М
Молодежь
К
Компьютеры-и-электроника
Д
Дом-и-сад
С
Стиль-и-уход-за-собой
П
Праздники-и-традиции
Т
Транспорт
П
Путешествия
С
Семейная-жизнь
Ф
Философия-и-религия
Б
Без категории
М
Мир-работы
Х
Хобби-и-рукоделие
И
Искусство-и-развлечения
В
Взаимоотношения
З
Здоровье
К
Кулинария-и-гостеприимство
Ф
Финансы-и-бизнес
П
Питомцы-и-животные
О
Образование
О
Образование-и-коммуникации
ImperatorrPhysics
ImperatorrPhysics
04.04.2020 11:17 •  Қазақ тiлi

Мәтіннен қосымша ақпараттарды сызып тастап, ықшамдаңыз.

Бүркіт – төрт асылдың бірі
      Қазақ халқы бүркітті қатты қадірлеп, оны өздерінше төрт асылдың бірі деп санайды. Төрт асылға қозы қошқар, еккен егін, тазы күшік, балапан бүркіт жатады. Cебебі бұл төртеуі жасы жылға толмай-ақ адам керегіне жарап, қажетін өтейді.
      Бүркіт қазақ қоғамының бір жанды мүшесіне айналып кетті. Сондықтан қапелімде мерт болған немесе ауылда өлген бүркіттің иесіне: "Ат өледі, құс қашады, екі қанат бір құйрық табылар, ажалы жетсе бәрі өледі" деп, сабырлыққа шақырып, көңіл айтады. Қазақта ертеректе өлген қыран құстың қанат, құйрығына май жағып, ақ матаға орап, биік тay құздарына немесе адам аяғы баспайтын жерге арулап жерлейтін салт та болған. 
Бүркіт аң ала алмай, ауырып мазасызданғанда "көз тиген" деп ырымдайды. Ондайда бүркітті "қырсық шалды" деп, жанып тұрған оттың үстіне тұз шашып, бытырлаған дауыс ырғағымен оңнан солға қарай айналдырып, емдеген. Құсбегілікке байланысты барлық құрал-жабдықты жинастырып, оларды адыраспан, арша сияқты қасиетті өсімдіктермен аластап, бәле-жаладан тазартады. Қазақ құсбегілері бүркіттің пірін Әулие Жалайыр Шора Ата деп біледі.  Аңызға сенсек, Жалайыр Шора құс атаулының "тілін" білген, қырандардың мекені мен шабытты өрісін, қонағы мен ұясын, неге шабатынын, нені алатынын білген екен. Тіптен, төбеде ұшып өткен құстың жасын, қырандығын ажырата алған. Құс атаулының: "Ұша берсем қанатым талады, Жерге түссем Жалайыр Шора алады", – деп, зар қаққаны туралы ел аузында аңыз бар.
        Қазақ құсбегілері қыран құсты сатып, қалап алғанда бүркіттің құйрық қауырсынын, қанатын майлап, иығына шоқ үкі тағып, ақсарбас малын сойып, тілеу тілеп, шашу шашып, сүйінші сұрайтын жақсы салт бар. Ауыл ақсақалдары мен кәнігі адамдарға сынатып, "бүркіттің құйрығын майлау" тойын жасайды. Ондайда ауқаттылар жағы ақсарбас атаса, қарт құсбегілер өздерінің ескі құс жабдықтарын көрімдік ретінде сыйға тартады. Ертеректе күзде саят уақыты басталардан бұрын аушы құсқа арнап құрбандық берген: әркім өзінің шама-шарқына қарай тарту ұсынады, ауқаттылар қой сойып, бүркіт торын "қандайды" (торға қан жағады). Қазақ халқы үйге қыран құс келгенде Қызыр Бабаның ерекше сыйлығы деп, сонымен бірге үйге бақ-береке келді деп шын жүректен қуанып, жақсылыққа жорыған. Сондай-ақ қазақтарда бөгде біреу бүркітімен ауылға келсе, құсының иығына үкі тағатын немесе ақ шүберектен ақтық тағатын архаикалық ғұрып бар.​

👇
Ответ:
artemmenshikov2715
artemmenshikov2715
04.04.2020

Қосымша ақпарат:

Cебебі бұл төртеуі жасы жылға толмай-ақ адам керегіне жарап, қажетін өтейді.

Сондықтан қапелімде мерт болған немесе ауылда өлген бүркіттің иесіне: "Ат өледі, құс қашады, екі қанат бір құйрық табылар, ажалы жетсе бәрі өледі" деп, сабырлыққа шақырып, көңіл айтады.Бүркіт аң ала алмай, ауырып мазасызданғанда "көз тиген" деп ырымдайды. Ондайда бүркітті "қырсық шалды" деп, жанып тұрған оттың үстіне тұз шашып, бытырлаған дауыс ырғағымен оңнан солға қарай айналдырып, емдеген.

Қазақ құсбегілері бүркіттің пірін Әулие Жалайыр Шора Ата деп біледі.  Аңызға сенсек, Жалайыр Шора құс атаулының "тілін" білген, қырандардың мекені мен шабытты өрісін, қонағы мен ұясын, неге шабатынын, нені алатынын білген екен.

Құс атаулының: "Ұша берсем қанатым талады, Жерге түссем Жалайыр Шора алады", – деп, зар қаққаны туралы ел аузында аңыз бар.

Ондайда ауқаттылар жағы ақсарбас атаса, қарт құсбегілер өздерінің ескі құс жабдықтарын көрімдік ретінде сыйға тартады.

Қазақ халқы үйге қыран құс келгенде Қызыр Бабаның ерекше сыйлығы деп, сонымен бірге үйге бақ-береке келді деп шын жүректен қуанып, жақсылыққа жорыған.

4,5(7 оценок)
Открыть все ответы
Ответ:
Mamiksem
Mamiksem
04.04.2020

Қазақтың Кененсары хан бастаған ұлттық азаттық күресі жеңіліс тапты.Оған себеп- Кененсары хан жасақтары күші көп толық даярлықтан шыққан Ресей әскеріне қарсы тұра алмады.Бір жағынан Кененсары хан жасақтары үш жақты соғыста шабуыл жасады.Ресей әскері,қырғыз манаптары,Қоқан хандығына қарсы шайқастар еді.Кененсары хан жанындағы сұлтандардыңда ауызбіршілігі болмады.Көтерілістің жеңілуіне байланысты қырғыз жерлерінің біраз жері, Жетісу,Оңтүстік қазақстанның біраз жері Ресей аумағына өтті.

Кенесары Қасымханұлы тарихта атақты әскери қолбасшы ретінде аты қалды.

4,6(27 оценок)
Ответ:
Aaastraxan
Aaastraxan
04.04.2020

1.менің ойымша, қазақ зиялылары-шын мәнінде ел үшін өлуге дайын патриоттар. Себебі олар Голощекиннің "Кіші Қазан" бағытына қарсы болды. Оның бұл түсінігі қазақ халқына ауыр тиді. Оны біз миллиондаған қазақтар сияқты адамдардың аштан өлімінен көре аламыз. Осыған байланысты мен түпкілікті шешімге келдім. Әрқашан өз елін, туған жерін қорғау, сүю және құрметтеу керек.

2. ұжымдастыру саясатының ауыл шаруашылығы үшін салдары: шаруа көтерілістері, халықтың жаппай қоныс аударуы, ашаршылық, миллионнан астам қазақтың қырылуы, ауыл шаруашылығының құлдырауы.

3. Қазақстанда тау-кен өндіру саласының экономикасы жақсы дамыған. Индустрияландыру Қуатты өнерге ықтимал төзімді.

4.халық шаруашылығын түпкілікті тазарту өте қауіпті, адамдардың денсаулығы мен өміріне ауыр тиеді.

Объяснение:

4,5(27 оценок)
Это интересно:
Новые ответы от MOGZ: Қазақ тiлi
Полный доступ к MOGZ
Живи умнее Безлимитный доступ к MOGZ Оформи подписку
logo
Вход Регистрация
Что ты хочешь узнать?
Спроси Mozg
Открыть лучший ответ