Отырар (тұрарбанд, тұрар, тарбанд, фараб)– ортағасырлық қала орны. оңтүстік қазақстан облысы отырар ауданыныңтемір темір жол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан. отырар 8 ғасырдың басынан тарбанд(трабан) деген атаумен белгілі. бұл атау күлтегін және білге қаған құрметіне арналған көне түркі кездеседі. 8 ғ-дағы араб якут “тарбанд, тұрар, тұрарбанд пен отырар – бір қала” деп жазады. араб тарихшысы табаридіңотырар патшасын әл-мамун халифтың жауларының бірі деп атағанына қарағанда, отырар 9 ғ-дың өзінде-ақ ірі қала болған. 10 ғ. кедердеген орталық қаласы бар фараб аймағы аталады. ал фараб кедерден көне қала екені әл-мақдисидің (10 ғ-дың аяғы) еңбегінде жазылған. оның айтуынша, бас қала аймақ есімімен фараб аталған. 10 ғ-дан кейін кедер тарихи және қ аталмайды, оның орнына астана да, аймақ та фараб делінген. отырар 5 – 15 ғ-ларда аралбойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын иран мен орта азиядан сібірге, моңғолияға және қытайға қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. кейбір зерттеушілердің пікірінше, қалада сол кезде әлемдегі аса ірі кітапхана және көптеген мешіт-медреселер болған.
