Қарахан мемлекеті (парсыша ایلک خانیان - Ilak-Khānīyān) (942–1212 жж.) — Орталық Азиядағы ортағасырлық мемлекет.
Қазақстан және Орта Азияның картасы(12 ғасырға дейін).png
Қарахан қағанаты Шығыс Түркістан, Жетісу, Сырдария, Талас, Шу өңірін құтты қоныс етті. Оның құрылуы 940 жылдан басталады. Қағанаттың орталық астанасы Шу өзені бойындағы Баласағұн, кейінірек Ордакент (Тараз) қаласы. Қарахан мемлекеті Үзген, Мерке, Құлан сияқты қалаларында ірі алыпсатар алпауыттар мен қолөнершілер мекендеген.
Қарахан әулетінің негізін салушы Сатұқ Боғрахан (915–955жж.) болып есептелінеді. Ол Қарлұқ хандығының іргесін көтеріп, мәртебесін асырушылардың бірі – Білге құл Қадыр ханның немересі. Сатұқ Тараз және Қашғар қалаларын өзіне қаратып, 942 жылы Баласағұндағы билеушіні құлатып, өзін жоғары қаған деп жариялайды. Мемлекеттің күшеюіне қарлұқ, шігіл, ягма тайпалары үлкен үлес қосты. Сатұқ өлгеннен кейін билік оның баласы Мұсаға көшті, ол 960 жылы Қарахан мемлекетінің халқын ислам дініне қаратты. Оның астанасы Қашғар болды. Сатұқтың екінші баласы Сүлеймен-ілек Баласағұнды иеленді. Кейін бұл өңірді оның ұлы Хасан Боғра-хан мұра етіп алды. Мұса өлген соң, Қарахан жеріндегі жоғарғы қаған атағы оның баласы Әли Арслан ханға көшті. 990 жылы Қарахан билеушілерінің бірі Хасан (Харун) Боғра хан Испиджабты бағындырды. Ал 992 жылы қарахандықтар шығыста Хотанды, батыста Бұхараны басып алды. 999 жылы Қарахан билеушісі Әли Арсланның баласы Насыр Орта Азиядағы Саманилер мемлекетіне соққы берді. Қарахан хандығы ұзақ соғыстардан кейін 1004–1005 жылдары Мәуеренахр жерін түгелдей өзіне қаратты. Осыдан кейін Қарахан мемлекеті XI-ғасырдың 30 жылдары Шығыс және Батыс қағанаты болып екіге бөлінді:
КАЗАХСКИЙ
Әлемде климаттың өзгеруі қоршаған ортаны ластаудан туып жатыр. Өндіріс ошақтары
(қоршаған ортаны ластауда, #lahaндық нылынудың әсерінен Жердегі aya райы өзгеріп, қатты
дауылдар, күшті су тасқындары, құрғақшылық болып жатыр. ғалымдар болашақта мұчдай
апаттар жиі болуы мүмкін екенін ескертеді.
Ғалымдардың болжауынша, су тасқынынан, әсіресе Онтүстін -Шығыс Азия елдері қатты
зардап шегу мүмкін. Ол - Бангкок, Шанхай, Гуанчжоу. Хошимин жане Янган қалалары.
Бүгінде Қытай, Солтүстік Корея мен Оңтүстік Кореяда су тасқыны көбеюде.
Ғалымдар климаттың өзгерун ормандардың оталуымен де байланыстырады. Қазір
әлемде ағаштары көптеп оталуда. Өндіріс үшін Намаз талдары оталып жатыр. Ормандардың.
оталуы құрғақшылық тудыруда. 2005 жылы құрғақшылықтан өзендер неeyin, орманның 30
пайызы қураған. Бұл - соңғы 60 жылдағы ең улкен апаттың бірі. ғалымдар кұрғаңшылықты
Атлант мұхиты суының температурасы мен байланыстырады. Мұхит суының қызуы Жер безіндегі
ылғалға әсер етеді екен.
Жауын аз болғандықтан, жердің құнарлы қабаты желмен ұшып кетеді. Одан нейін құм
мен топырақтан дауыл болады. 2003 жылы Еуропада жазу өте ыстың болған. Ғалымдар оны
Сирек нездесетін құбылыс ретінде бағалаған. Мұндай құбылыс 200 нылда бір рет болады екен,
Алайда ғалымдар болашақта жазда екі есе ыстық болуы мүмнін ененін айтады. 2040 жылы
әрбір енінші жаз осылай ыстық болады екен.
Полян ғалымдары өмұздықтардың азаюы мен су температурасының көтерілуі aya
айналымын өзгерткен» деген болам айтады. Зор куаты бар су ауаны жылытып, ол жоғары
көтеріледі. Қалыпты жағдайда солтүстік теңіздер мұз құрсанып, оған жол бермейтін.
Болашақта адамзатты не нүтіл тұрғаны белгісіз. Сондықтан табиғатпен санасу керек.
A. Турапбойұлынан «Егемен Қазақстан»1706 / 10000
РУССКИЙ
Изменение климата в мире происходит от загрязнения окружающей среды. Очаги производства
(при загрязнении окружающей среды ,под влиянием # лахаунского затопления изменялась погода на Земле, сильная
идет буря, сильные наводнения, засуха. в будущем ученые мұчдай
авария предупреждает, что может быть частым.
По прогнозам ученых, из-за наводнения, особенно на юге-страны Восточной Азии сильны
может быть поражения. Он-Бангкок, Шанхай, Гуанчжоу. Город Хошимин и Янган.
На сегодняшний день в Китае, Северной Корее и Южной Корее повышаются паводки.
Ученые связывают изменение климата с ликвидацией лесов. Сейчас
в мире растет большое количество деревьев. Для производства совершаются молитвы. Леса.
засуха вызывает засуху. В 2005 году из-за засухи реки пересыпались 30 рек.
процент сухостоя. Это одна из самых масштабных аварий за последние 60 лет. ученые кұрғаңшылықты
Атлантический океан связывает температуру и температуру воды. Температура океанской воды в железах Земли
это влияет на влажность.
Из-за небольших осадков, плодородный слой Земли летает ветром. Из нее нейлон песок
у меня будет ураган с почвы. В 2003 году в Европе было очень много книг. Ученые
Ценит как редкое явление. Это явление происходит один раз в 200 Нил,
Однако ученые говорят, что в будущем летом может быть вдвое жарко. В 2040 году
так будет жарко каждое второе лето.
Полянские ученые уменьшение мороженого и повышение температуры воды aya
- я думаю, что это не так. Вода с огромной мощностью нагревает воздух, он выше
поднимается. В нормальном состоянии северные моря обрушилась льда и не допускали ее.
Не известно, что в будущем человечество или нет. Поэтому нужно пересчитывать с природой.
A. Турапбойұлынан «Казахстанская Правда»