Эпитет немесе айқындау (грекше epitheton – қосымша) – заттың, құбылыстың айрықша сипатын, сапасын анықтайтын суретті сөз. Эпитет прозада да, поэзияда да кездеседі. Сөзіміз дәлелді болу үшін мына бір мысалмен бергенді жөн көрдік. С. Мәуленовтің «Таңғы тыныштық» атты өлеңінің мына бір шумағынан эпитеттерді тауып көрейік.
Мөлдіреп тұнып ауа таңғы уақыт,
Дүние демін алып қалды жатып.
Жұлдыздар түнде тұрған қарауылға
Көз ілді ұйқы жеңіп балбыратып.
Келеді алтын сағат көтеріліп,
Бастауға кең әлемнің жұмыс күнін. Ерекшеленіп берілген мына эпитетті тіркестер өлеңге өң береді.
Теңеу (орысша сравнение) – заттың, құбылыстың ерекше белгілерін көрсетпей-ақ, оны басқа затпен, құбылыспен салыстыра суреттеу. Оның жасалу жолдары: -дай, -дей жұрнақтары арқылы, «секілді, сияқты» деген шылаулармен, «ұқсап, құсап» деген сөздер арқылы жасалады. Ақберен Елгезектің «Кешкі ода» атты өлеңінің мына шумағы тұтастай теңеуге құралған.
Қыр мұрының – таулардың сілеміндей,
Нұр-ғұмырың – баулардың тілегіндей.
Қарашы әне, майысқан аппақ гүлді,
Дәл өзіңнің нәп-нәзік білегіндей!
Толғау – ақын-жазушылардың заман, қоғам өмірінде болып жатқан өзгерістерді, жаңалықтарды немесе бір ұлы адамдардың істеп өткен істерін мирас етіп, артқы ұрпаққа лирикалы ұзақ жыр етіп суреттеп беру. Бұл әдебиеттанушы Мақтым Шәбжантайқызының толғауға берген анықтамасы. Ал Ахмет Байтұрсынұлы толғаудың түрлерін айтады.
«Толғау түрлері де толып жатыр; оның ішіндегі негізгі түрлері мыналар: 1) Сап толғау, 2) марқайыс, 3) налыс (мұңайыс), 4) намыстаныс, 5) сұқтаныс, 6) ойламалдау. Ойламалдау түрі көп; ойламалаудан бөлініп: 1) сөгіс толғауы, 2) күліс толғауы, 3) масқаралау шығады.
Объяснение:
-Сәлем досым
-Сәлем
-Жүр менің үй жағыма барайық ол жер көлеңке
-Жарайды кеттік
-Әй! неге олай істедің!
-Не болып қалды?
-Өзен саған ренжіп қалатын болды.
-Өзен неге ренжиді?
-Үйткені сен өз қолындағы қоқысыңды өзенге лақтырдың. Сенен көріп анау адамдарда өзенге қоқыстарын тастауда.
-Енді өзен қандай болады?
-Өзен суы лас болады. Балықтары қоқыстарды тамақ деп жеп олар қырылып қалады.
-Барып қоқыстарыңды алыңдар, өзеннен кешірім сұраңдар.
-жарайды. міне кешірім сұрап қоқыстарымызды алдық.
-Бәрекелді! енді олай жасамаңдар. Сау болыңдар! досым кеттік.
-жарайды кеттік.
Дін дегеніміз сенушілерінің әрекеті мен нанымын, моралы мен дүниетанымын белгілейтін, қадірлейтін және тауап ететін қасиетті орыны бар, киелі кітабы, қастерлі кісілері (пайғамбары) бар, түрлі культтардан тұратын, табиғаттан тысқары немесе трансценденталді құдіретке, рухани белгі-түсініктерге сиынатын дүниетаным формасы, о дүние секілді басқа тылсым өмірді бар деп есептейтін мистикалық түсінік жүйесі.
Түрлі діндердің түрлі белгілері бар, әлемдегі діндерді бір түсінікпен түсіну мүмкін емес, дегенмен олардың ең басты ортақтығы: киелі, қасиетті заты, не орыны болуы, діни наным жүйесі, сиыну ережелері мен культы болуы, табиғиаттан тыс құдіретке, немесе обсолютті, трансцендентті күшке өмірін арнауы, өмірден тысқары өмір туралы фантазиясының болуы.
Дін ритуалдардан, мерекелерден, еске алу мен сыйынулардан, немесе шоқынулардан, тежем-тиымдардан, транстардан, ән-күй-би немесе әлеуметтік топтық жиналыстардан, басқа да мәдение шаралардан тұрады. Оның қасиеттендірілген тарихы, және сол туралы ертегі-аңыздары болады, сол арқылы ол адамдарға өмірдің сондай түрдегі шындығы ең дұрыс дегенге сендіргісі келеді. Дәстүр, наным, табыну және құлшылық діни сенімнің негізі.
Әлемде 10 000 түрден астам дін бары белгілі. Бірақ жер шары тұрғындарының 84 пайызы ең үлкен делінген 5 дінге сенеді: Христиан, Ислам, Үнді діні, Бұдизм, және Еврей діні.
Теңеу сазбалшықтай , сүттей
Эпитет алтын алма, алтын күз.