Қазақ халқының қол өнері көне заман тарихымен бірге дамып, біте қайнасып келе жатқан бай қазына. Оның бір ұшығы туысқан Орта Азия халықтарының және орыс халқының қол өнерімен де ұштасып жатыр. Қол өнерінің басты бір саласы — киім тігу. Ерте заманнан күні бүгінге дейін өзінің қадір-қасиетін жоймай, қол өнерінің озық үлгісі ретінде ғана емес, әрі әсем, әрі ыңғайлылығымен де пайдаланудан қалмай келе жатқан қазақтың ұлттық киімдері әлі де аз емес. Олардың кейбіреулерін ескінің көзі қарттар күнделікті киіп жүрсе, енді біреулерін қыз ұзату, келін түсіру тойларында ойын-сауыққа пайдаланады (қалындыққа сәукеле кигізу) , сондай-ақ көпшілігі театрлардың арнаулы заказы бойынша тігіліп жүр. Алматыдағы «Қазақстан» магазинінде, облыс орталықтарында ұлттық киімдер (шапан, мәсі , бөрік, қамзол т. б.) сатылады. Қазақтың ұлттық киімдері - Еуразия даласын қоныс еткен көшпелі ел қазақтардың басқа халықтарға ұксамайтын киім үлілері табиғи ерекшеліктер мен көшпелі тіршілікке сәйкес қалыптасы. Қазақы киімнің барша сымбаты мен оюөрнегінде, әрбір әшекейінде халқымыздың тарихының, ой-дүниесінің қайталанбас көрінісі бар. Ол - біздің ұлттық мәдениетіміз.Қазақтың ұлтық киімдері 1 Айыр қалпақ 2 Жарғақ шалбар 3 Тымақ 4 Саптама етік 5 Байпақ 6 Кимешек 7 Бөрік 8 Мәсі 9 Тақия 10 Шапан.
Ерлердің киізден тігілген жеңіл бас киімі . Айыр қалпақ жұқа етіп басылған ақ киізден тігіледі . Ол негізгі екі бөліктен құралады. Олар — қалпақтық төбесі және етегі (кейде қайырмалы деп те айтады) . Қалпақтың төбесі төрт сайдан (бөліктен) тұрады. Шебер пішілген төрт қиынды киізді арасына қара барқыттан сыздық салып, қайып тігеді . Сонда қалпақтың төбесі күмбез тәріздес болып шығады. Қалпақтың етегі жалпақтығы төрт елідей етіп, дөңгелектеп қиып алынған ақ киізден жасалады да, оны жоғарғы бөліктің (төбе) етегіне сыздық салып қондырады. Сәнді болу үшін, қалпақтың қайырмасының астыңғы жағы кейде қара барқытпен көмкеріледі . Қалпақтың төбесіне қара не басқа түсті шашақ тағын, төбесінің төрт сайы әр түрлі жібек жіптермен кестеленеді . Ақ киізден тігілген айырқалпақ әрі жеңіл, әрі салқын, әрі сәнді болып келеді . Соңғы кезде жергілікті өнеркәсіп орындары айыр-қалпақты әр түсті киізден жасап шығарып жүр.
Иленіп, әбден өнделген жұқа теріні қазақтар «жарғақ» дейді. Қызғылт түске боялып, түрлі-түсті өрнек салынған жарғақ теріден тігілген шалбарды «жарғақ шалбар» деп атаған. Бұл сәнді киімді кезінде батырлар, бектер мен билер, сал-серілер салтанатқа киген.
Ерте, ерте, ертеде Түлкі, Тасбақа, Кене үшеуі дос болыпты. Үшеуі келе жатса тышқан інінің аузынан бір қалта тауып алады.
Қалтаны Түлкі көре сала:
— Мұны мен таптым! Бұл менікі, — деп қалтаны өзі алып ашады. Қалтаның ішіндегі бір уыстай шикі тары екен. Қамбадан ұрлап алып шыққан тышқан қалтаны ініне кіргізе алмаса керек. Аузын тісімен шешсе, тарыны біртіндеп баяғыда тасып алады ғой. Бірақ тышқанда ондай ақыл қайдан болсын?
Тарының жеуге келмейтінін көрген соң Түлкі:
— Тасбақа! Бәрімізден жасы үлкен сенсің! Акылың да көп. Мынаны не істейміз?—дейді.
Тасбақа басын сауытына тығып алып, ұзак ойланады. Ештеме ойлап таба алмайды.
— Мен таптым! — дейді Тасбақаның сауытына шығып алған Кене. — Тарыны жерге егіп, күзде орамыз. Астықты базарға сатып, ақшасын теңдей бөліп аламыз.
Табылған ақыл!—дейді Түлкі қуанып.
— Рас, жерге егейік, Кене дұрыс айтады — дейді Тасбақа.
Бұлар өзен жағасындағы бір жардың тегіс бетін таңдап, жұмысқа кіріседі. Түлкі:
— Мына жарды мен арқаммен тіреп жатпасам құлап кетеді. Сендер еге беріңдер, — деп жарға арқасын тіреп ұйқыға кіріседі
Тасбақа тырнағымен жер жыртып, Кене тарыны себеді. Екеуі күзге дейін еңбектенеді, суарып күтеді. Ал Түлкі анда-санда жарды арқасымен кұлатпай тіреп жатқан болады. Жұмыс істемейді.
Күзде тарыны жинап болған соң Тасбақа Түлкіні шақырып келуге Кенені жібереді. Астықты тең бөлісу керек болатын.
Бұлар бір үлкен тастың жанында кездеседі.
Тап осы кезде Түлкі тағы бір қулық ойлайды..
Келіңдер, жарысайық. Жарыста кім озса, бар астықты сол алсын, — дейді, өзінің озатынына сенген ол.
Амал қанша? Тасбақа мен Кене келіседі.
— Ал, кеттік! — деп Түлкі ілгері зыта жөнеледі. Кене оның құйрығына жабысып алған болатын.
Түлкі құйындатқаннан құйындатып отырып айналып, үлкен тасқа бірінші болып жетеді.
Қалған екеуі келгенше дем ала тұрмақ болып отыра бергені сол болатын. Кенеттен:
— Ей, байқа! Не? Езіп тастаймысың! Көзің жок па? — деген Кененің жіп-жіңішке дауысы естіледі.
— Ой, кім бұл? Бұл сенбісің? Сен қалайша бірінші келдің?—деп Түлкі қайран қалады.
— Сен, «ал кеттік» дегенде-ақ, құйғытып отырып бір айналып шыққам, — дейді Кене.
Бұл екеуі Тасбақаны ұзақ күтеді. Бір кезде үсті-басы шаң-шаң, басына жапырақ орап алған Тасбақа келеді.
—Басыңа не болған?—дейді Түлкі.
— Ойбай,Түке!Құрысын, сұрама. Жаңа ерткен тазысы бар бір аңшы: «Досың Түлкіні қайда жасырып қойдың, айт қане?!» — деп сойылдың астына алды. Содан әрең құтылдым. Кешіккен себебім сол. Соңымнан куып келіп қалуы мүмкін,-дейді Тасбақа.
— Сендер мені айыпқа бұйырмаңдар, — дейді Түлкі. — Тазы тонымды жыртпай тұрғанда, зытайын! Тасбақажан! Досым едің ғой! Аңшыға мені көрдім деп айпашы!
Түлкі соны айтып, орманға сіңіп кетеді. Ал астыққа оны өсіру үшін шын еңбек сіңірген Тасбақа мен Кене ие болып қалады. Олар астықты сатып, ақшасын тең бөліп алады. Уайым-қайғысыз өмір сүріп, мұраттарына жетеді