1. Қазір ол Игілікгің үстіне барлық мақтауын үйер еді , аузына сөзі құрғыр түспей , тілі кемекейіне жабысып қалғандай күрмеліп қалыпты . 2. Бірақ күз суық болмай , күзек оты әлі де мол болғандықтан , жұрт іркіліп отыр . 3. Шұғыла орысша білмейді , барон қазақша білмейді , бірақ екеуі кейде араға тілмаш салмай ақ түсінісе береді . 4. Көп ойлануға уақыт қалған жоқ , жалғыз үміт : не Талғар өткел беріп құтқарады , не өзі жұтып құтқарады , әйтеуір дұшпанға жоқ . 5. Көзін сәулеге үйреткен Асқар терезеден қараса , аспан айдай ашылған екен де , шуақты күн түске тармасып қалған екен .
Адашкан ысымдарды өз ордуна кой
Таблицанын биринчи катарына Кокон хандыгынын жана Россия империясынын өкүлдөрүн , экинчи катарга алар менен кызматташкан кыргыз мыктыларын үчүнчү катарга каршылашкан ысымдарды жаз.
Эскертүү: Тарыхый ысымдар экинчи жана үчүнчү таблицада кайталанышы мүмкүн.
Алымбек датка, Атабек датка, Тынаалы Корчу,
Байтик Канай уулу, Бутаков, Кокум, Алишер датка,
Рустомбек, М.И.Венюков, Жантай Карабек уулу,
Маймыл, Чон Карач, Торогелди, Канат-шаа, Цимерман,
Адыл, Рахматулла Жеребятьев, Менде, Дюгамел,
Качыбек Шераалы уулу, Мырзаалы, Абайылда бий,
Мекеш, Өмурзак Боромбай уулу, Голубов, Муратаалы,
Тилекмат, Г.А.Колпаковский, Калыгул, Г.Х Гасфорд
Жангарач, Султанбай,
Шайдылда, Үмөтаалы, Ажы, Озбек Бошкой уулу
Кокон хандыгы
Россия империясы
1
2
3
Мына шіркіннің баласы тойдым деп қарап отырмас, қарным ашты деп жылап отырмас, сиырдың мүйізі, кеуірдің құлағы шығып тұрған жер екен. Күнінде баласы кеуірден жылайды-ау! – депті.
Шыңғыс тауын, Семей тауларын көргенде:
Мына шіркіннің топырағы құтырған екен. Оған шыққан шөп құтырады, оны жеп семірген мал құтырады, оның етін жеп, сүтін ішкен адам құтырады. Қан үзілмейтін, кісі өлтіру, ұрыс-төбелес көп болатұғын жер екен! – депті.
Түндік өзенін көргенде:
Он екі қазылық ой, Түндік; маңырап жатқан қой, Түндік. Қойдың құлағы тұтам шығып тұрған жер екен! – деп, тастап кетуге қимай, үш қараған екен. Сонан «Үшқара» атанған.
Қызылтау деген жерге келгенде:
Тауы-тасы кеш болғанда, ыңыранып жатады екен, тоқтысы қысыр қалмайтұғын жер екен! – депті.
Баянаула тауын көргенде:
Ат ерін алуға жарамайтұғын жер екен, шіркінді жұрт қалай қоныс қылып отырған? Бір көрген кісі: «Кәпір-ай, сені желкемнің шұқыры көрсін!» — дейді екен. Бауырында бір қара тиген тұзы бар екен, тұзы ауыр екен. Бір күн түнеп кетемін деген бір жұма тоқтап қалады екен, тұзы жібермейді екен!
Объяснение: