Ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме? тақырыбына диалог құрастыру.
Дәрігер: Сәлеметсіз бе, қандай шағымыңыз бар?
Емделуші: Қайырлы таң, дәрігер мырза! Кеше түстен бері өзімді жайсыз сезініп, басым ауырып, қан қысымым жоғарылап кетті. Түнде де дұрыс ұйықтай алмай, таң атысымен қабылдауыңызға келіп отырған жайым бар. Кеше ауа райы да бұзылып, жайсызданып кетті ғой. Осы ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме?
Дәрігер: Жеңіңізді түріп жіберіңізші. Қан қысымыңызды тексеріп көрейін. Жалпы ауа райы мен климат әрбір адамның денсаулығы мен өмір сүру жағдайына үздіксіз әсер етіп отыратын табиғи фактор болып табылады. Ауа райы мен климат жағдайларының адам денсаулығына әсері Гиппократ заманынан белгілі болған. Сол уақыттарда өзінде ақ, көптеген аурулардың пайда болуын, ағымы мен салдарын климат және ауа райымен байланыстырған. (...) Қан қысымыңыз бен жүрек қағысыңыз жоғарылап тұр.
Емделуші: Енді не істесем болады? Емдік шараларын қолдануым керек пе?
Дәрігер: Иә, қазір жас ерекшелігіңізге байланысты қабылдайтын әрі қан қысымын түсіретін дәрі жазып беремін. Ол дәріні әлеуметтік дәріханадан тегін алып, нұсқаулыққа сай пайдаланып, екі күннен кейін тағы да бір тексерілуге келіңіз. Үйде жағдайыңызды бақылап тұрыңыз, себебі қазіргі уақытта миокард инфарктісі, мида қан айналымының жедел бұзылыстары, гипертониялық криз секілді аурулардың дамуында, сонымен қатар, кейбір дені сау адамдардың денсаулығының нашарлауында, климат пен ауа райы жағдайларының рөлі жөнінде дауласуға жатпайтын көптеген ғылыми фактілер жиналған.
Объяснение:
Материалдың толық нұсқасы
Сабақ: Қазақ әдебиеті
Мектеп: Бірінші мамыр жалпы орта білім беретін мектебі
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:Аманбаева А.А.
Сынып: 9
Қатысқандар: Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы
Бұқар Қалқаманұлы «Ай,Абылай»
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары
Бұқар өмірі мен шығармаларын туралы білімдерін жүйелейді; «Ай,Абылай»өлеңінің негізгі идеясын аша отырып,жырау қолданған сөз айшықтарына,өлең құрылысына талдау жасайды.
Сабақ мақсаттары/ бағалау критерии
Барлық оқушылар орындай алады:
Бұқар өмірі мен шығармаларын біледі,«Ай,Абылай»өлеңінің
мазмұнын біледі және кейіпкерге мінездеме бере алады.
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:
«Ай,Абылай»өлеңінің негізгі идеясын аша отырып,кейіпкер бейнесін ашуда өзіндік көзқарасын сыни тұрғыда жеткізеді.
Кейбір оқушылар орындай алады:
Жырау қолданған сөз айшықтарына,өлең құрылысына талдау жасайды.
Бағалау критерийлері
1.«Ай,Абылай» өлеңінің мазмұнын біледі;
2. Шығарма желісі бойынша кейіпкер бейнесін ашады;
3. Шығармаға компазициялық талдау жасайды;
4. Жырау қолданған сөз айшықтарына,өлең құрылысына талдау жасайды.
Тілдік мақсат
Оқушылар орындай алады: Бұқар өмірі мен шығармаларын біледі,«Ай,Абылай»өлеңінің мазмұнын біледі және кейіпкерге мінездеме бере алады. «Ай,Абылай»өлеңінің негізгі идеясын аша отырып,жырау қолданған сөз айшықтарына,өлең құрылысына талдау жасайды.
Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Сюжет,эпитет,
теңеу,метафора,
Диалог құруға / шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:
Қабырғалы би-ықпалды ,күшті би
Парық-1)бір нәрсенің екінші нәрседен айырмасы,ерекшелігі;2) бір нәрсенің қадір-қасиеті,мән-жайы,жай-жапсары;3)белгілі бір істің байыбы,пайымы;4)белгілі бір затқа тән баға,құн.
Парасаттылық-адамға тән байыптылық,байсалдылық.
Азғындық-теріс жолға түсіп,бұзылғандық.
Құндылықтар
Оқушыларды шыншылдыққа,адалдыққа тәрбиелеу .
Пәнаралық байланыс
Қазақстан тарихы
АКТ-ны қолдану дағдылары:
Бейнежазба
Алдыңғы оқу:
Жыраулар поэзиясы, Жиембет жырау
Жоспар
Жоспарланған уақыт
Жоспарланған жаттығу түрлері
Дерек көздер
Басы
5 минут
Оқушылар«Қос шеңберге» тұрып бір-біріне жақсы көңіл-күй тілейді,осы әдіспен үй тапсырмасы сұралады және топқа бөлемін.
Үй тапсырмасы бойынша қойылатын сұрақтар.
-- Жиембет жырау қай ханның тұсында өмір сүрген?
--Жиембет жыраудың толғауларының негізгі сарына не?
-- Жиембет жырау толғауынан үзіндіні жатқа оқу.
«Қос шеңбер»әдісі
Ортасы
5 минут
10 минут
10-минут
-- Бұқар жырау есімін атағанда не ойлайсың?
-- Оның ақындығынан басқа тағы қай қырынан танисың?
Ал ,балалар,біздің бүгінгі тақырыбымыз не екен?
1. Бұқар Қалқаманұлы «Ай,Абылай»
Бұқар жырау Қалқаманұлы –қазақтың ұлы жырауы, ХVІІІ ғасырда жоңғар басқыншыларына қарсы қазақтың азаттық соғысын бастаушысы әрі ұйымдастырушысы,атақты Абылай ханның ақылшысы.Сөйлегенде көмейі бүлкілдеп, аузынан тек өлең сөз төгілетіндіктен, «көмекей әулие»атанған.
Кезінде арғын руының қабырғалы,беделді билерінің бірі болған;өмірінің біраз шағын хан сарайының-Абылайдың маңында өткізіп,ел басқару ісіне белсене қатысқан.Ол Абылайдың ақылшысы,қателігін түзеп отырар данасы,ел мен ханды қосқан дәнекері болған.Бұқар жырау мұраларының ішінде өз заманын ,сол кездегі кейбір тарихи шындықтарды бейнелейтін толғау-жырлар мен шешендік нақыл сөздері аз емес.
Объяснение: