Мырза Хайдар Дулаттың «Тарих-и Рашидиі» әдеби жәдігер
Орталық Азияның XVI ғасырдағы атақты тарихшысы, әдебиет майталманы Мұхаммед Хайдар Дулаттың (1499-1551) өмірі мен шығармашылығын зерттеу мен зерделеу әдебиеттану, тарих, философия, дінтану, лингвистика ғылымдары алдындағы үлкен міндет.
Мырза Хайдардың «Тарих-и Рашиди» еңбегінің құндылығы оның қазақ тарихы мен әдебиетін және мәдениетін өткен түркілік дәуірмен, исламдық тарихи кезеңмен сабақтастыра алуы болды.
Тақырыптың өзектілігі. «Тарих-и Рашидидің» әдеби-көркемдік жағы әлі де болса толық зерттеу нысанына айнала қойған жоқ. Еңбекті зерттеген ғалымдардың көпшілігі оған әдеби шығарма ретінде емес, тарихи еңбек ретінде қарап, бағалады.
Фольклортанушы, академик С.Қасқабасов: «Жыраулар өз шығармаларында идеалды әміршінің бейнесін жасады, -дей келіп, – өздерінің монолог түріндегі айтылатын толғауларында жырлаулар маңызды мемлекеттік мәселелермен қатар заман мен қоғам, адам мен заман, тұлға мен тобыр, сондай-ақ имандылық пен қайрымдылық, өмірдің өткіншілігі мен адамның опасыздығы, өлім мен өмірдің қайшылығы сияқты моральдық, этикалық, фәлсафалық проблемаларды көтеріп, қоғаммен байланыстыра жырлап отырады» деп жазған болатын [3, 8 б.]. Осы айтылған ғұлама пікірдің Мырза Хайдар шығармашылығына түгелдей қатысы бар. Өйткені, ХVІ ғасырда өмір сүрген Асан Қайғы да, Қазтұған да, Шалгез де Мырза Хайдардың замандасы, ұлысы басқа болғанымен ұлты бір қандастары. Олар да Мырза Хайдар Дулат секілді Әз Жәнібек хан, Битемір, Ораз-Мұхаммед сынды қазақ хандары мен Ноғай әмірлерінің сарайы маңында тіршілік етіп, әміршісі мен заманының күрделі де келелі мемлекеттік маңызды тақырыптарын сөз етті.
Мырза Хайдар «Тарих-и Рашиди» еңбегінде 1346-1546 жылдар аралығындағы Орталық Азия, Тибет, Ауғанстан, Кашмир, Иран, тіпті Иракқа да қатысты көптеген тарихи оқиғаларды, сондай-ақ автор өзі өкілі болып табылатын қазақ өмірінің де бірқатар деректерін сол дәуір шындығына сай баяндайды. Ғұмырнамалық әдеби еңбегін жазу барысында Мұхаммед Хайдар қоғамдық шындықты басты принцип ретінде ұстайды, сонымен бірге өз шығармасының көркемдік-әдеби жағына мұқият назар аударады
ответ:1 тапсырма
1)Мәтінде айтылған нағыз достықтың үлгісін керемет бағалаймын .Себебі, досы үшін өзіңді құрбан ету шынайы достықтың бір белгісі
2) Шынайы достық өзіңді құрбан етумен шектелмейді .Себебі ,шынайы достық бір - біреу қиын кезде көмектесу ,қолдау.
3) Дәл осы жағдаятта досты құтқарудың басқада тәсілі бар .Менде дәл осы ы жағдай болатын болса мен жауларға бас имей өз халқымның алдына барып бас иіп көмек сұрап едім жауға аттанып досымнан өзге қандастарымыз құтқарар едім .
2 Тапсырма
Эссе
Дос деген киелі түсінік .Көңілі бір ортақ адамдар ғана бір - бірімен дос бола алады.Достар бір - біріне ұқсас жандар .Бір - бірін толықтыратын ,бір бірінің кемшілігін жабатын адамдар .Адамды досына қарап таны деген дұрыс түсінік .Себебі әр адам өзінің ортасына бейімделеді яғни ортасына қарай ерекшеленеді мысалы кей адамдардың ортасы нашар болады.Адам дос іздей бергенше дос бола білу қажет деген секілді жақсы достыда ниетіне қарай таба білу қажет .Дос адам жанының айнасы .
Объяснение:
дұрыс