Алаш баласының сабақ алатын, сабақ болғанда да ащы сабақ болатын тұстары аз емес, – дейді тарих ғылымдарының докторы Қадіржан Әбуев, – оның барлығы өткен тарихымызда тұнып тұр. Біз кешегі Кеңес заманында еріксіз тілімізді тістеп, бұл тақырыпты ашып айта алмай келдік. Сондықтан көптеген жастар бейхабар болып өсті. Рас, саяси қуғын-сүргінді көрген көнекөз қариялардың сыбырлап айтқан сырынан сыр ұққандар да аз емес. Қазақтың басына төнген қасірет «жығылғанға жұдырық» дегендей бірнеше рет қайталанып келіп отырды. Нәубеттің алғашқы жан түршіктірер зобалаңы 1921-1922 жылдары орын алғанын білеміз. Ал 1930-1931 жылдары кейбір деректерге қарағанда бір миллионнан астам адам алапат аштықтан қырылған. Бұл жайлы тарихи деректерді Омбының, Санкт-Петербургтің мұрағаттарынан кездестіруге болады.
Жер шарындағы әр елдің, әрбір жер түпкіріндегі халықтың өз туған тілдері, ана тілдері болады. Соған көзімізді жеткізе отырып, жер шарындағы тілдердің аз еместігін түсіну қиынға соқтырмайды. Әр халықтың өзіне ғана тән, өзге елдің тілдеріне мүлдем ұқсамайтын, өзіне ғана тәнерекшеліктерге толы, орасан зор байлыққа ие тілдері бар. кез келген тілдердің өзіндік бір ерешеліктері мен қасиеттері бар. Тіл кез-келген адам өмірінде, адамның бір-бірімен қарым-қатынасында үлкен рөл, елеулі орын алады. Адам тілге мұқтаж. Тілдің біздің өмірімізде үлкен орын алатыны тегін емес. Тек тіл арқылы адам бір-бірімен қарым-қатынас жасап, адамның қалпын, дәстүрін, әдет-ғұрпын ғана емес, сонымен қатар біраз уақыт араласу барысында адамның жан дүниесін, жүрек сырын да білуге болады. Өз ана тіліңді жетік білу арқасында өз тіліңді өзге леге танытасың, дәрежесін көтеріп, ана тілін дамытуға үлкен үлес қосасың. Тіл дәрежесінің өсуі тек ата-аналарымызға емес, бізге де, яғни болашақ ұрпаққа байланысты. Оны біз күнделікті өмірден-ақ байқаймыз. Тіліміздің байлығы – еліміздің байлығы…
Мен өзім толька бағанағыдай писаль орыс! Менің тырыс руский тілі жоюӨмір сүрген адамдар ретінде елестету қиын еді, мүмкін болмаса, сөйлесіңіз! Тіл - сыйға берілген баға жетпес үйретеді, оларға осы адам жаратылысынан.Ана тілім - орыс. Бұл мені қатты мұқият зерделеуге және оның міндеттейді. Сөз реті келгенде айта телді ұлы орыс қызығушылық маған Бала кездерінен-ақ. Бәлкім, сол себепті де ол менің ең сүйікті және мектепте болып табылады.Біздің орыс тілін жақсы көрем, тірі сабақ, қызықты. Маған ұнайды "бүлардың анықтау, олардың құрамы бойынша екенін білу лексикалық мағына". Біздің мұғалім - Антонина Васильевна бізге әрбір сөздің асыл әсемдік береді. Орыстар мен сабақтарын арналған білді, бұл сөздер "өздігінен сәуле таратады поэзияны қалай мүсіркей асыл тастар сәуле таратады жұмбақ Жалтыр".Ана тілім даналық ғасыр мен жад мыңжылдық ұқыпты сақтайды. Халықтың жан айбыны асқақ, онда оның ерлігінің. Ол жетекші әлемдік мәдениет биігіне білімдердің, таңға қарай жіпОрыс тілі - біздің дана және мәңгілік мұғалім.
Алаш баласының сабақ алатын, сабақ болғанда да ащы сабақ болатын тұстары аз емес, – дейді тарих ғылымдарының докторы Қадіржан Әбуев, – оның барлығы өткен тарихымызда тұнып тұр. Біз кешегі Кеңес заманында еріксіз тілімізді тістеп, бұл тақырыпты ашып айта алмай келдік. Сондықтан көптеген жастар бейхабар болып өсті. Рас, саяси қуғын-сүргінді көрген көнекөз қариялардың сыбырлап айтқан сырынан сыр ұққандар да аз емес. Қазақтың басына төнген қасірет «жығылғанға жұдырық» дегендей бірнеше рет қайталанып келіп отырды. Нәубеттің алғашқы жан түршіктірер зобалаңы 1921-1922 жылдары орын алғанын білеміз. Ал 1930-1931 жылдары кейбір деректерге қарағанда бір миллионнан астам адам алапат аштықтан қырылған. Бұл жайлы тарихи деректерді Омбының, Санкт-Петербургтің мұрағаттарынан кездестіруге болады.