. Сұраулық демеулік.
A) Көрме ашылды(ма). (Сұраулық демеулік шылаулар:ма,ме,ба,бе,па,пе,ше.Көрме ашылды ма?)
13. «Оқыс» сөзінің етіс түрі.
A) Ортақ.
14. Фразеологиялық тіркестің синонимі.
Екі езуі екі құлағына жету.
C) Қуану.
15. Туынды зат есім жасайтын жұрнақ.
B) -шық, -гіш, -гер.
Жақсылардың жақсысы
Баяғыда бір адам бірнеше бөлмелі жарық, биік, өте әсем үйде тұрыпты. Үйдің айналасы бау-бақша екен. Бір күні оның кішкентай қызы бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Кірмеген жалғыз ғана бөлме қалыпты. Ол ылғи да жабық тұрады екен.
Сонда әкесіне қызы:
- Әке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге қарағанда жақсы ғой деп ойлаймын, - дейді.
- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен әлі жассың, өскенде бұл бөлмені саған берем. Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады әкесі.
Қыз есейіп, бойжеткен атанады. Әкесі қызына жабық бөлменің кілтін береді. Қыз есікті ашқанда, тек ұршық пен кітапты көреді. Қыз әкесіне:
- Әке, сен жабық бөлмеде «жақсылардың жақсысы бар» деген едің. Мен ұршық пен кітаптан басқа ештеңе таппадым,- дейді.
- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық болса, өнерің жанады. Ал кітап оқысаң, білімің артады. Жарық дүниеде бұлардан жақсы нәрсе жоқ. Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады,- деп түсіндірді әкесі.
16. Кейіпкердің назарын өзіне аудару мақсатында қолданылған сөзі бар нұсқа
E) - Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда.
17. Мәтіннің негізгі идеясына қарама-қарсы мағынадағы мақал-мәтел
E) Жалқаулық – жаман ауру.
18. Мәтіндегі «жақсылардың жақсысы»
C) Ұршық, кітап.
19. Мәтінде кездесетін адамның жас атауы
D) Бойжеткен
20. Негізгі ой айтылған сөйлемді
E) Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады.
1 қыркүйек айының екінші жексенбісінде
2шеше н/е апа
3Мухтар Ауезов
4үлгі алу
5не быть эгоистом
6-мыз
7сендер
8сезім
9үстел
10айран