Көмек PISA
BilimLand
Компьютерлер
iTest
Twig-Bilim
iMektep
04 ЖЕЛТОҚСАН
ҚАЗАҚ ТІЛІ - 5 А
Артқа
ЖЕМІС-ЖИДЕКТІҢ ПАЙДАСЫ. БЖБ
САБАҚ
ВИДЕОКОНФЕРЕНЦИЯ
Чат ашу
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 5.3.6.1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене
отырып, түзету және редакциялау
5.4.3.1 омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай
қолдану
Ойлау дағдыларының деңгейі қолдану, жоғары деңгей
Орындау уақыты 15-20 минут
1-тапсырма
Мәтінді мұқият оқып, сұрақтарға жауап беріңіз.
«Қазақстанның Қызыл кітабы» – Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым. 1978 жылдан шығарыла бастады. Оның омыртқалы жануарларға арналған бірінші бөлімі жеке кітап болып 1978 жылы жарық көрді. Екінші бөлімі 1981 жылы өсімдіктерге арналып шығарылды. «Қызыл кітаптың» үшінші басылымында тіркелген омыртқалы жануарлар түрінің қандай отрядқа, қандай тұқымдасқа жататыны және әрбір жеке түрге қысқаша қазақша, ағылшынша деректер берілген. Сонымен бірге әрбір тіркелген түрдің суреті, Қазақстан аумағында таралуын көрсететін карта және сол жануардың түріне қатысты ақпарат көздері (кітаптар, мақалалар) көрсетілген. Оның өсімдіктерге арналған бірінші басылымында өсімдіктердің 307 түрі тіркелген. Онда жабықтұқымдылардың 288, ашықтұқымдылардың 2, қырыққұлақ тәрізділердің 3, мүктердің 3, саңырауқұлақтардың 10, қыналардың 1 түрі берілген.
«Қазақстанның Қызыл кітабының» әрі танымдық, әрі тәрбиелік мәні зор. Ол жастарды табиғатты аялай білуге, оның қамқоршысы болуға тәрбиелейді.
1.1. Мәтіннің қорытынды бөлімінде не туралы айтылған?
А) Қызыл кітап туралы түсінік
В) Бірінші бөлімінің жарық көруі
С) Екінші бөлімнің жарыққа шығарылуы
Д) Қызыл кітаптың тәрбиелік мәні
Е) Үшінші басылымында тіркелген деректер
1.2. Бірінші басылымда өсімдіктердің неше түрі тіркелген?
А) 288
В) 2
С) 10
Д) 3
Е) 288
2-тапсырма
Мәтіннен орфографиялық нормаға сай жазылмаған сөздер мен сөз тіркестерін анықтаңыз. Қателерді сөздіктерге сүйеніп, орфографиялық нормаға сай түзетіңіз.
Өсүмдүксүз жануар да, адам да өмүр сүреалмайды. Өсімдіктердің ен үлкөн маңызының бірі - барлық тіршіліке қажетті оттекін бөліп шығаруы. Өсімдіктер ауаны әр түрлү шантозаңдардан тазалайды. Қарағай пияз сарымсах сияқты өсімдіктер ерекше фитонцид деген заты бөліп шықарып, ауру қоздырушы бактерияларды жояды.
Жербетіндегі барлық тірі ақзалар сияқты өсімдіктерде қорғауды қажететеді.
3-тапсырма
Төмендегі берілген сөздер мен сөз тіркестерінен синоним мен антонимдерді жіктеңіз. А)Антоним, синонимдер: жүйрік, мөлдір, шипалы, шабан, қасиетті, баяу, таза,
емдік қасиеті, киелі , тұнық
Ә) Жүйрік, таза, мөлдір сөздеріне тура, ауыспалы мағынаны құрайтындай сөз тіркестерін құра.
Адам – табиғаттың ажырамас бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу Ата қостаған салтымыз. «Жер шоқтығы – Көкшетау», «Жер жаннаты – Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан орман-тоғайларды сақтап, қоршаған ортаның, өзен мен көлдердің ластанбауына ерекше мән берген. Адам табиғаттын бір бөлшегі болып табылады. Табиғатты қорғау, табиғатты сақтау болашақ жастар біздің қолда.
Адам табиғатқа мейірімділікпен, сүйіспеншілікпен, қамқорлықпен қарап, үйлесімділік сақтағанда, а үшін табиғат – кең сарай, мәңгі тозбас құтты қоныс болады. Жер бетіндегі барлық тіршілік атаулы табиғат-анаға қарыздар. Сондықтан да Табиғатқа немкетті қарау, онымен санаспау – ана сүтін ақтамағанмен пара-пар. А Табиғаттың ең ұлы перзенті болумен бірге, ең ұлы қамқоршысы да екенін ешқашан естен шығармауымыз керек.