1-тапсырма Тірек сызба арқылы толтырыңыз.
Баламалы энергия көздері
2-тапсырма
Әлемде көптеген елдер энергетикалық дағдарыстан шығу үшін балама энергияны пайдаланады.АҚШ,Канада,Англия,Жапон елдері балама энергияны пайдаланады.
Күн энергиясы- дәстүрлі емесэнергияның бір түрі.Оны пайдалану кездейсоқ емес. Күн энергиясы бітпейді әрі экологияға қатер келтірмейді. Сондықтан бұл жаңашыл идеяның болашағы үлкен. Күн- Жердегі тіршіліктің болуына,өзендердің ағуына,желдің соғуына,өсімдіктің өсуіне тікелей әсер ететін бірден бір энергия көзі. Мұнай,газ,көмір де Күннің арқасында пайда болған.
Біздің елімізде балама энергияны пайдалану кең тараған жоқ.
3-тапсырма
Мәтін бойынша кестені толтыр.
Мәселенің туындау себебі -
Көтерілген мәселенің салдары -
Мәселені шешу жолдары -
Еліктеу сөздер — табиғат құбылыстары мен жан-жануарларда болатын әр алуан дыбыстарға және олардың сын-сипат, қимыл-әрекеттеріне еліктеуден туған сөздер. Қазақ тілінде еліктеу сөздердің екі түрі бар:
1) еліктеу есту қабілеті арқылы пайда болған еліктеуіш сөздер: тарс-тарс, салдыр-гүлдір, дыр-дыр, гүрс, шолп;
2) еліктеу көру қабілеті арқылы пайда болған бейнелеуіш сөздер: жалт, жарқ, лып, маймақ, көлбең. ербең-ербең.
4-тапсырма
Еліктеу сөздерді тауып сыз.
Бір кезде үйде жарық жалп етті.Мен шыққанда есік тарс етті. Таңертең сағат шыр етті. Даладан мәшине гүр етті. Ол қисаң - қисаң етіп келеді.
5-тапсырма
Берілген еліктеу сөздерді мағынасына қарай екі бағанға толтырыңыз.
Сарт етеді,арс-арс етеді,қиқаң -қиқаң етеді,пыр- пыр етті,жалт- жұлт етті,тырс- тырс етті,жалт қарады,санқ етті.
Еліктеуіш Бейнелеуіш
Алпамыс Гүлбаршынды алуға кеткенде, қалмақтың Тайшық ханы Байбөрінің жылқысын алып кеткен екен, әкесі Алпамыстың алдынан шығып, малының жау алғанын айтып, қатты ренжіс білдіреді. Алпамыс ел-жұртына ата, анасын, әйелін тапсырады да, Тайшық еліне жалғыз жол тартады. Оның аттанып шыққан түні Тайшық хан Алпамысты түсінде көріп, қалай ұстаудың амалын іздейді. Ол амалдарды табушы бір мыстан кемпір болады. Мыстан: «Балама қызың Қаракөзайымды берсең, Алпамысты ұстап беремін», - дейді. Хан қызын беретін болады. Кемпір батырды алдап қолға түсіру үшін 40 отау, 40 қыз алып, Алпамыстың жолын тосады. Кемпір Алпамысқа кездесіп: «Сенің жылқың үшін соғысып, бірдей өлді, жеңгелерің жастай жесір қалды, түсіп, көңілін аула, қонақ бол», - деп алдап үйіне әкеледі де, мас етіп, қолға түсіреді.