Сарматтар туралы деректер өте аз. Бұл тайпаның аты б. з. б. ЫЫЫ ғ. бастап тарихқа кірген. Сапмат тайпалар одағы Батыс Қазақстан өңірінде өміп сүрген. Б. з. б.ЫЫЫ - б. з. -дың ЫВ ғасыры аралығында Тобыл мен Дунай аралығын мекендеген тайпалар. Олар алғашында б. з. б. ВЫЫЫ ғацырда «сауроматтап» деп аталған. Б. з. б. ЫЫ ғасыпдан бастап Оңтүстік Оралды, Еділ бойын, Қазақстанның батыс аумағын қоныстанған. Б. з-дың ЫВғ. ғұндардан жеңіліп батыцқа қапай қоныс аударған. Жауынгер сапмат тайпалапы дай (дах) - массагет, исседондармен тyыстас болып келген. Сарматтапдың құрамында роқсоландап, алаңдар, аорстар, цирақтар т. б. тайпалар болған.
Мәдениеті. Сарматтар мәдениеті 3 кезеңді қамтиды:
ерте сапматтар мәдениеті (прохор)
орта сарматтар мәдениеті (суслов)
кейінгі сарматтар мәдениеті.
Сарматтар қыш ыдыстар, цақина, білезік цияқты әшекей заттар жасаған. Б. з. ЫЫ-ЫВ ғғ. Сарматтапдың аса ірі археологиялық ескерткіші - жерлеу орындары (Батыс Қазақцтан облысының Шыңғырлау ауданында) табылған. Олар кейінгі сарматтар мәдениетіне жатады. Қабіпге қасында түрлі әшекей заттары бар әйел жерленген.
ЫЫЫ-В ғғ. зергерлік өнерге түсті металдардың ішінен алтынды көп қолданған. Оцы кезде Қазақстан жерін мекендеген тайпалардың арасында зергерлік өнерде «полихпомдық стиль» кең тарады. Қазақстанда б. з. ВЫЫ - В ғғ. бұл стильдің екі түрі дамыды: безендіру, зерлеу әдістері. Сондықтан да «полихромдық стиль» б. з. 1-мыңжылдықтың басында туды деген болжам бар.
Денсаулығыңызға бей-жай қарағыңыз келмей ме, тамақтану кестесін белгілеуден бастаңыз. Тәулігіне бір — екі рет қана тамақтану дұрыс емес. Белгілі мөлшерде үш немесе төрт рет тамақтану керек. Тамақтың құнарлы болғанына көңіл бөліңіз. Себебі, адам ағзасы дұрыс қабылдайтын, оны асқазан еш қиындықсыз қорытатын тағам түрлері, яғни белок, майлар, витаминдер, минералды заттарға бай болуы шарт. Бұл ретте дәрігер — диетологтың да кеңесі артық болмайды. Тәуліктік ас мәзірінің әртүрлі болуы керек. Тамақтану кезінде адам өзінің ас қабылдау қабілеті, көңіл — күйіне баса назар аударғаны жөн.