МӘТІНМЕН ЖҰМЫС -тапсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. Мәтінді мазмұнда. Деректі және
дерексіз зат есімдерді тап.
«Мәңгілік ел» ескерткіші жасампаздық қақпасын бейнелейді. Салта-
натты қақпаның маңдайында мемлекеттік рәміз — Елтаңба, шаңырақ,
Киіз үй керегелері, күн шұғыласы, алтын жалды қанатты пырақ бейне-
леніп, «Қазақстан» деген сөз жазылған.
«Мәңгілік ел» салтанат қақпасы
айрықша сәулет ескерткіші.
«Мәңгілік ел» жазуы қақпаны көріктендіріп тұр. Арка ұлттық оюмен бе-
зендірілген. Абыз ақсақал мен данагөй ананың, қаһарман батыр мен ел-
шіл жауынгердің қола мүсіндері өнерлі қазақ халқының рухани өмірінің
тыныс-тіршілігін білдіреді. Қақпаның бір жағына Қожа Ахмет Ясауи кесе-
несіндегі тайқазанның көшірме үлгісі орнатылған. Мұнымен қоса онда
қазақ жауынгерінің бес қаруының бірі – қалқан бейнеленген. Қақпаның
бір қабырғасы Тәуелсіздікке арналған. Онда Егемендік туралы деклара-
ция көрсетілген. Бұл қабырғада «Ақорда», «Бәйтерек» секілді маңызды
нысандардың суреттері салынған (С. Негимов).
Дайте содержание текста
Қыран, қыран бүркіт. Түсіндірме сөздікте «қыран» сөзінің мағынасы — бүркіт, қаршыға, қырғи, ителгі сияқты алғыр құстардың жалпы атауы деп баяндайды. Әрине, бұл мағына аталған құстардың қасиетіне қарай кейін пайда болса керек. Кейбір түркі тілдерінде, атап айтқанда, қырғыздарда қыран — епті, алғыр сияқты мағыналарда қолданылады. Және бұл тілде тек жыртқыш құс қана емес, аңға салатын иттерге де (тазыға) айтыла береді. Шамалауымызша, сөздің алғашқы тұлғасы «қыр» болып, мағынасы — жою, құрту етістіктерімен синонимдес болуы ғажап емес. Құс атауы — «қырғи» да осы түбірден туындаған деуге болады. Бұл деректер бойынша, «қыран бүркіт» тіркесі «епті, алғыр бүркіт» түсінігімен деңгейлес келеді. «...жаз — қаршыға, қыс — бүркіт дегендей босағасынан бір қыраны арылмайтын еді» (С. Мұқанов, Аққан жұлдыз.).[1]