Мәтінді оқып, төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз. Отбасы – Отанымыздың ошағы
Қазақ отбасында баланың ерте есеюіне көп көңіл бөлген. Баланы ерте жастан-ақ жауапты іс-әрекетке тартып отырған. Мысалы, бес жасында атқа мінгізіп, бәйгеге қосу, қозы баққызу, үлкендердің арасындағы дауды шешу, келіссөз жүргізу т.с.с. істерге бірге ертіп жүрген. Сондай-ақ қазақ отбасындағы бала тәрбиесін ұл тәрбиесі, қыз тәрбиесі деп жеке-жеке мән беріп қарастыруда оның өзіндік ерекшеліктерінің ішіндегі маңыздысының бірі. Үлкенді құрметтеу отбасы мүшелерінің бір-бірінің тәрбиесіне жауапкершілік, борыштылық, адамгершілік сезімдерін туғызған. Қазақ отбасындағы арнайы жазылып бекітілмеген «заңдары» әке мен ұлдың, шеше мен қыз баланың, әке мен қыздың, қыз бен жеңгенің, келін мен ененің, келін мен атаның, нағашы мен жиеннің, бажа, жезде, бөлелердің арасындағы өзара қарым-қатынастары әрқайсысын әдептілікке тәрбиелеудің ерекше қымбат үлгісі іспетті. Егер жапон халқы басқалар үшін тұйық халық болса, онда ағылшын халқы басқаларды қойып, өз ішінде тұйық халық. Олардың отбасындағы әр адам жеке өмірінің құпия болғанын қалайды. Бір сөзбен айтсақ, ағылшындықтардың жаны - өз үйінен де жақын, яғни берік қамалмен тең. Басқа халықтар үшін жанұя қиыншылық пен қуанышты бірге
бөлісетін ең басты байлық болса, ағылшын халқы қиыншылық кезінде жақындарынан көмек күте қоймайды. Тіпті жақындарына көмек көрсетуді өз жауапкершіліктеріне алмайды.
1.Мәтінде неше елдің тәрбиесі туралы мәлімет бар? [1]
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
2.Мәтін мазмұнына қатысты мақал-мәтелді табыңыз. [1]
А) Үй ішінен жау шықса,
Тұра қашып құтылмассың.
В) Інісі бардың тынысы бар,
Ағасы бардың жағасы бар.
С) «Сіз», «біз» - деген жылы сөз,
Ағайынға жарасар.
D) Ұяда не көрсең,
Ұшқанда соны ілерсің.
3.Берілген сөздердің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз. [1]
жанұя
жанжал
өзгешелік
тумалар
4.Мәтіндегі негізгі және қосымша 3 ақпаратты ажыратыңыз. [1]
Негізгі ақпарат Қосымша ақпарат
1 1
2 2
3 3
5. Мәтінге қатысты ой-тұжырымыңызды 3-4 сөйлеммен жазыңыз. [1]
2-тапсырма
Төменде берілген екі тақырыптың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Жазылым жұмысында тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көркемдегіш құралдарды орынды қолданып, тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз. 80-90 сөз.
1. Қазақстанның кез келген көрікті жерін шет елдік досыңызға суреттеп бергеніңізді жазыңыз.
2. Сіздің ойыңызша, «Бақытты отбасы» қандай болуы керек деп ойлайсыз? Ойыңызды
өрбітіп, аталған тақырыпқа эссе жазыңыз.
[5]
3-тапсырма
Сөзбен берілген сан есімдерді цифрге ауыстырып, ережеге сай жазыңыз.
Сегізінші наурыз, үшінші курс, жетінші сынып, он бірінші ғасыр, он оннан, жетпіске жуық, жиырма екідей әдет-ғұрып, төрт-бес студент.
Дефис пен сызықшаның айрмашылығы неде? Мысал келтіреміз.
Дыбыс екпіні дегеніміз не? Мысал келтіріңіз. [5]
