Нарынқұм зауалы" - М. Шахановтың шығармасы. М. Шахановтың өмірі мен шығармашылығына тоқтасақ, "Нарынқұм зауалы" шығармасы идеялық-тақырыптық мәнін және жазушыдын шеберлігін танытқан шығарма. М. Шаханов осы өлең арқылы балаларға қазақ халқының тарихын таныстыратын болған.
Шығармасының басты кейіпкері - Махамбетке талдау жасалады. Махамбеттің ірі тұлға екендігі танытылады. Махамбеттің түс көргендігі, қастандықпен өлтірілгендігі айтылады.
Осы өленді түсіндіре отырып, қазақ халқының өршіл рухын, көрген қасірет, бойындағы сақтай білген қасиеттерін балаға ұялата біліп, адамгершілікке тәрбиелеу, қазақ халқының өз батырына құрмет көрсетуді және ерлік пен батырлыққа үйретеді.
Сабақтан келе жатсам, алдымнан ертоқымы бар шегіртке шықты. Оған мініп алып, жер жүзін бір күнде аралап шықтым. Жер жүзінің шетін көрдім. Үйіме оралсам үйімді құмырсқалар тасып салып жатыр екен. Үйімді екі күннің ішінде құмырсқалар салып бітіріпті. Бір күні жаңбыр емес, балмұздақ емес, кәмпит жауыпты. Қуанғаным сонша, бәрін теріп алдым да, сөмкеме салдым. Сөйтсем, сөмкем тоңазытқыш болып кетіпті. Жазда қар жауып, шана тептік. Күн түнге, түн күнге айналыпты. Мен бүгін ұшатын тышқан, ұшатын пырақ, ұшатын пингвин көрдім. Пингвин балық емес дельфин жепті, ал пырақ адам жепті, тышқан пингвин жепті. Қоңызыма отыра сала үйіме жөнелдім.
Объяснение:
Болады ма?
Туған жер - ол біздің алтын бесігіміз, кіндік қанымыз тамған жер, анамыз. Адамзатта екі ана болады: жарық дүниеге әкелген анасы және де осы дүниеде өз бауырында аунатып өсірген жер анасы, туған жері. А туған жер, ел, атамекен, атажұрт, Отан - деген ұғымдар жүрегіне жақын ұғымдар. Атамекен - туған халқының, ұлтының мекен еткен, ата - бабасының қоныс тепкен жері. Туған жер - әр адамның дүние есігін ашып, өмірге келген жері. Адам өмірге келіп, ес жия бастаған сәттен өз болашағына, өткеніне ден қоя бастайды. Адамның болашағы да, өткені де туған жермен тығыз байланыста болады. Халқымыздың туған жерді ардақтау сезімі өте терең, олар үшін туған жерді қадір тұту - қанға сіңген мінез, ежелгі дәстүр. Бұл таным біздің жанымызға ана сүтімен дарыған."Ата мекен - алтын бесік"деп, ата - бабамыз тегін айтпаған. Ол өз перзентіне барын, нәрін береді. Төсінде тербетіп, аялап әлпештейді. Әр адам өз туған жерін мақтаныш етеді, қадір тұтады. Туған жерге қызмет ету - әрбір азаматтың игі арманы, мақсат - мүддесі."Ұлтарақтай болса да, ата - қоныс жер қымбат"- деген мақал әр адамның жүрегіне терең ілтипатпен алынатын мақал. Туған жердің табиғат да бір ерекше! Сарыарқаның сарша тамызы, бұлбұлы сайраған көктемі әдемі ғой. Самайдан желкілдеген көшкін желде - бір алып. Ақ меруерттей көмкерілген біздің Сарысу Сарыарқа өзені. Бұл өлке адамның көзіне күндік жерден шалынады. Күн сәскеден жоғары көтеріле, сумаңдай аққан мөлдір толқынды сағым Сарысу алабына сыймай, қазанда қайнаған сүттей аппақ күміс көбігін кең кемерден көпіршіте төгеді. Көктемнің кезінде кең жайылған Сарыарқаның кең даласы қанатын кең жайлап, жібектей жұмсақ болып, желмен жарыса жөнеледі. Омырауын сонау шалғынға тіреп, шайқалып, шешек атқан гүлдердей қанатын кең сермейді. Қарасаң көзіңнің ұшы - қиыры жететін тауда бір жас балаша арман қиялына басын сермеп тұр. Қарай берсең, беткей жағындағы алып жоталарда толқындай теңселіп, гүл бетіне оранып жатыр. Бұл - менің ауылым, туған жерім, ата-мекенім!