Киіз үй бөліктеріне қатысы бар бата - тілектер:
Шаңырағың биік болсын!
Шаңырағың шайқалмасын!
Керегең кең болсын!
Түндігің түтінді болсын!
Қос босағаң берік болсын!
Ақ босағадан аттаған келін оң аяғымен енсін!
Ұлттық ұғымда киіз үй және оның әрбір құрамдас бөлшегі қасиетті деп саналады. Соған орай ата-бабаларымыз әрбір затқа лайық ұлықтау, теңеу, бейнелеу сияқты ойлы ұғымдармен бірге тәрбиелік мәні бар қағидалы, қанатты сөздер де шығарған. Ол қанатты сөздер шаңырақтан басталады. Шаңырақ – киелі мүлік. Атадан балаға мұра болып келе жатқан үйді қара шаңырақ деп құрметтейді. Қара шаңыраққа сәлем беру, одан дәм тату - ежелгі халық жоралғысы. Шаңырақ деген сөз «үй, отбасы» деген тұтас ұғымды да бейнелейді. Жаңа үйленгендерді «шаңырақ көтерді» дейді. «Шаңырағың биік болсын!» деген батаның ең үлкені саналады. Жалпы, жоғарыда аталып кеткен бата – тілектерді жас жұбайлар үйленіп, шаңырақ құрғанда айтады. Үйің кең, қонағың көп, берекелі үй бол деген мағыналы сөздер.
Адам мектепке кіп-кішкентай болып келеді. Кешегі күні ғана бала - бақшада жүрген бала, мектеп табалдырығынан аттайды да оқушы атанады. Сонымен кішкене сәбидің өмірінде тарихтың басқа бір парағы ашылады. Оқушы- бұл кешегі ойын баласына неткен қиын қызмет. Сағатпен тұру, мектепке бару, келгеннен соң сабаққа дайындалу. Ия, мектеп өмірі оп-оңай емес екен. Ой, мынау ауыр сөмкені айтсай. Жоқ, біраз барғаннан кейін, мектеп өміріне үйрене бастайды. Жаңа достар, жаңа тапсырмалар, бәрі қызықты. Бұрынғыдай емес, мектепке өзі асығып барғысы келеді. Демалыс күндерін зорға өткізеді. Мектеп өмірі тамаша екен ғой. Жылдар зымырап өтуде, әні-міне дегенше бұл өмір де басқа ересектер өміріне ауысады-ау.
мен просто нужны балы