Алтын алма, білім ал.
(Не гонись за золотом, гонись за знаниями).
Өмір – үлкен мектеп. - Жизнь – самая большая школа.
Білімнің басы – бейнет, Соңы – зейнет. - В учении трудно, Да плоды учения сладки.
Оқу – бiлiм бұлағы, Бiлiм – өмiр шырағы. - Учение – родник знаний, Знания – свеча жизни.
Күш – бiлiмде, бiлiм – кiтапта. - Сила – в знании, знания – в книгах.
Жердің сәні – егін, Ердің сәні – білім. - Землю – украшают нивы, Человека – знания.
Мектеп - кеме, білім - теңіз - Школа - лодка, знание - море.
Наданмен дос болғанша, кiтаппен дос бол. - Чем с неучем водиться, лучше с книгой подружиться.
«Керқұла атты Кендебай» ертегісінде:
Керқұла – Кендебайтың аты.Қуса жетіп,қашса құтылатын,аузымен құс тістеген ерен жүйрік,нағыз дос,ақылды арғымақ.Керқұла Кедебайға қойшы баланың ата-анасын қайтаруға көмектесті.
«Қобыланды батыр» ертегісінде:
Қобыландыға Тайбурылды асырап жетілтіп, жолдас қылып беру — Құртқаның өзіне мақсат қылған жұмысы болады. Тайбурыл — Қобыландының Құртқадан соңғы серігі, жолдасы. Тайбурыл — көшпелі елдің. батырына арналған ат. Көшпелі елдің қысылғанда сенімі қылатын қыл құйрықты жел жетпес, есті серігі. Жорыққа, сапарға шыққанда артта қалған елден де, үйден де жалғыз сүйеніш сезімі аты болады. Сондықтан ол ат құр ғана мінгіш, құр ғана жүйрік, берік болудан басқа есті де болу керек. Сондықтан Тайбурыл керекті жерінде (тіл бітіп) сөйлеп те кетеді. Көтерген қиял Тайбурылды өзге малдан жат қылып, ірілетіп әкетеді. Тайбурылдың бұлай болуына Құртқаның тәрбиесі себеп болады.
Құртқа Тайбурылды баласындай тәрбиелейді. Тайбурыл өзгеден өзгеше тәрбие керген, Құртқа тәрбиесінен шыққан. Сондықтан өзгеден жат ісін көрсетеді.