Question

Тапсырма. 1-тапсырма. Мәтінмен жұмыс.
1. Мәтінге ат қой.
2. Диалект сөздерді теріп жазып, әдеби тілдегі нұсқасын жазыңдар.
Бес жасар Бейсенбай азанда ерте тұрып, бақшадан екі-үш бәдірен үзіп алып, дәу тамның артындағы әткеншекке жайғасты. Кенет әулінің дарбазаға тақау бұрышындағы тауық кепеден біресе мекиеннің, біресе қораздың жарыса шыққан дауыстары естілді. Ол әткеншектен секіріп түсіп, солай қарай тұқым алуға беттеді.
2-тапсырма. Оңтүстік,Солтүстік, Шығыс, Батыс, Орталық Қазақстан облыстарында қолданылатын диалект сөздерді теріп жазыңдар.
3-тапсырма. Сөздіктен әдеби тілдегі баламасын анықтап, сатылай кешенді талдау әдісімен сипаттама беріңдер.
Үлгі:
 Жар – диалект сөз
 Әдеби тілдегі баламасы –
 Тура мағынасы -
 Ауыспалы мағынасы –
 Сөздің көп мағыналылығы:
 Омонимі:
 Синонимі:
 Антонимі: үлкен – кіші
 Тұрақты тіркес:
 Мақал:
 Мәтел:
4-тапсырма. Тестік жұмыс
1. «Теле» түбірінен жасалған жаңа атауларды тап:
А. Тележурналист, телестанция, телескоп, телеком
В. Телефон, телекомп
С. Теледидар, телескоп
2. Жалпы қолданыста бар түркі тілдеріне тән сөз:
А.тәңір
В.дархан
С.үстел
3.Тиісті әдебиетте көрсетілген қағида, ережелерді сақтамау қалай аталады?
А.жүйе
В.нормадан ауытқу
С.стиль
4.Сөзді дұрыс қолданудың негізгі арқауы:
А.Әдеби тілдің нормасы;
В.Ауызша тілдің нормасы;
С.Тілдік норма
5.Бас сөзіне жақын сөздер қатарын көрсет:
А.баспа, басылым, баспагер,баспахана, басшы
В.басшы, бас изеу,бас тұту
С.баспагер, бас көз болу
6.Аларман сөзінің мағынасын белгіле.
А.Алуға ұмтылған;
В.Алды;
С.Қақтығыс
7. «Радио» сөзіне тіркес бола алатын сөздер:
А.станция, техника, аппарат
В.кибернетика, нейлон;
С.техника, силон
8. «Ту» есім сөзіне жақын сөздер
А.босану;
В.бекіре;
С.байрақ.
9. «Ақшам жамырады» сөзінің мағынасы
А.Қараңғы түсті;
В.Таң шапағаты;
С.Таң атты
10. «Түртті» сөзіне тізбек бола алатын қатар:
А.түлен, сайтан, қол, ажал, көз, сор;
В.көз, қол, аяқ, бас;
С.түлен, сайтан ажал;
11.Әдеби тіл нормасына кірмейтін сөздер:
А.Варваризм;
В.Диалект;
С.Кәсіби сөздер
12. Оқулықта көрсетіліп, тиісті сөздікте тіркеліп отыратын норма:
А.Жазба тіл нормалары
В.Кітаби тіл