25билет
1.Бағыныңқы сөйлемі басыңқы сөйлемдегі іс-әрекеттің мезгілін,уақытын білдіретін сабақтас құрмаластың түрін мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас дейміз.Сұрақтары қашан? қай кезде?Қашанға дейін?
Мысалы, Күн тас төбеге көтерілгенде, біз ауылдан ұзап кеткен едік.
2.Ұстаз-ұлағатты есім. Дүниеде ұстазсыз адам болмайтын шығар. Алғаш мектеп табалдырығын аттағаннан бастап, ұстаз өмір бойы сенің жақын досыңа айналады.Білім берумен қатар ұстазың сені қоғамда өз орныңды табуға тәрбиелейді.Сен үлкен азамат болып, еңбекке араласқанда ұстазды ұмытуың мүмкін.Бірақ ұстаз сені ұмытпайды, әр шәкіртінің қай салада еңбек жасап жүргенін біліп отырады, жетістігіне қуанып, сәтсіздігіне қынжылады. Қазіргі кезде мұғплімдікті таңдайтын адам аз, өйткені кез келген а жанының бағбаны бола алмайды. Ол үшін алдымен үлкен жүрек керек, төзімділік, балаға махаббат болуы керек. Өз мамандығын сүйе білген адам ғана нағыз ұстаз бола алады.
3.менің қаламым,сенің қаламың,оның қаламы, біздің қаламымыз, сендердің қаламың, олардың қаламы
Ауа райы туралы диалог:
– Ертең күн бұзылуы мүмкін,бақшадағы көкөністердің бетіп жауып қорсың.
– Қазір,ата.Күн бұзылатынын қайдан аңғардыңыз.
– Аспанға қарасаңшы,қарғалар топтасып қарқылдаса ертең күн бұзылады деген сөз.
– Мен ұялы телефонымнан ертеңгі ауа-райын қарап жіберейін.
– Қарай ғой.
– Мәссаған,шынымен де.Ертең күн бұлтты,жаңбыр жаууы мүмкін делінген.
– Солай балам.Ертеде ата-бабамыз табиғатпен етене өмір сүрген соң,ауа-райын да белгілі бір құбылыстарға, денелерге қарап болжаған.
– Керемет!
– "Жауынмен жер көгереді" деген.Бірақ енді өсіп келе жатқан көкеністер бүлініп қалуы мүмкін.
– Жарайды,ата.Мен онда жауып келейін.
– Бара ғой,балам.
Негізгі идеясы:Балаларды оқуға ынталандыру,білімге жетелеу.Жақсы мен жаманды ажырата білу.
Өлең жолдары:
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ –
Бес дұшпаның, білсеңіз.
Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рақым, ойлап қой –
Бес асыл іс, көнсеңіз.