Эссе.
Ыбырай Алтынсарин.
Кел, балалар, оқылық!
Оқығанды көңілге
Ықыласпен тоқылық!- деген өлең жолдары өмірге келгелі бір ғасырдан аса уақыт өтті. Бірақ ол күні бүгінге дейін балаларды оқып, білім алуға шақырған ұран болып келе жатыр. Осы өлеңнің аты аталған сайын оның авторы қазақтың ұлы ағартушы, ұстазы, ғалым, жазушы Ыбырай Алтынсариннің есімі ойға оралады.
Жылдар өте келе білімі тереңдеп, ой-өрісі өскен Ыбырай халыққа пайдалы қызмет істеудің жолын іздейді. Ол кезде қазақ жерінде аздаған орысша оқытатын мектептер мен діни мектептер ғана бар болатын. Ал қазақ тілінде білім беретін мектеп деген атымен жоқ еді. Осындай жағдайда Ыбырай қазақша мектеп ашып, бала оқытуды арман етеді. Ыбырай арман еткен мектебі Торғайда 1864 жылы ғана ашылады. Оған алғаш он төрт-ақ бала кіреді, бірақ ол қазақ мектебінің тұңғыш қарлығашы еді. Одан соң болыстық бастауыш мектептер, қолөнер, техникалық және өндірістік училищелер ашуға кіріседі. Мұғалімдер даярлайтын мектеп те ашады. Тұңғыш рет қыздар мектебін ұйымдастырады.
Бүкіл өмірін халық ағарту ісіне арнаған Ыбырай "Қазақ хрестоматиясына" кірген өлеңдерінде де халық ағарту идеясын көтерді. Сөйтіп, ел арасына кең жайылып, жатталып кететін шығарма арқылы әсер етуді көздеді. Ақын жастарды оқуға үндей отыра "өмір қызығы - байлық" деген көзқарасқа соққы берді. Өмірдегі сарқылмайтын мол байлық – білім екеніне көз жеткізеді.
Алтынсарин – қазақ жазба әдебиетінің тарихында тұңғыш рет балаларға арнап әңгіме жазған жазушы. Ол тұңғыш көркем аударма жасаған жазушы да болды.
Ыбырайды орыс достары қатты бағалаған. Ыбырай шын мағынасында оның орыс достары дәл көрсеткендей "қазақ арасынан шыққан тұңғыш кемеңгер" болады. Өз еліне "Европа мәдениетінің жарық сәулесін жаратты". Иә, Ыбырай Алтынсарин – тұңғыш дала қоңырауын қағушы, білім нәрімен сусындатушы.
Осенние каникулы длятся всего неделю.Не успеваешь толком отдохнуть, как уже пора в школу.
Обычно я провожу осенние каникулы дома. Погода уже холодная и дождливая, поэтому на улице не особенно погуляешь. Дома я читаю книги, или роюсь в Интернете. Если выглядывает солнышко, я выхожу во двор. По вечерам мы играем с папой в шашки, нарды и другие настольные игры.
Иногда, когда погода позволяет, родители едут в лес за грибами. И меня, конечно, тоже берут с собой. Поэтому при слове «осенние каникулы» я первым делом вспоминаю мокрый лес и грибы.
Еще на осенних каникулах мы ездим к бабушке. Я остаюсь у нее на несколько дней. К моему приезду бабушка обычно берет билеты в цирк или на детский спектакль, и мы с ней ходим смотреть представление.
Чтобы мы на каникулах не скучали, наш классный руководитель тоже организовывает какой-нибудь культурный поход, например, в музей или на выставку. Так что те осенние каникулы я провел очень хорошо.
Мен күзгі демалыстарын жақсы көремін.Бірақ бір ғана өкініштісі,демалыс қысқа.Күздің демалыстары небәрі бір апта.Демалып үлгермейтін сияқтысын.
Әншейін мен күзгі демалыста үйде боламын.Ауарайы суық және жауынды,сол
себептен көшеде жүре алмайсын.Үйде мен кітап оқып немесе ғаламторда отырамын.
Күн қылтиса мен аулаға шығамын. Кешке жакын біз әкеуміз екеуміз дойбы,нарды және әр-түрлі ойындарды ойнаймыз.
Анда-санда ауа райы ашық болғанда, ата-анам саңырауқұлақ теруге орманға барады. Әрине, мені де алып барады.Сол себептен "күзгі демалыс"сөзінен мен саңырауқұлақтар
жинағанымды еске аламын.
Тағы күзгі демалыстарында біз әжеге бараиынбыз.
Мен бірнеше күнге сонда қаламын. Менің барғанда әже циркқа билет алады немесе балалар қойылымына апаратын.
Біз демалысты қызық өткізсін деп, сынып жетекшіміз де мұражайға немесе көрмеге апарады.Мен күзгі демалысты жақсы өткіздім.