– тапсырма. Мәтін мазмұнының негізінде сөйлемдерді толықтырып жазыңдар. (Составьте предложения, дополняя их на основе содержания текста) Письменно Заттар Толстая могила
Оның ішінде ең құндысы
Пектораль – өте нақышты,
Бүкіл Еуразияның
Бұл мұра – ұлттық тарих
Ұзын саны
текст: Ежелгі көшпелілердің өнері мен мәдениетінде алтыннан түйін түю, қола құйма әдістері ең жоғарғы жетістікке жетті. Оған археологиялық қазбалардан табылған асыл заттар куә. Соның бірі – украин археологтары тапқан скиф қорғанының әртүрлі алтын әшекей заттары. Заттар Толстая могила қорғанынан шыққан. Оның ішіндегі ең құндысы – пектораль алқа. Пектораль – өте нақышты, нәзік соғылған әшекей. Ол скифтердің ғарыштық ой жүйесін бейнелейді. Алтын әшекейдің төменгі бөлігінде о дүние, өлім табиғаты, бедерленген, ал жоғарғы жағы адамдар өмірінен сыр шертеді.
Екінші бір айта кетерлік дүние – Қырымдағы Күл-Оба қорғанынан табылған алтын құмыра. Саф алтыннан, күмістен құтылар жасалған. Құмырада скиф жауынгерлерінің бейнесі бедерленіп, өрнектелген.
Бүкіл Еуразияның байтақ даласын күн шуақты, алтынды аң тәсілді өнерімен көмкерген сақтар кейінгі ұрпағы мақтанарлықтай өлмес мұралар қалдырды. Алтын адам Обада жерленген мәйіттің басынан аяғына дейін алтынмен апталған. Киім киісіне қарағанда, оның патша срайының мүшесі не тайпаның көсемі екені байқалады. Алтын адамның киімі – әлемде теңдесі жоқ, адамзат тарихындағы ғажайып өнер туындысы. Қазіргі таңда Қазақстан жерінен жеті алтын адамның табылуы – әлемдік сенсация. Ол бұйымдардың жасалу технологиясы әзірге құпия күйінде қалып отыр. Бұлар – құнды археологиялық олжа ғана емес, көшпелілердің жоғарғы мәдениеті мен тарихының белгісі. Бұл мұра – ұлттық тарих пен мәдениеттің алтын тұғыры.
Сақтардың Қазақстан аумағындағы ғана емес, Еуразия құрлығындағы ең көне мемлекеттігінің (б.з.д. VІІІ ғ.) жәдігерлері. Шілікті даласында зерттелді. Ұзын саны 200-ден астам сақ-үйсін мәдениетінің ескерткіштері табылған бұл жазықта сақ патшаларының қырықтан астам обасы бар. Соңғы кезде үш ірі патшаның обасы зерттелді. «Бәйгетөбе» деп аталатын обадан алтын киіммен жерленген ертедегі сақ патшасының мүрдесі ашылды. Оба ерте заманда-ақ тоналып кеткен екен. Тоналғаннан қалған алтын түймелер, қаптырма әшекейлер мен зергелік бұйымдар саны 4000-нан асады.
1. Заттар Толстая могила қорғанынан шыққан.
2. Оның ішіндегі ең құндысы – пектораль алқа.
3. Пектораль – өте нақышты, нәзік соғылған әшекей.
4. Бүкіл Еуразияның байтақ даласын күн шуақты, алтынды аң тәсілді өнерімен көмкерген сақтар кейінгі ұрпағы мақтанарлықтай өлмес мұралар қалдырды.
5. Бұл мұра – ұлттық тарих пен мәдениеттің алтын тұғыры.
6. Ұзын саны 200-ден астам сақ-үйсін мәдениетінің ескерткіштері табылған бұл жазықта сақ патшаларының қырықтан астам обасы бар.