Төрт түлік – мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін төрт түлік деп атаған. Ауыз әдебиетінде “төрт түлік малды құрадың” деген тіркес жиі кездеседі. Бұл дәулетіне сәулеті сай адамдарға арналып айтылған. Мысалы, “Байбөрі деген бар екен, Байбөрі малға бай екен, Төрт түлігі сай екен...” (“Алпамыс батыр” жырынан). Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі бар деп ұғынып, оларды ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі баба деп атаған. Төрт түлікті кейде жұп (аша, айыр) тұяқ, тақ (тік) тұяқ деп те атайды. Қазақ төрт түліктің ішінде түйе малын байлық ретінде де, көлік ретінде де, азық ретінде де қатты қастерлеген. “Нар жолында жүк қалмас” деген мәтел осының айғағы. “Ат – ердің қанаты”, “Мінсең – көлік, жесең – ет” деп жылқы малын да аса жоғары бағалаған. Сондай-ақ қой мен ешкі, сиыр малының да өзіне тән ерекше қасиеттері болатынын ұмытпаған.
Киіз үй – көшпелілердің баспанасы.
Киіз үйдің пайда болуы қола дәуірінен басталады екен. Көшпелі сақ тайпаларының киіз үйде тұрғанын алғаш рет ежелгі грек тарихшысы Геродот «бұл үйлер тез жиналып, құрастырылады» деп жазды.
Тез жиналып, тез құрастырылатын киіз үй түйе мен атқа арту арқылы жеңіл көшіріледі
Ыстық немесе суық күндері киіз жайлы ма
Ыстық күндері киіз үй салқын болса, қысты күні керегесін екіқабат киізбен жауып, от жағып, жазға дейін отыра беруге болады.
Киіз үйді ауыл шаруашылықты аудандарында қолайлы жазғы баспана ретінде әлі де пайдаланып келеді. Киіз үй біздің мәдени мұра, сол себепті оны насихаттау қажет.
Объяснение: