Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан билер әулетінен. Әкесі Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың ортасындағы бір сайлауда оны Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына бекіткен. Шешесі ұлжан орта жүздің Арғын тайпасынан Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді.
Абай Кунанбаев - великий поэт, писатель, общественный деятель, основоположник современной казахской письменной литературы, реформатор культуры в духе сближения с русской и европейской культурой на основе просвещенного либерального ислама.
Абай родился 10 августа 1845 г. в Чингизских горах Семипалатинской области (по нынешнему административному делению) от одной из четырех жен Кунанбая, старшего султана Каркаралинского окружного приказа. Семья Абая была потомственно аристократической, и дед (Оскенбай) и прадед (Иргизбай) главенствовали в своем роду в качестве правителей и биев. Ему повезло в смысле семейного уюта и домашнего воспитания, поскольку и мать Улжан и бабушка Зере были чрезвычайно обаятельными и одаренными натурами. Именно с легкой руки матери данное отцом имя "Ибрагим" было заменено ласкательным "Абай", что означает "осмотрительный, вдумчивый". Под этим именем он прожил всю свою жизнь и вошел в историю.
Ұлы Ардагер, Тәуелсіз Қазақстанымыздың ең
алғашқы Халық Қаһарманы- Ұлттық батыры,
партизан Қасым Қайсенов атамыздың "Жау
тылындағы бала" повесі 1961 жылы жазылған
болатын. Бұл - ерлікке, адамгершілікке толы
шығарма деп білемін. Бұл повесте сұрапыл
Ұлы Отан соғысы кезінде Украина жерінде
он жасар қазақ баласының партизандар
қатарында болған қилы өмір соқпағы
суреттеледі. Осы шығарманы оқи отырып
өзім соғыста болғандай сезімде болдым.
Шығарманың бас кейіпкері - Серік ата-
анасынан жетім қалады. Осы бір жері
көңіліме қатты батып, көзіме жас ұялатып,
жүрегім мұңды күй кешті. Бірақ адамгершілігі
мол Анна Ивановна оны өз алақанына
алып, ұлы Бориспен біргі өсіреді. Боря
өте ақылды,қайсар,адамгершілігі мол, ол
Серікпен жақсы дос еді, екеуі жақсыны да,
жаманды да бірге көріп өскен балалар. Серік
кішкентай болғанымен, шаруаға мығым, ересек
адамдардың шаруасына бірден кірісе кететін
бала. Жанкештілікпен Отан үшін алысқан
партизандар сәулетті қала мен күл болған
селоны, немістер тірідей көмген әке-шеше,іні-
қарындасты көрді. Бостандық үшін, болашақ
бақыт үшін аянбай алысты. Жандармдардан
ерлікпен қорғанған ауыл тұрғындарына Қызыл
Армия көмекке келеді. Повесть соңында
Майор Жомарт Мергенбаев ұлы Серікпен
аман-есен кездеседі.
Мне анаға тілек............